Grote gebeurtenissen uit Tachtigjarige Oorlog in ”Rode sneeuw in december”
Vervolgingen, hagenpreken, Willem van Oranje, Den Briel, Naarden en Leiden. De roman ”Rode sneeuw in december” bevat alle onderwerpen die je in een verhaal over de Tachtigjarige Oorlog mag verwachten.
De schrijfstijl van Simone van der Vlugt staat er borg voor dat ”Rode sneeuw in december” gemakkelijk leest en dat je het niet snel weglegt. De grote gebeurtenissen van de Tachtigjarige Oorlog buitelen over elkaar heen. Doordat Van der Vlugt ervoor kiest om twee verschillende verhaallijnen naast elkaar te plaatsen, zorgt ze ervoor dat altijd een van beide hoofdpersonen ter plekke is als er iets belangwekkends gebeurt.
De ene hoofdlijn is die van rooms-katholieke Lideweij Feelinck, die verliefd wordt op de protestantse arts Andries Griffioen. Ze roept hem bij haar zieke vader en wordt op slag verliefd. Omdat twee geloven niet samengaan volgens haar vader, moet ze kiezen. Ze kiest voor Andries en wordt door haar vader onterfd.
Andries krijgt korte tijd later een aanbieding om legerarts van Willem van Oranje te worden. Dat is de tweede verhaallijn: die van Willem van Oranje. Lideweij en Andries gaan in Breda wonen en knopen innige banden aan met Oranje.
Jaren later, als Alva de nieuwe landvoogd wordt en Willem van Oranje naar Duitsland vlucht, is het ook voor Lideweij en Andries niet meer veilig in Breda. Ze trekken naar Naarden, waar Andries een artsenpraktijk begint. Zo maken ze vier jaar later de verschrikkelijke slachting van de Spanjaarden op het veroverde Naarden mee, waar de roman zijn titel aan ontleent. Bijna heel de familie wordt uitgemoord, behalve dochter Isabella, die in shock de stad ontvlucht.
Ze trekt naar Leiden en gaat als dienstbode werken bij haar opa, zonder te vertellen dat ze een kind van zijn onterfde dochter Lideweij is. Op zeker moment komt toch uit dat ze een kleindochter van de oude Feelinck is en krijgt ze met tegenzin een plek in het huis. Korte tijd later overlijdt haar grootvader en dan blijkt ze verrassend genoeg toch de erfenis te krijgen! Opa heeft de onterving dus ongedaan gemaakt.
Vervelend is dat ze echter vooral veel schulden erft. Al ze ook nog een kind krijgt, als gevolg van de verkrachting door een Spaanse soldaat in Naarden, lijkt haar lot als alleenstaande moeder met schulden getekend. Maar ze komt er na het beleg van Leiden bovenop door te trouwen met Reinier Benningh, een koopman die veel heeft verdiend aan de wapenhandel met de Spanjaarden.
Al met al moet het boek zijn aantrekkelijkheid vooral hebben van de herkenbaarheid van de gebeurtenissen, niet van de psychologische uitwerking; om over de originaliteit van een onmogelijke liefde nog maar te zwijgen. Lideweij en Andries groeien nog wel enigszins uit tot een karakter, maar voor Isabella is dat helemaal niet het geval. Sowieso lijkt het verhaal naar het einde toe wat rafelig te worden. Het is bijvoorbeeld niet erg logisch dat niemand tijdens de zwangerschap van Isabella vraagt van wie ze zwanger is; evenmin vraagt men na de geboorte waarom ze haar kind afwijst.
Ook op godsdienstig gebied laat Van der Vlugt een paar steken vallen. Zo schrijft ze diverse keren over rooms-katholieken die een Bijbel hebben en protestanten die een andere hebben. Het lijkt logischer dat het bezit van een Bijbel überhaupt ketters was. Tenslotte had een van de eerdere pausen nog verordend dat je de Bijbel alleen in het bijzijn van een geestelijke mocht lezen. Net als op het psychologische vlak is ook hier de uitdieping nogal mager: Lideweij en Andries zijn van de ”nieuwe leer”. Maar waarom ze daar met gevaar voor eigen leven voor kiezen, wordt niet overtuigend duidelijk. Al met al heeft Van der Vlugt een boeiend en herkenbaar boek geschreven, dat echter op veel punten kansen laat liggen.
Boekgegevens
”Rode sneeuw in december”, door Simone van der Vlugt; uitg. Anthos Amsterdam, 2012; ISBN 978 90 4141 867 8; 438 blz.; € 19,95.