Dat is de grondtoon van ”Leren op de school van Christus” van de puritein Ralph Venning (1621-1674). De auteur was een van de ongeveer 2000 non-conformisten die in het jaar 1662 uit de Anglicaanse Kerk werden gezet. Hij beschrijft in het boek vier standen die verband houden met de groei in het geestelijk leven: zuigelingen, kinderen, jongelingen en vaders. De inhoud is met name gebaseerd op de Bijbelteksten 1 Joh. 2:12, 1 Kor. 3:1 en 2 en Hebr. 5:12-14.

Zuigelingen

Onder zuigelingen verstaat Venning kinderen van God die, al zijn ze wedergeboren, er de zekerheid niet van hebben. Ze ervaren dat de Heere goedertieren is en verlangen naar de onvervalste melk van het Woord. Ze drinken melk door het gehoorzamen van de beginselen van de leer van Christus. Het ontbreekt hun slechts aan duidelijk bewijs van het geloof. Ze bezitten dus wel genade, maar die is heel zwak. Het sterrenlicht van hun genade is voor de zuigelingen niet helder genoeg om er hun weg bij te vinden. Ze hebben een bepaalde mate van leven, licht en kracht, maar nog niet de verzekering. Ze dienen God meer als slaven dan als kinderen. Ze zijn wel op de weg, maar moeten wel tempo houden en niet lui zijn.

Kinderen hebben als belangrijkste kenmerk de zekerheid die ze bezitten van Gods liefde, omdat ze Hem gekend hebben als Vader. Ze weten niet alleen dat God een Vader is, ze kennen Hem door verborgen omgang, in gemeenschap en overtuiging. Ze komen tot deze kennis door de werking en het getuigenis van de Geest. Dat getuigenis is helder, zeker en krachtig. Daarbij schiet al de welsprekendheid van de wereld tekort om de zoetheid van deze honing te laten smaken. De Geest van God geeft getuigenis dat men een kind van God is, niet op grond van werken en eigen gerechtigheid, maar op grond van de verlossing die in Christus Jezus is. De kinderen worden aangespoord niet hoogmoedig te zijn, de Zoon van Gods liefde en Christus’ gerechtigheid niet te verachten, de Geest niet te bedroeven, de hemelse Vader te eren en het Woord van God in hen te laten wonen.

Uitgelezen jongelingen

De schrijver vat het woord voor jongeling op in militaire betekenis. De tekst 1 Joh. 2:13 parafraseert hij dan zo: Ik schrijf aan u, soldaten, strijders, overwinnaars. Jongelingen zijn sterke mannen omdat ze met de boze gevochten hebben en hem hadden overwonnen. De zuigelingen zouden kunnen doorgaan voor gewone soldaten, maar dit zijn de goede soldaten van Christus Jezus, uitgelezen jongelingen, omdat ze sterk zijn in de genade. De bron ervan ligt in de Heere en in de sterkte van Zijn macht, hun kracht is gelegen in het geloof, dat wereldoverwinnend is. Het zwaard waardoor ze overwinnen is het Woord van God. Jongelingen overwinnen door recht en macht, door werk en zwaard, in de rechtbank en op het slagveld. Waar geloof is daar is God, daar is een kracht waar niemand het van kan winnen. Want dat geloof ziet de overwinning al van verre, zoals de arend zijn prooi ziet.

De vaders worden gekenmerkt door zowel leeftijd als vorderingen. Ze zijn de oudsten in Israël, die de goede weg bewandelen. Ze zijn vervuld met vruchten van de gerechtigheid, de kroon van hun heerlijkheid. Het Woord van God werkt rijk in hen, in alle wijsheid en geestelijk verstand.

Gods oogst

Een kritische noot is dat de meeste aandacht uitgaat naar zuigelingen (de helft van het boek), terwijl vaders in de genade het met minder dan twee pagina’s moeten doen. Maar dat doet aan de waarde van het boek niet af. Het geeft op heldere en levendige wijze geestelijk onderwijs en pastorale leiding, met een veelheid aan gegevens uit de Bijbel. En al is het geen boek voor een theologisch debat, het geeft wel een heilzame en noodzakelijke correctie als het gaat om de zaak waar het deze puritein om te doen is, te weten het gebouwd worden in het allerheiligst christelijk geloof en daarin toe te nemen. Want zoals niemand van Gods uitverkorenen zal sterven voordat hij bekeerd is, zo zal ook geen bekeerde sterven voordat hij als een bos gerijpte korenaren klaar is voor Gods oogst.

Boekgegevens

”Leren op de school van Christus”, Ralph Venning;
uitg. Brevier Kampen, 2012; ISBN 978 94 9158 304 9; 
288 blz.; € 24,90.