Brant Himes (1981) studeerde theologie aan Fuller Theological Seminary in Pasadena (Californië, VS) en Princeton Theological 
Seminary in Princeton (New Jersey). Zijn proefschrift is een gezamenlijk project van ‘Fuller’ en de Vrije Universiteit te Amster-
dam. Himes is momenteel verbonden aan Azusa Pacific University in San Dimas (Californië).

In zijn dissertatie ”For a Better Worldliness: The Theological Discipleship of Abraham Kuyper and Dietrich Bonhoeffer”, waarop hij maandag aan de Vrije Universiteit promoveert, gaat hij uitvoerig in op de theologische kwestie van discipelschap. Discipelschap is een theologisch begrip, maar heeft consequenties voor deze wereld, zo zet hij uiteen.

Ander accent

Er is een accentverschil tussen Kuypers calvinisme en Bonhoeffers lutheranisme, licht de promovendus toe. „Het calvinisme legt de nadruk op Gods werk in de schepping en op de betekenis van Gods openbaring en Gods orde voor en in de samenleving. Er is in het calvinisme daarom een sterke traditie van zogenoemde publieke theologie.

In Bonhoeffers tijd ontstond er een toenemend wantrouwen ten opzichte van natuurlijke theologie en de fundering ervan in de schepping. Dit vanwege het toenemend misbruik van het theologisch liberalisme in de Duitse kerkstrijd.”

De Zwitserse reformatorische theoloog Karl Barth reageerde hierop door de centrale betekenis van Jezus Christus voor alle aspecten van het leven te benadrukken, aldus Himes. „Op deze wijze keerde Bonhoeffer zich tegen de traditionele lutherse scheiding van de twee rijken. Hij zag de noodlottige effecten van een dualisme tussen het geestelijke en het politieke.”

Kuyper en Bonhoeffer laten volgens Himes beiden zien dat het mogelijk is om orthodox in het geloof én een mens van de moderne tijd te zijn. „Hun verschillende theologische accenten leidden ertoe dat Bonhoeffer meer de navolging van Christus naar analogie van de Bergrede benadrukte, terwijl Kuyper redeneerde vanuit de schepping en de algemene genade. Hij had meer interesse in het opbouwen van instituties, zoals dagbladen, onderwijsinstellingen en politieke partijen. Maar het doel was hetzelfde: publiek discipelschap in en voor deze wereld.”

Hype

De discussie over het discipelschap is actueel, maar Kuyper gaf in zijn ”Encyclopaedie der Heilige Godgeleerdheid” al een uitvoerige beschouwing over het theologisch begrip van discipelschap, zo zet Himes in zijn boek uiteen. „Kuypers geloof was niet beperkt tot persoonlijke vroomheid, maar hij participeerde op alle terreinen van het leven. Hij zag in Gods voorzienigheid een betrokkenheid op het algemeen welzijn van de hele schepping.”

De belangstelling voor Bonhoeffer lijkt een hype, ook in Amerika, zegt Himes. „Sinds ik dit project enkele jaren geleden begon, zijn er twee populaire biografieën over Bonhoeffer verschenen, die van Eric Metaxas en Charles Marsh. Helaas worden deze biografieën geannexeerd door mensen die hun eigen conservatieve en liberale agenda willen volgen. Bonhoeffers kracht als bruggenbouwer wordt daarmee afgebroken.

Vandaar dat ik het belang van een theologie van het discipelschap benadruk, gegrond op de openbaring van Jezus Christus. Anders gaat het christelijk geloof meer over de mens en zijn eigen verlangens in plaats van de roep om Jezus Christus te volgen.”