De rekenkamer stelde donderdag dat de berekeningen van Defensie over de inzetbaarheid van de JSF als opvolger van de F-16 „niet helemaal compleet zijn.” Daardoor is het onzeker of er altijd vier toestellen beschikbaar zullen zijn voor internationale missies.

Samsom stelde daarop ineens dat het kabinet moet garanderen dat er wél altijd vier JSF’s gereed staan. Die eis heeft geen PvdA’er tot nu toe ooit gesteld.

„De som is nu niet compleet en daarmee niet overtuigend”, zei Samsom verder. Als de regering niet met een goede onderbouwing komt, gaat het besluit over aanschaf van de JSF wat hem betreft „niet door.” En zijn fractie, vervolgde Samsom, heeft nog niet besloten of zij instemt met de aankoop van de straaljagers.

Door ogenschijnlijk de hakken in het zand te zetten, hoopt Samsom de gemoederen in zijn partij weer tot bedaren te brengen.

Diverse partijafdelingen willen namelijk morgen tijdens een politieke ledenraad bewerkstelligen dat de PvdA haar steun voor het kabinetsbesluit om 37 JSF’s te verwerven, intrekt. De afdeling Leiden gaat zelfs pleiten voor een speciaal partijcongres over de JSF.

De strijd is echter allang gestreden. Daar verandert geen PvdA-afdeling meer iets aan. Zelfs een partijcongres niet. „Congressen kopen geen straaljagers” hield PvdA-minister Vredeling (Defensie) zijn partij al voor toen de F-16 werd aangeschaft.

Sinds paars II (met de PvdA als grootste coalitiepartij) in 2002 besloot mee te doen aan de ontwikkeling van de JSF, zit ons land er in feite al aan vast.

Coalitiegenoot VVD houdt bovendien haar poot stijf. „Het besluit ligt vast”, aldus VVD-fractievoorzitter Zijlstra. De PvdA-ministers hebben zich ook aan dat besluit gecommitteerd.

De fractie zal volgen. Samsom heeft al gezegd dat hij zich graag door minister Hennis (Defensie) laat overtuigen. Anders moet hij namelijk een alternatief verzinnen, realiseerde hij zich donderdag, „en dat is best ingewikkeld.”