Prof. Van ’t Spijker: Bucer wist kern geloof te scheiden andere zaken
Hij is de éminence grise van de Theologische Universiteit in Apeldoorn (TUA). Emeritus hoogleraar prof. dr. W. van ’t Spijker heeft zich gespecialiseerd in de periode van de Reformatie. Martin Bucer (1491-1551), de reformator van Straatsburg, heeft in het bijzonder zijn aandacht. Hij promoveerde in 1970 op een proefschrift over de ambten bij Martin Bucer.
Hoe kwam u ertoe om op Bucer te promoveren?
„Voor mijn doctoraalexamen schreef ik een scriptie over een boek van Bucer, ”Von der wahren Seelsorge”. Dat werk gaat over wezenlijke dingen van het pastoraat. Het boeide mij omdat het daarin ook ging over de principes van het kerkrecht. Prof. D. Nauta uit Amsterdam heeft mij toen gestimuleerd om me verder in de ambten te verdiepen.”
Wat is de verdienste van Bucer binnen de Reformatie geweest?
„Bucer was evenals Zwingli een vertegenwoordiger van de Zwitserse en Zuid-Duitse tak van de Reformatie, die grote invloed heeft uitgeoefend op de gereformeerde traditie, en in het bijzonder op Calvijn. Hij zocht ook theologisch te bemiddelen tussen lutheranen en gereformeerden. Daarbij greep hij terug op de theologie van de Vroege Kerk en op de grote theologen uit de middeleeuwen.”
Wat is de actualiteit van Bucer?
„Volgens Bucer is het wezen van prediking en pastoraat dat mensen tot Christus komen en uit Hem leren leven. Dat is nog altijd waar het om gaat, al zijn de vormen uiteraard veranderd. Omdat Bucer zich op deze kern concentreerde, was hij in staat andere zaken te relativeren. Daarbij ging hij altijd uit van de gedachte dat ons kennen en profeteren onvolkomen is en zal blijven totdat het volmaakte zal zijn gekomen.”
Bucer wordt wel getypeerd als bruggenbouwer. Hoe waardeert u zijn optreden?
„Ik heb veel bewondering voor de manier waarop hij voortdurend heeft geprobeerd bemiddelend op te treden, met als gevolg dat hij vaak van meerdere kanten tegenstand ondervond. En toch gaf hij zijn ideaal van de eenheid van alle gelovigen niet prijs. Hij had daarbij niet alleen oog voor de hoofdstroom van de gereformeerde Reformatie, maar ook voor de vroomheid die gestalte kreeg in kleinere verbanden, zoals in de Christliche Gemeinschaften in Straatsburg.”
Herkent u zich in zijn bemiddelend optreden?
„Dat bemiddelen in kerkelijke zaken een moeizaam proces kan zijn, heb ik zelf ook ervaren. Bucer hield het vol omdat hij wist aan te geven wanneer een inhoudelijk gesprek dreigde te ontaarden in een woordenstrijd. Ook nu nog is het in het streven naar kerkelijke eenheid belangrijk om onderscheid te maken tussen wat noodzakelijk en wat bijkomstig is.”
