In de brandende zon op het platform verzamelt zich de internationale pers. Japanse, Belgische, Duitse en Spaanse journalisten zijn er deze woensdagmiddag om verslag te doen van de aankomst van veertig lijkkisten van slachtoffers van de vliegramp van vorige week donderdag. Een Amerikaanse journalist doet live verslag voor een radiozender.

De C17 Globemaster van de Australische luchtmacht met daarin 24 kisten en de Nederlandse C130 Hercules van de Koninklijke Luchtmacht met 16 kisten aan boord hangen tegen drie uur ergens boven Duitsland.

Op Vliegbasis Eindhoven is het nog een komen en gaan van vakantievluchten. Alsof het leven allang weer zijn normale gang heeft genomen.

Twee dames in zomerse kledij wurmen zich bij de ingang van de luchthaven door de menigte journalisten en belangstellenden om bloemen te leggen.

Iets voor vier uur doemt aan de horizon de grijze Hercules op die de landing inzet. Duidelijk zichtbaar zijn de zwarte rookwolken van de motoren die tijdens de vijf uur durende vlucht veel werk hebben verzet.

In het kielzog van de Hercules volgt de veel grotere en zwaardere C17 Globemaster, aangedreven door vier krachtige straalmotoren.

De toestellen taxiën naar het platform waar nabestaanden en hoogwaardigheidsbekleders in een voor de pers afgeschermd deel de ceremonie van dichtbij kunnen volgen. Onder hen zijn vertegenwoordigers van elk land dat slachtoffers heeft te betreuren na de vliegramp, zoals een minister of ambassadeur.

Voor België is dat prins Laurent. Uit Maleisië zijn de minister van Buitenlandse Zaken en de minister van Transport aanwezig. Het Verenigd Koninkrijk heeft de minister van Economische Zaken gestuurd. Ook de Australische gouverneur-generaal Peter Cosgrove is overgekomen.

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima en premier Rutte zijn er ook. Bij Máxima zijn er tranen. De koninklijke echtgenoten houden elkaars hand vast.

Van het kabinet zijn onder anderen de ministers Timmermans (Buitenlandse Zaken), Asscher (Sociale Zaken), Schippers (Volksgezondheid), Bussemaker (Onderwijs), Ploumen (Ontwikkelingssamenwerking), Hennis (Defensie) en Kamp (Economische Zaken) aanwezig zijn bij de aankomst.

Ook de (plaatsvervangende) fractievoorzitters van de Eerste en Tweede Kamer zijn erbij, zoals SGP’er Van der Staaij, net als voorzitter Van Miltenburg van de Tweede Kamer en Franken, de vicevoorzitter van de Senaat.

Op het platform hangen vlaggen van de landen waar de slachtoffers vandaan kwamen, halfstok.

De trompettist blaast een signaal. Dan volgt een doodstille minuut waarin slechts het tikken van de vlaggentouwen hoorbaar is. Achter de toestellen komen de eerste lijkwagens aanrijden en ze stellen zich in dubbele rijen op. De in het zwart geklede inzittenden stappen uit en openen allemaal tegelijk plechtig de achterklep. Militairen staan strak in het gelid. Met acht man dragen ze de houten kisten stuk voor stuk, veertig in totaal, voetje voor voetje uit de toestellen naar de lijkauto’s.

Iemand merkt op dat het wrang is dat juist militairen het ceremonieel verzorgen. „Als er geen militairen waren, was deze ramp ook niet gebeurd.”

De aanblik van zo veel doodskisten doet huiveren. Want wat zegt een getal van 298 omgekomen passagiers? Hier wordt vanmiddag voor ieders oog enigszins duidelijk wat de volle omvang is van de ramp. Tot vrijdag zullen op deze plek de slachtoffers, van wie 193 Nederlanders, op Nederlandse bodem terugkeren. Een bijna niet te bevatten aantal, zeker als het besef doordringt dat in veel van die kisten ook kinderen liggen.

De ceremonie is tegen halfzes afgerond. Een grote stoet van motoren van de marechaussee met daarachter veertig lijkauto’s zet zich in beweging richting de kazerne in Hilversum. Daar, in de Korporaal Van Oudheusdenkazerne, zullen experts de lichamen identificeren. Daarna krijgen de nabestaanden de beschikking over de lichamen, om ze uiteindelijk in privékring naar hun laatste rustplaats te kunnen brengen.

Langs de weg staan duizenden belangstellenden. Ook op viaducten boven de afgezette A2 en A27 en in de bermen wachten mensen met bedrukte gezichten op de stoet die straks zal langsrijden. Het verkeer op de andere weghelft staat stil. Is het nieuwsgierigheid? Eerbied?

Een enkeling heeft van huis een vlag meegenomen die halfstok aan een geluidsscherm wordt gehangen. In de lucht cirkelt een helikopter. Op de radio is hoorbaar dat mensen langs de route soms met hun emoties geen raad weten. Sommigen klappen, anderen huilen, weer anderen laten bloemen neerdalen op de zwarte lijkwagens.

Bij Vianen wappert een enorme Nederlandse driekleur in een hijskraan, als eerbetoon van de plaatselijke brandweerploeg aan de slachtoffers van de vliegramp. Het laatste stuk van de route die de stoet naar Hilversum volgt, staat vol met mensen.

Bij de afrit Bilthoven/Maartensdijk van de A27, waar de colonne de snelweg verlaat, is de belangstelling voor de stoet overweldigend. De politie heeft het laatste tankstation en de parkeerplaats voor de afrit afgesloten omdat die tjokvol is.

Rijkswaterstaat noemt het eerbetoon indrukwekkend, maar zegt dat het soms onveilige situaties opleverde „doordat mensen met hun voertuigen op de rijbaan stoppen en de snelweg oversteken.