Mevrouw Van Duin, afgestudeerd arts, zit al jarenlang in een rolstoel. De gezondheidsproblemen begonnen begin jaren zeventig, toen ze als twintiger voor een zendingsorganisatie in Zambia werkte. In 1984 werd ze afgekeurd. Van Duin slikt momenteel 22 stuks medicijnen per dag en is wekelijks onder behandeling van een fysiotherapeut.

Sommige maatregelen die het kabinet heeft afgekondigd, raken mevrouw Van Duin direct. Zo krijgen chronisch zieken jaarlijks voortaan alleen nog de eerste tien behandelingen van een fysiotherapeut vergoed. Dat spijt de inwoner van het Zuid-Hollandse Oudenhoorn zeer. „De fysiotherapeut komt iedere week bij mij thuis. Dat is echt nodig. Als die man een week overslaat, heb ik een week pijn. Dan kan ik beter niet in de tuin werken of naaien. Dan beweeg ik zo weinig mogelijk en luister ik naar muziek- en prekenbandjes. Het zal moeilijk worden als ik voortaan de meeste behandelingen zelf moet betalen. Het gaat om 42 euro per keer.”

Dat je voortaan 1,50 euro per recept voor medicijnen moet betalen, hakt er flink in, zegt Van Duin, die andere gehandicapten met raad en daad terzijde staat. „1,50 euro is nogal wat. Ik zal dan ook zo veel mogelijk medicijnen via één recept bestellen. Dat bespaart kosten. Ik ben hele bestellijsten aan het maken en adviseer anderen dat ook te doen.”

De maatregel dat volwassenencontroles bij de tandarts voortaan niet meer worden vergoed, zal kwalijke gevolgen hebben, vermoedt Van Duin. „De overheid spant het paard achter de wagen. Doordat ik veel medicijnen gebruik, heb ik een vrij slecht gebit. Als je een controle zelf moet betalen, ga je niet zo gauw naar de tandarts. Dat kan gevaarlijk zijn, en niet alleen voor je tanden. Er kunnen zich ook andere ziektes openbaren. Denk aan endocarditis lenta, dat is een aandoening aan je hartkleppen, die veroorzaakt wordt door een infectie die binnenkomt via een onverzorgd gebit.”

Ook het feit dat de overheid voortaan de hand op de knip houdt bij het ziekenvervoer per taxi, zal funest zijn voor heel wat gehandicapten, vreest mevrouw Van Duin. „Een Jan Troost van de Gehandicaptenraad en een assertief type als ik laten zich niet opsluiten. Maar ik merk in mijn omgeving dat veel gehandicapten niet goed voor zichzelf kunnen opkomen. Ik vrees dat die achter de geraniums verdwijnen.”

Wel is het zo dat de overheid compensatiemaatregelen voor chronisch zieken heeft genomen, zodat bijvoorbeeld nierpatiënten nog steeds wekelijks hun taxiritten krijgen vergoed. „Maar toch vrees ik dat gehandicapten er financieel op achteruit gaan”, reageert Van Duin.

Zieken en gehandicapten moet vaker een beroep doen op hun naaste familie en op bekenden en minder verwachten van de overheid, klinkt het in politiek Den Haag. „Op zich is dat een bijbels principe, maar in onze maatschappij werkt het niet”, reageert mevrouw Van Duin. „Zelf kerk ik bij de gereformeerde gemeente in Poortugaal. Ik hoef maar te kikken en ze komen me helpen. Maar niet iedereen heeft zo gauw iemand die wil helpen. Mensen staan niet zo gauw voor je klaar. Velen, ook de vrouwen, zijn aan het werk. Ze denken eerst aan hun eigen grenzen. Zaken als opofferingsgezindheid en jezelf wegcijferen komen in het woordenboek van menigeen niet meer voor.”

Mevrouw Van Duin wil geen ach en wee roepen over het kabinet-Balkenende. „Laat ik benadrukken dat ik veel respect voor Balkenende heb. Er is gebed voor hem nodig. Hij moet per slot van rekening de puinhopen van twee paarse kabinetten opruimen. Ik begrijp ook dat er bezuinigd moet worden. Maar ik had liever gezien dat Balkenende de subsidies aan sport, disco’s en aan bepaalde vormen van jongerenwerk had afgeschaft.”

Dit is het eerste deel in een korte serie over de gevolgen van de bezuinigingen die het kabinet op Prinsjesdag heeft gepresenteerd.