ATHENE. De Griekse radicaallinkse Syriza is maandag een coalitie met de rechtse partij Onafhankelijke Grieken aangegaan na de verwachte verkiezingswinst van zondag. Of die samenwerking een lang leven beschoren is, lijkt intussen nog maar zeer de vraag.
Een absolute meerderheid in de volksvertegenwoordiging zat er voor Syriza zondag net niet in. Lange tijd schommelden de uitslagen van de stembusgang, maar de partij bleef uiteindelijk op 149 zetels steken, en kwam daarmee twee zetels tekort om het parlement te domineren.
Dat hield in dat Syriza een coalitie moest vormen. En wel snel, want de Griekse wetgeving schrijft voor dat er binnen drie dagen een akkoord op tafel moet liggen. Als Syriza daar niet in was geslaagd, zou het stokje naar de Nieuwe Democratie van de zittende premier Samaras zijn overgegaan. Die zou eveneens drie dagen hebben gekregen. Als ook die poging was mislukt, zouden de partijen met de Griekse president in overleg moeten treden. En in het uiterste geval waren er nieuwe verkiezingen gekomen.
En dus ontving Tsipras maandag om halftien al de leider van de partij Onafhankelijke Grieken, Panos Kammenos. Deze rechtse partij is het over veel kwesties oneens met Syriza. Maar op één belangrijk punt kunnen Tsipras en Kammenos elkaar vinden: beiden zijn fel tegenstander van de bezuinigingen die de Europese Unie en het Internationaal Monetair Fonds Griekenland hebben opgelegd.
Een goed uur na het begin van de besprekingen lag er al een akkoord op tafel. Syriza en Onafhankelijke Grieken vormen een „antibezuinigingscoalitie”, heette het.
Het lijdt weinig twijfel dat Tsipras en Kammenos vooraf hebben overlegd over eventuele samenwerking. Gezien de sterk uiteenlopende denkbeelden van beide partijen zouden coalitiebesprekingen onder normale omstandigheden veel langer hebben geduurd.
De vraag is of de wederzijdse afkeer van de bezuinigingsmaatregelen voldoende basis biedt voor een levensvatbare coalitie. Over andere gevoelige thema’s als illegale immigratie en sociale hervormingen liggen de standpunten lijnrecht tegenover elkaar.
De kans is dan ook groot dat politieke onenigheid binnen de coalitie al spoedig tot de val van de regering leidt. Dan kunnen de Grieken alsnog opnieuw naar de stembus.
Veel andere keus had Tsipras overigens niet. De derde plaats in de verkiezingen van zondag was –eveneens volgens verwachting– voor de neofascistische Gouden Dageraad. Samenwerking met die partij was voor de radicaallinkse Syriza op voorhand geen optie.
Met de vorming van deze coalitie schrijven Tsipras en zijn partij geschiedenis. Sinds de val van de militaire dictatuur in 1974 maakten de conservatieve Nieuwe Democratie en de sociaaldemocratische Pasok steevast deel van het kabinet uit. Dat monopolie is nu voor het eerst doorbroken.
