Dat blijkt uit een grote studie uitgevoerd door wetenschappers van de Amerikaanse Harvard School of Public Health. De resultaten werden eerder deze week gepubliceerd in The American Journal of Clinical Nutrition.

De onderzoekers analyseerden de gegevens van ruim 442.000 personen uit drie grote studies waarvan de deelnemers uit de twee grootste onderzoeken 20 en 28 jaar werden gevolgd.

De onderzoekers keken niet alleen naar het risico van het eten van bewerkt rood vlees, maar ook naar de gevolgen van het dagelijks eten van onbewerkt rood vlees (”red meat”).

Onder deze Engelse benaming vallen rundvlees, kalfsvlees, varkensvlees en lamsvlees en daarvan afgeleide producten. Het gaat dus niet om vlees dat nog rood is en niet goed doorbakken. Kip, kalkoen en ander gevogelte, vallen er niet onder, maar horen thuis in de categorie wit vlees.

De consumptie van 100 gram onbewerkt rood vlees, een gangbare portie in westerse landen, leidde tot een hogere kans op diabetes van 20 procent. Iemand die dagelijks de dagelijkse portie rood vlees vervangt door het eten van noten, magere zuivelproducten en volkoren granen, kan het risico op diabetes ver­lagen met respectievelijk 21, 17 en 23 procent.

De enorme omvang van het onderzoek maakt dat de resultaten van deze epidemiologische studie zeer betrouwbaar zijn. Hoofdonderzoeker dr. Frank Hu, hoogleraar voeding en epidemiologie aan Harvard, noemt de studie­resultaten dan ook van grote betekenis. „Er is sprake van een epidemie van diabetes in onze westerse wereld en tegelijk is er wereldwijd sprake van een toenemende consumptie van rood vlees.”

Eglantine Barents, diëtiste en beleidsadviseur van de Diabetes­vereniging Nederland, noemt het een gegeven dat rood vlees voor de gezondheid niet zo gunstig is. „Dat bleek al eerder uit een zogeheten zevenlandenstudie. De inwoners van Kreta waren gezonder en werden ouder dan West-Europeanen. Hun voedingspatroon week op belangrijke punten af van wat wij in onze landen gewend zijn. Ze aten onder meer vaak vis en nauwelijks rood vlees.”

De resultaten van dit onderzoek zijn vanwege de omvang van de studie „niet te negeren”, vindt Barents. „Bovendien hebben de onderzoekers de uitkomsten gecorrigeerd voor leeftijd, overgewicht en andere risicofactoren op het gebied van leefstijl en voeding. Dus het hogere diabetesrisico is echt terug te voeren op de roodvleesconsumptie.”

Barents wil de uitkomsten niet betitelen als alleen maar slecht nieuws. „Dat is het natuurlijk enigszins als je rood vlees en vleeswaren lekker vindt, maar mensen krijgen ook alternatieven aangeboden waardoor ze hun vleesgebruik kunnen verminderen. Dat is het goede nieuws. Ze kunnen hun leefstijl aanpassen ter preventie van diabetes.”

Op basis van de uitkomsten adviseren de Amerikaanse voedingswetenschappers de consumptie van bewerkt rood vlees in de vorm van vleeswaren, rookworst en dergelijke te mini­maliseren en de consumptie van onbewerkt rood vlees terug te dringen. Zo mogelijk dient rood vlees te worden ingeruild door gezonde vervangers, zoals vetarme zuivelproducten, vis en peulvruchten.

In 2005 kwam de consumptie van rood vlees ook in een kwaad daglicht te staan. Toen werden de resultaten gepresenteerd van een ander megaonderzoek onder ruim 520.000 Europeanen, de zogeheten EPIC-studie. De belangrijkste uitkomst was dat mensen die dagelijks 160 gram rood vlees en vleeswaren eten 31 procent meer kans hebben om binnen tien jaar dikkedarmkanker te krijgen dan mensen die minder dan 20 gram rood vlees per dag eten – één portie per week of minder.

Mensen die 80 gram vis per dag eten –ten minste om de dag een portie– hebben een 32 procent kleiner risico op dikkedarm­kanker vergeleken met mensen die minder dan 20 gram vis per dag eten – minder dan één portie vis per week, zo bleek uit de EPIC-studie.