De studeerkamer van ds. A. Moerkerken is een beetje verboden terrein. „Hij weerspiegelt de gevolgen die een burn-out mee kan brengen. Mijn werkachterstand is groot en het valt me moeilijk om die in te halen.”

Ds. Moerkerken werd veertig jaar geleden bevestigd tot predikant van de Gereformeerde Gemeenten. De helft van die tijd ging hij gebukt onder zorgen over zijn gezondheid. „Ik wil er geen litanie van maken. De dokter heeft gezegd: „Dominee, u lijdt aan verschillende kwalen, die ieder voor zich niet levens­bedreigend zijn, maar de optelsom van alles is dat wel.” Ik ben bodemloos moe, vaak als de dag nog beginnen moet.”

Tekort en tekort

Vorig jaar werd er bij ds. Moerkerken nierkanker geconstateerd. „Het was alsof de poten onder mijn stoel vandaan vielen. Vóór de operatie ben ik op advies van de arts een paar dagen in Zwitserland geweest. Daar zag ik op een kerkmuur geschreven: „Einen anderen Grund kann niemand legen ausser dem der gelegt ist: welcher ist Jesus Christus.” Die woorden vielen in mijn ziel, want dat was nog de enige grond voor mijn behoud: Jezus Christus en Dien gekruisigd. Volgens de artsen ben ik inmiddels van de kwaal genezen. Maar, in de nood had ik gebed tekort en toen de Heere mij had welgedaan, kwam ik dankbaarheid tekort. Het is altijd: tekort en tekort.”

Het gebeurt niet iedere maand en niet ieder jaar dat een woord uit de Bijbel zo’n kracht doet in je ziel, zegt ds. Moerkerken. „In de consistorie van de gereformeerde gemeente in Capelle aan den IJssel-West, waar ik zondagsmorgens mag preken, hangt een tekst aan de muur: „Gaat ook gij heen in de wijngaard.” Ik zat eens zó aan de grond dat ik geen moed had om de kansel op te gaan. Maar het orgel speelde zijn laatste akkoorden en een van de ouderlingen zei al: „Broeders, het is tijd.” Hoe moest het nu? Toen viel mijn oog op die tekst: „Gaat ook gij heen in de wijngaard.” Het was alsof de Heere zei: „Ga maar.” Toen kon het weer.”

Een paar weken later zat hij op zondagmorgen opnieuw diep in de put. „Ik keek weer naar die tekst aan de muur, en dacht er opnieuw moed en kracht uit te putten. Er ging echter niets van uit. Dus, de Heere moet Zijn hulp en bijstand per keer schenken.”

Is ds. Moerkerken in de afgelopen veertig jaar anders gaan preken? „Als het gaat over de kern van de zaak niet. Maar ik moet ervoor waken dat het uitlegkundige element in mijn preken niet gaat heersen over de toepassing. Door de medicijnen die ik voor mijn depressiviteit moet gebruiken, worden de pieken en de dalen in mijn gevoelsleven afgevlakt. Dat dreigt soms een stempel te zetten op de prediking. Tegen mijn vrouw heb ik gezegd: „Zodra je merkt dat mijn prediking vervormt, moet je het zeggen, want dat betekent dat ik stoppen moet.” Ik wil door mijn ziekte niet gaan behoren tot de tien verspieders die een slecht gerucht voortbrachten over Kanaän.”

Welbehagen

Het verklarende element moet in de prediking wel voldoende nadruk krijgen, zegt ds. Moerkerken. „Een predikant mag geen bevindelijkheid gaan preken, want bevinding moet opbloeien uit de exegese. Ik wil preken zoals Hellen­broek en Costerus. Zij legden de tekst eerst helder uit, deden aan grondige exegese, en pasten de Bijbeltekst daarna toe op de harten van de hoorders.

Ik begeer om trinitarisch en christocentrisch te preken. Dat betekent niet: christomonistisch. Christus is ons leven, maar het gaat ook om het welbehagen Gods, om het werk van de Vader, het werk van de Geest, en over hoe het werk van de Middelaar functioneert in het geestelijk leven.”

Ds. Moerkerken volgde in 1996 ds. K. de Gier op als rector van de Theologische School van de Gereformeerde Gemeenten. Sindsdien dient hij geen eigen gemeente meer als herder en leraar. Mist hij het pastoraat en het contact met de mensen? Ds. Moerkerken: „Toen ik herder en leraar was, zocht ik meer het leraarschap dan het herderschap. Sommige predikanten moet je met een stok de studeerkamer inslaan, bij mij was het net anders­om. Alexander Comrie, die ik zo liefheb, had dat ook. Hij ging weinig de gemeente in, maar zei wel dat hij op de preekstoel echt herderlijk wilde zijn.”

Over drie jaar is het rectorschap voorbij. „Dan hoop ik, ”tou Theou thelontos”, Deo volente dus, zeventig jaar te worden. Dan moet ik stoppen als rector. Of ik daarnaar uitzie? Ja en nee. Ik geef met veel vreugde de Bijbelse vakken, Bijbelkunde en hermeneutiek. Ik geniet ook van de omgang met de studenten, maar sommige andere dingen vallen me ook wel zwaar.”

Kritiek

Als hoofdredacteur van De Saambinder en rector van de Theologische School stond ds. Moerkerken nogal eens in de wind, als het ging over kritiek op de prediking binnen de Gereformeerde Gemeenten.

Wat heeft dat met hem gedaan? „Het heeft me wel geknauwd. Dat moet ik eerlijk zeggen. Sommigen denken dat ik een zelfverzekerd mens ben, rechtlijnig en autoritair. Ik herken mij daar niet in. Diep vanbinnen ben ik schuw en verlegen, maar ik kan dat goed verbergen.”

Ds. A. Moerkerken

Aart Moerkerken werd op 1 februari 1947 geboren te Rotterdam. Hij studeerde theologie in Utrecht. In 1972 werd hij toegelaten tot de Theologische School van de Gereformeerde Gemeenten, waarna hij de gemeenten van Nieuw-Beijerland en Gouda diende. Van 1985 tot 2009 was hij hoofdredacteur van het kerkelijk weekblad De Saambinder. In 1995 werd hij benoemd tot rector van de Theologische School. Ds. Moerkerken schreef vele boeken, waaronder de catechismusverklaring ”Zin en mening. Een bezinning op de uitleg van de Heilige Schrift”. Als emeritus predikant dient hij de gemeente van Capelle aan den IJssel-West.

“Gij waart mijn hulp in al mijn zielsverdriet” Ds. Moerkerken 25 jaar docent Theol. School, (Reformatorisch Dagblad, 23-01-2006)

Ds. A. Moerkerken koninklijk onderscheiden, (De Saambinder, 23-09-2004)

Advies van de hofmeester van Kana : Ds. A. Moerkerken: Je vraagt je soms af of we elkaar nog verstaan, (Reformatorisch Dagblad, 11-09-1999)

Van de kant van de prediker mogen geen onnodige barrières worden opgeworpen : interview met ds. Moerkerken, (Daniël, 10-09-1999)

De nieuwe rector van de Boezemsingel : Ds. Moerkerken: ,,Ik heb gevoeld dat het zo niet verder meer kon gaan”, (Reformatorisch Dagblad, 26-09-1996)

Ds. Moerkerken neemt afscheid van geref. gem. Gouda, (Reformatorisch Dagblad, 29-05-1996)

Ds. A. Moerkerken deed intrede in geref. gem. Gouda, (Reformatorisch Dagblad, 25-06-1987)

Bevestiging en intrede ds. Moerkerken (Nieuw Beijerland), (Reformatorisch Dagblad, 13-09-1974)