Léon Jansen uit het Zeeuwse Schore, die in 2011 vogelgriep op zijn bedrijf had, is voor ophokken, maar alleen op vrijwillige basis. Daarvoor moeten de regels voor vrije-uitloop eieren worden versoepeld.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit had dinsdag nog maar net bekendgemaakt dat de vogelgriep in Hekendorp zich niet verspreid had, of voorzitter Eric Hubers van de LTO-vakgroep pluimveehouderij gooide de knuppel al in het hoenderhok. Voor de BNR-microfoon pleitte hij voor een jaarlijkse ophokplicht in de periode oktober tot april. Hubers denkt dat trekvogels, afkomstig uit Azië, de overbrengers van de vogelgriep zijn.

Vanmorgen kreeg Hubers in De Telegraaf bijval van Gert-Jan Oplaat, voorzitter van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders, en Jan Odink, voorzitter van de brancheorganisatie van kippenslachterijen Nepluvi. Elk voor- en najaar, tijdens de vogeltrek, zouden kippen verplicht zes tot acht weken binnen moeten blijven. Odink vindt ook dat boeren die hun kippen buiten laten lopen extra moeten betalen aan het Diergezondheidsfonds, waaruit de kosten van ruiming van besmette bedrijven worden betaald.

Geen plicht

Léon Jansen (42), met zijn broer Wilco (40) eigenaar van pluimveebedrijf Ekoz in Schore (gemeente Kapelle), vindt dat de voormannen wel snel van stapel lopen. Via Twitter deed hij gisteren een verzoek aan staatssecretaris Dijksma (Economische Zaken): Onderzoek de mogelijkheid (geen plicht) van het ophokken van pluimvee tijdens de vogeltrek om het risico op vogelgriep te verkleinen.

De broers weten maar al te goed wat vogelgriep voor een pluimveehouder betekent. In het voorjaar van 2011 werden de 127.000 kippen op hun bedrijf geruimd, nadat er een laagpathogene (minder besmettelijke) variant van het virus was opgedoken.

Zo’n ruiming is een enorme schadepost, verzekert Jansen. „Het duurde bijna een halfjaar voordat we weer volop in productie waren. Al die tijd heb je geen inkomsten. We hebben bewust niet uitgerekend wat het allemaal gekost heeft, want we wilden vooral vooruitkijken. Maar het loopt zeker in de tonnen.”

De broers hebben op dit moment 33.000 opfokhennen plus 100.000 hennen aan de leg. De stal heeft een uitloop. De dieren kunnen jaarrond naar buiten. „Dat is op dit moment verplicht als je vrije-uitloopeieren verkoopt. De Nederlandse Controle Autoriteit Eieren gaat na of we ons aan de regels houden. De controleurs komen vier of vijf keer per jaar onaangekondigd langs”, zegt Jansen.

De eieren van Ekoz worden onder het Duitse KAT-label (Verein für kontrollierte alternative Tierhaltungs-formen, TR) verkocht. Ze brengen volgens de pluimveehouder 1 tot 1,5 cent per stuk meer op dan eieren uit afgesloten stallen. De gangbare eierprijs ligt momenteel, afhankelijk van het gewicht van de eieren, op ongeveer 6 cent.

Jansen houdt trekvogels verantwoordelijk voor het virus dat zijn bedrijf ruim drie jaar geleden trof. Ook nu ziet hij de ganzen weer overvliegen en in de omgeving neerstrijken. „Ik zou het toejuichen als onze kippen een deel van het jaar binnen mochten blijven. Koeien hoeven voor het label weidemelk maar 120 dagen per jaar minimaal 6 uur per dag in de wei. In de winter staan ze allemaal binnen en daar klaagt niemand over. Het ophokken van leghennen verkleint het risico op insleep van vogelgriep. Onderzoek heeft dat al eens aangetoond.”

Noodzaak

Het onderzoek waar Jansen naar verwijst, is drie jaar geleden uitgevoerd door het Centraal Veterinair Instituut in Lelystad. Toenmalig staatssecretaris Bleker van Landbouw had er opdracht voor gegeven na een uitbraak van vogelgriep in Kootwijkerbroek. De conclusie: pluimveebedrijven met vrije uitloop lopen een elf keer zo hoog risico op een infectie met vogelgriep als legbedrijven zonder vrije uitloop. In april vorig jaar meldde Blekers opvolgster Dijk­sma echter aan de Tweede Kamer dat er geen ophokplicht komt. Er is geen veterinaire noodzaak toe, verklaarde zij.

Jansen pleit nu voor een nieuw onderzoek, gericht op het tijdens de vogeltrek toestaan van ophokken, ook voor vrije-uitloopeieren. Een verplichting gaat hem te ver: dat ligt bijvoorbeeld bij biologische pluimveehouders moeilijk. „Maar de mogelijkheid zou er moeten zijn. Het is dan ieders eigen verantwoordelijkheid om de dieren wel of niet binnen te houden.”

Momenteel zitten zijn kippen verplicht binnen. Vanwege de vogelgriepuitbraak in Hekendorp geldt in ieder geval tot 18 december in het hele land een ophokplicht.