Het proefschrift, dat onder leiding van prof. dr. M. E. Brinkman geschreven werd, besteedt specifieke aandacht aan de Protestantse Kerk op de Molukken, de Gereja Protestan Maluku (GPM). Tamaela (57) werd op de Molukken geboren en doceert liturgie en kerkmuziek aan de theologische faculteit van de Universitas Kristen Indonesia Maluku (UKIM) op Ambon.

In zijn dissertatie stelt de promovendus dat de Molukse cultuur een integraal onderdeel vormt van het totale leven van de Molukkers en ook van de Gereja Protestan Maluku (GPM). „Als men spreekt over contextuele theologie in de GPM, vormen culturele aspecten als muziek, dans en symbolen op de Molukken een belangrijk punt van aandacht voor de GPM. Immers, de Molukse culturele identiteit is de eigenlijke context van de GPM in haar worsteling met de problematiek van contextualisering op het terrein van kerkmuziek en liturgie.”

Volgens Tamaela hebben de Molukken, vanuit een cultureel perspectief gezien, „een rijk en betekenisvol erfgoed van inheemse muziek (vocaal en instrumentaal), dans en symbolen, afkomstig van de voorouders. Vanuit theologisch perspectief zijn deze culturele vormen van kunst belangrijk, mooi en een waardevolle zegen van Godswege. Daarom heeft de GPM een goede mogelijkheid om zich kerkmuziek en liturgische vormen eigen te maken die gebaseerd zijn op de Molukse culturele identiteit.”

De kerk moet daarom van generatie op generatie deze inheemse vormen van kunst koesteren, vasthouden en behoeden, aldus Tamaela. „Helaas zijn niet alle leden van de GPM bereid om inheemse muziek in de eredienst van de kerk te aanvaarden, omdat sommigen denken dat deze inheemse vormen van kunst beheerst worden door kwade geesten van de voorouders.”

Volgens Tamaela is het juist zaak dat de GPM de verschillende aspecten van de cultuur van de Molukken accepteert. „Contexualisering is wezenlijk voor de christelijke theologie, muziek en liturgie. Zonder deze contextualisering is er geen verbinding tussen de boodschap van het christendom en de bredere culturele context.”

Historisch gezien zijn de vorm, de inhoud en de functie van kerkmuziek en liturgie zoals die gepraktiseerd worden in de Molukse kerk afkomstig van de kerken in het Westen: psalmen, kerkelijke hymnen en liturgische elementen zijn gemodelleerd naar de westerse theologie en cultuur. Dat is niet erg, aldus Tamaela. „Naar mijn mening is de kracht van de westerse kerkmuziek en liturgie positief en constructief; daarom is ze nog altijd relevant en effectief voor de dienst die de GPM in de huidige tijd vervult.”

Hij doet daarom de aanbeveling dat de GPM de westerse vormen, functies en inhoud van kerkliederen en orde van dienst behoudt. „Deze traditie van kerkmuziek en liturgie is zeer waardevol en mag niet verdwijnen uit de generaties oude missionaire geschiedenis van de GPM. Maar het is noodzakelijk een relatie de creëren tussen de westerse muzikale en liturgische tradities enerzijds en de huidige en toekomstige kerkmuziek en liturgische vormen in de eigen omgeving anderzijds.”