Desnoods gedwongen gebruik Betuweroute
Als vervoersbedrijven weigeren van de Betuweroute gebruik te gaan maken, zal de overheid die daar desnoods toe dwingen. minister Peijs van Verkeer verwacht niet dat dit niet nodig is, maar zij houdt de mogelijkheid van ’routedwang’ expliciet open. Dat bleek woensdag uit antwoorden op vragen die de Tweede Kamer had gesteld over de voortgang van het miljardenproject
Het bedrijfsleven heeft gedreigd de 160 kilometer lange goederenspoorlijn van Rotterdam naar Duitsland te mijden als het door een hogere gebruikersheffing moet opdraaien voor de onderhoudskosten. Het beheer kost jaarlijks 15 á 25 miljoen euro en maakt de Betuwelijn verliesgevend. De Kamer vindt dat de belastingbetaler dat niet hoeft te betalen en wil de kosten verhalen op de vervoerders, waarvoor het megaproject immers wordt gebouwd.
Peijs denkt dat de goederenlijn, die in 2007 klaar moet zijn, de bedrijven genoeg voordelen biedt en daarom ondanks eventueel hogere heffingen gewoon volop gaat worden gebruikt. „De Betuweroute biedt aan spoorvervoerders zowel een aanmerkelijk hogere kwaliteit, alsook relatief weinig beperkende randvoorwaarden, vergeleken met het gebruik van andere spoorroutes, waarover immers ook reizigerstreinen rijden.”
In principe mogen vervoersbedrijven zelf weten welke route zij gebruiken. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat is echter al aan het uitzoeken of het daarbij een fiksere vinger in de pap kan krijgen, bijvoorbeeld om gevaarlijk transport uit bewoonde gebieden te weren.
Vervoersorganisatie Koninklijk Nederlands Vervoer vindt dwang te ver gaan. „De Betuwelijn moet wel financieel aantrekkelijk blijven voor vervoerders, anders kiezen ze andere vormen van transport”, aldus een woordvoerder.
Ook werkgeversorganisatie VNO-NCW vindt het geen verstandig idee om vervoerders te dwingen extra heffingen te betalen, laat een zegsman weten. „De spullen moeten vervoerd worden tegen een concurrerend tarief. Dit voornemen draagt niet bij tot meer rollend materiaal op de Betuwelijn. Bovendien is de politiek zelf verantwoordelijk voor de hoge kosten van de goederenlijn, omdat zij al die dure aanpassingen wilde.”
Verladersvereniging EVO verwacht dat de heffingen niet nodig zullen zijn omdat de Betuwelijn voor voldoende inkomsten zal zorgen. „De lijn heeft genoeg kwaliteiten om een succes te worden. Ik denk niet dat het tot heffingen zal komen”, aldus een woordvoerder.
De Betuwelijn is in tien jaar tijd ruim drie keer zo duur geworden en kost nu zeker 4,5 miljard euro. Om de kosten binnen de perken te houden, zoekt het ministerie momenteel uit of het 100 kilometer lange tracé langs de A15 voorlopig zonder bovenleiding kan. Dan zou met dieseltreinen over de route moeten worden gereden. Het was aanvankelijk juist de bedoeling het gebruik van diesels terug te dringen met de nieuwe lijn, omdat die locomotieven slecht voor het milieu zijn.
Ook is het nog niet zeker welk systeem er voor de tunnelbeveiliging komt. Peijs sluit niet uit dat het project nieuwe vertraging oploopt door de knopen die nog moeten worden doorgehakt.
