Charles Taylor treedt af en vertrekt
MONROVIA - Charles Taylor is maandag afgetreden als president van Liberia en naar Nigeria vertrokken. Na de macht te hebben overgedragen aan zijn bondgenoot en vice-president Moses Blah, stapte Taylor aan boord van een Nigeriaans presidentieel vliegtuig. Voordat de deur achter hem werd gesloten zwaaide Taylor met een witte zakdoek.
Vrienden, familieleden en zelfs enkele soldaten huilden bij het vertrek van Taylor, die als hoofdverantwoordelijke wordt gezien van veertien jaar bloedvergieten in Liberia en van gruweldaden in het buurland Sierra Leone. In zijn afscheidsrede zei Taylor dat de geschiedenis goed over hem zou oordelen. „Ik heb mijn plicht gedaan. Ik heb deze rol van zondebok aanvaard.” Hij begon de rede met een oproep aan de internationale gemeenschap om Liberia te helpen. Hij eindigde met de woorden: „Als God het wil, kom ik terug.”
De belangrijkste rebellenbeweging van Liberia, LURD, reageerde prompt. Plaatsvervangend secretaris-generaal Sekou Fofana stelde dat met het aftreden van Taylor er, wat betreft de LURD, een einde aan de oorlog is gekomen. „Op het moment dat hij vandaag Liberia verlaat, zullen we niet langer vechten. Het lijden van de Liberianen is voorbij”, aldus de voorman van de Liberianen Verenigd voor Verzoening en Democratie.
De opvolger van Taylor riep de rebellenbewegingen in Liberia op tot het voeren van vredesoverleg. „U heeft geen reden meer om niet op de vredeswagen te springen”, aldus het nieuwe staatshoofd. Blah bood daarop de rebellen de post van vice-president aan. Ook zouden de opstandelingen andere posten in de regering kunnen krijgen, zei Blah tegen de Amerikaanse zender CNN.
Na aankomst op de luchthaven van de Nigeriaanse hoofdstad Abuja weigerde Taylor de pers te woord te staan. Hij werd er opgewacht door de Nigeriaanse president Olusegun Obasanjo. De Nigeriaanse regering heeft een verblijfplaats voor Taylor en diens gevolg geregeld in de afgelegen oerwouden in het zuidoosten van het land. Omdat Nigeria geen uitleveringsverdragen heeft getekend, is de kans klein dat Taylor ooit voor de rechter moet verschijnen vanwege de wandaden onder zijn bewind. Ook andere krijgsheren uit de Liberiaanse burgeroorlog leven in alle rust in Nigeria.
De overdrachtsceremonie vond plaats in een presidentiële villa in de hoofdstad Monrovia. Taylor kwam enkele uren te laat opdagen. De machtsoverdracht moest om 1 minuut voor het middaguur plaatsvinden.
Taylor, gekleed in een wit pak, was opgehouden op de luchthaven, waar hij de presidenten Thabo Mbeki van Zuid-Afrika, John Kufuor van Ghana, Joaquim Chissano van Mozambique en premier Koffii Sama van Togo opwachtte, die getuigen waren bij de machtsoverdracht. In een met fluweel beklede kamer van de villa, die net als de rest van Monrovia zonder elektriciteit zat, werd hij verwelkomd door Blah en de andere Liberiaanse functionarissen. Voor een vergulde troon stonden de twee in de houding terwijl het Liberiaanse volkslied klonk.
Buiten juichte het publiek voor de ogen van Nigeriaanse militairen van de West-Afrikaanse vredesmacht, die samen met Zuid-Afrikanen de villa bewaakten. „Ik kan het nauwelijks geloven. Hij heeft de Liberiaanse bevolking zoveel leed berokkend”, zei Henry Philips (38), een voormalige veiligheidsfunctionaris. „Zijn afwezigheid is beter dan zijn aanwezigheid.” Veel van de ongedisciplineerde en vaak gedrogeerde strijders van Taylor die voorheen de straten van Monrovia beheersten, leken zich maandag met hun wapens in de stad te hebben opgelost.
De rebellen die rond de Liberiaanse hoofdstad staan, hebben er bezwaar tegen gemaakt dat Taylor zich laat opvolgen door Blah, een oude bondgenoot en wapenbroeder van hem. Zij eisen dat een neutrale kandidaat wordt gekozen aan het hoofd van een overgangsregering die verkiezingen moet uitschrijven.
In Washington reageerde de Amerikaanse regering met tevredenheid, slechts enkele minuten nadat Taylor was vertrokken met het Nigeriaanse regeringstoestel. Later juichte president Bush het aftreden toe. Volgens hem is het „een belangrijke stap op weg naar een betere toekomst voor het Liberiaanse volk.”
Kort voor Taylors vertrek verschenen aan de horizon voor de kust drie Amerikaanse oorlogsschepen. Liberianen renden naar het strand in de hoop dat er Amerikaanse vredesmilitairen zouden komen om een eind te maken aan het geweld in het land. Het Pentagon benadrukte echter dat er nog geen besluit is genomen over het sturen van extra mariniers.
Amerikaanse functionarissen zeiden dat de schepen behoren tot een amfibie-eenheid die al eerder naar de wateren bij Liberia was gedirigeerd. De schepen zijn stand-by om logistieke steun te verlenen aan de West-Afrikaanse vredesmacht, die momenteel in Liberia wordt gestationeerd.
Secretaris-generaal Kofi Annan van de Verenigde Naties riep alle lidstaten van de Verenigde Naties op alle mogelijke steun te verlenen aan het Liberiaanse volk om vrede en veiligheid in het land te bewerkstelligen. Hij doelde daarbij vooral op het leveren van militairen aan de internationale vredesmacht.