Het duurde meer dan 150 jaar voordat de twee gereformeerde denominaties elkaar weer troffen aan de synodetafel. De twee kerken, beide met Nederlandse wortels, gingen in 1857 uiteen. Pas in het recente verleden zochten ze elkaar weer op en probeerden ze op praktisch terrein samen te werken. De gemeenschappelijke vergadering vorige week op de campus van Calvin College in Grand Rapids is een voorlopig sluitstuk.

„Ik heb jaren op dit moment gewacht”, zei tijdelijk CRC-voorzitter ds. Joel Boot vorige week donderdag. „Het is net alsof we een familiereünie houden.”

Herziene belijdenis

Als een soort bezegeling van de toenadering werd tijdens deze eerste gezamenlijke synode de herziene versie van de Drie Formulieren van Enigheid aangenomen. Eerder was deze revisie officieel aanvaard door de twee afzonderlijke synoden. In deze herziene versie zijn zo veel mogelijk de mannelijke woorden voor God vervangen door geslachtsneutrale. Wat de Heidelbergse Catechismus betreft werd er met een derde kerkverband samengewerkt: de Presbyterian Church USA. De theologische commissie van de RCA noemt het aanvaarden van deze gereviseerde versie van de belijdenisgeschriften „een grote stap” naar verder samenwerking tussen haar kerk en de CRC. De twee denominaties namen verder gezamenlijk het besluit om in 2013 een nieuwe liedbundel uit te brengen.

In zijn openingstoespraak voor de gemeenschappelijke vergadering vertelde de algemeen secretaris van de RCA, ds. Wesley Granberg-Michaelson, dat hij jaren geleden tijdens een bezoek aan Israël pijnlijk werd geconfronteerd met de ernst van de verdeeldheid. Een bisschop van de Grieks-orthodoxe kerk in Jeruzalem vroeg hem de verschillen uit te leggen tussen de CRC en de RCA. „Ik stond met de mond vol tanden.” CRC-voorzitter Boot zei blij te zijn dat hem die vraag niet was gesteld, waarop de bijeengekomen afgevaardigden in lachen uitbarstten.

Setri Nyomi, algemeen secretaris van de World Communion of Christian Churches, de internationale koepel van presbyeriaanse en gereformeerde kerken, zei in zijn toespraak: „Het plan van de CRC en de RCA om een gezamenlijke synode te houden, moet in de hemel oorzaak zijn geweest van grote vreugde want het is een bewijs dat reformatorische kerken hun neiging tot splitsing en verdeeldheid kunnen overwinnen.”

Het toenaderingsproces tussen RCA en CRC heeft tot nu toe geresulteerd in samenwerking op het gebied van hulpverlening in binnen- en buitenland, coaching van predikanten, stadszending en kerkplanting. Eerder dit jaar werd het gemeenschappelijke programma van Kingdom Enterprise Zones gelanceerd. Doel hiervan is in de Verenigde Staten een aantal nieuwe gemeenten te stichten die onder gezamenlijke verantwoordelijkheid van beide kerken vallen. Voor dit werk is een forse donatie gegeven door de DeVos Foundation, een charitatief fonds dat door het vermogende echtpaar Richard en Helen DeVos uit Grand Rapids is opgericht.

Wortels

De geschiedenis van de Reformed Church in America gaat terug op de eerste hervormde kerk, die in 1628 mede door het toedoen van de West-Indische Compagnie op Manhattan werd gesticht. Tot 1772 stond deze kerk onder het gezag van de classis Amsterdam. Twintig jaar later maakte het kerkverband zich geheel los van de Nederlandse Hervormde Kerk. Pas in 1867 verwijderde de kerk de verwijzing naar de Nederlandse wortels uit de officiële naam. Wel bleef ze de Drie Formulieren van Enigheid als belijdenisgeschriften erkennen. Binnen dit kerkverband zijn er verschillende stromingen, variërend van orthodox-gereformeerd tot vrijzinnig.

Was de RCA aanvankelijk vooral aan de oostkust van de VS geconcentreerd, in de negentiende eeuw werden er ook in Midden-Amerika gemeenten gesticht. De komst van afgescheidenen onder ds. Van Raalte bracht aanvankelijk een groei van die gemeenten. Maar al spoedig scheidden de nazaten van de Nederlandse afgescheidenen zich af van de RCA en stichtten de Christian Reformed Churches. Vorige week zagen de afgevaardigden van beide kerken elkaar weer terug.

Dit is het eerste deel in een korte serie over Amerikaanse kerken die deze maand hun synode hielden. Morgen deel 2.