De flat aan de Langenhorst in Ede biedt onderdak aan alle mogelijke nationaliteiten. Op de vierde etage huizen Niek en Lisanne van den Brink. Ze leerden elkaar kennen op de Christelijke Hogeschool Ede. Lisanne, afkomstig uit de gereformeerde kerk vrijgemaakt van Smilde, rondde vorig jaar de hbo-studie theologie af. Niek, afkomstig uit een gereformeerde-bondsgemeente te Nijkerk, is met het laatste jaar van deze opleiding bezig.

Na een zwerftocht langs reformatorische en evangelische kerken sloten ze zich aan bij een huiskring, die inmiddels is gestrand. Sinds vorig jaar hebben ze hun eigen kring. Inspirator was de Zuid-Afrikaan François du Toit, onder meer auteur van de ”Mirror Bible”, die in Huizen een spreekbeurt hield over het thema ”God believes in you”. „De theologie van Du Toit is gericht op het relationele: binnen God maar in Hem ook tussen de gelovigen. Je bent als het ware opgenomen in de Drie-eenheid. Dat sprak ons en een paar anderen sterk aan.”

In de gevormde kring maken ze gebruik van het cursusboekje ”Word Made Flesh” van de Zuid-Afrikaan André Rabe, een geestverwant van Du Toit. „Die hebben we op de Evangelische Hogeschool horen spreken.”

Centrum van de theologie van beide rondreizende Zuid-Afrikanen is Gods liefde. „Dat bepaalt ook hun visie op het kruis. In veel kerken wordt gesteld dat Christus de straf van de Vader over de zonde onderging. Dat zou betekenen dat de eenheid tussen Vader, Zoon en Geest op dat moment verbroken was. In de theologie van Du Toit en Rabe worden alle zonde en woede van mensen op Jezus, als een zondebok, geprojecteerd. Jezus’ uitroep: „Mijn God, Mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten?” was ten diepste een schreeuw namens de mensheid. Hij is nooit echt van de Vader verlaten geweest.”

Kritisch

De kring in Ede begon met een twaalftal jongvolwassenen. Nu bestaat de vaste kern uit zes personen. Niek en Lisanne vervullen de rol van oudsten, hoewel dat nooit formeel is afgesproken. „We lezen met elkaar een hoofdstuk uit het boekje van André Rabe, dat we vervolgens bespreken. De een doet dat wat meer theologisch, de ander wat meer relationeel of persoonlijk.”

Doelstelling van de avonden is de ontwikkeling van het theologisch denken en bevordering van elkaars geestelijke groei. „We sluiten af met gebed, borrel en wat nakletsen.”

Hun bezwaren tegen het reguliere kerkelijke leven staan volgens het echtpaar uit Ede niet los van hun theologiestudie. „Die heeft ons heel kritisch gemaakt in het beoordelen van wat er wordt geleerd en hoe een gemeente functioneert. Soms lijkt het ons heerlijk om een knop om te kunnen zetten, maar dat lukt niet. We hebben een ideaalbeeld van de gemeente dat we in de praktijk nergens vinden. Ook niet in de evangelische gemeenten die we bezochten. Daar kun je heel makkelijk binnenkomen, maar als je binnen bént, wordt er van alles van je verwacht. We weten dat de perfecte gemeente niet bestaat en toch zijn we ernaar op zoek. Dat is heel dubbel. Het probleem zit voornamelijk bij onszelf.”

Vanuit de sterke gerichtheid op het relationele hebben binnen de huiskring zorgen en moeiten van kringleden altijd de hoogste prioriteit. „Als we bij de CHE aan supervisie deden, was de regel: Storingen hebben voorrang. Soms gebruiken we de hele avond om die te bespreken. Moeilijke dingen die de een doormaakt, roepen herkenning op bij de ander.”

Kerkklokken

Voor een deel van de bezoekers, onder wie het Edese theologenpaar, heeft de kring de plaats van de kerkelijke gemeente ingenomen. „Sommigen namen afscheid van de kerk vanwege negatieve ervaringen. Anderen staan wat lonely in het leven, en kunnen daardoor niet aarden in een gewone gemeente. Ze missen de aansluiting.”

De zondagen vult het echtpaar met sociale activiteiten. Dat is nog steeds wennen, erkent Lisanne. „We zijn allebei in een traditionele gemeente opgegroeid. Op zondag ging ik twee keer naar de kerk, de rest van de dag nam ik rust. Dat raak je niet zomaar kwijt. Op zondagochtend trek ik graag een jurkje of een rok aan. En als we nog eens in een kerk komen, vind ik het heerlijk om de bekende gezangen en psalmen te zingen.”

„Wanneer de kerkklokken luiden, hoor ik weleens een stemmetje in mijn hoofd: waarom zitten we thuis?” bevestigt Niek. „Vaak slaan we na de koffie de Bijbel open en beginnen een inhoudelijk gesprek. Of we luisteren via internet naar een preek van François du Toit, André Rabe of een andere inspirerende spreker. Op die manier proberen wij invulling te geven aan de roep die klinkt.”

In de familiekring ervaren ze weinig weerstand meer tegen hun kerkelijke gang. „Mijn ouders zouden ons het liefst bij een reguliere kerk zien”, weet Niek. „Tegelijk zeggen ze dat ze bij de interkerkelijke gebedskring die ze bezoeken ook een beetje een gemeentegevoel hebben. Dat zie ik bij steeds meer leden van gevestigde kerken.”

Volgende week: De Schaapskooi in Hardinxveld-Giessendam.


Huiskring in Ede

De huiskring in Ede komt zo mogelijk eens in de twee weken bijeen, op dinsdagavond. Eerst nemen de bezoekers met elkaar de achterliggende week door. Daarna bespreken ze meestal een hoofdstuk uit het boekje ”Word Made Flesh” van de Zuid-Afrikaanse prediker André Rabe. Aansluitend is er ruimte voor persoonlijke gesprekken naar aanleiding van het behandelde thema. Een deel van de avonden wordt gevuld met getuigenissen en het delen van persoonlijke vreugden en zorgen. Incidenteel vieren de leden van de huiskring met elkaar het avondmaal. De doop wordt er niet bediend. Voor een deel van de bezoekers fungeert de kring als gemeente.

serie
Terug naar 
de basis

Huisgemeenten in Nederland. Vandaag deel 5: Huiskring in Ede. De serie wordt afgesloten met een evaluatie door prof. dr. A. Baars.