DAMASCUS – De situatie in Syrië blijft gespannen. Met enige regelmaat druppelen berichten vanuit het Arabische land binnen. Maar wat er werkelijk aan de hand is, blijft deels in het ongewisse.
De westerse berichtgeving over de onrust in Tunesië en Egypte was in belangrijke mate gebaseerd op de liveverslaggeving van de Arabische sateliet Al-Jazeera en in mindere mate Al-Arabiya. De beide grote Arabische nieuwszenders zijn echter de grote afwezigen in Syrië, wat de berichtgeving over dit land veelal tot een zaak van gissingen en geruchten maakt. Op basis van de schaarse berichten ontstaat het volgende beeld.
Ten eerste blijken er in Syrië ook grote proregimedemonstraties te zijn geweest. De grootste hiervan werd vrijdag gehouden in de noordelijke stad Aleppo. In de Syrische media werd in dit verband gesproken over een „twaalf uur durend feest, dat plaatshad onder een stralende hemel.” De demonstratie zou tienduizenden deelnemers hebben getrokken.
De zuidelijke stad Daraa lijkt nog steeds het epicentrum van de onrust te zijn. Er circuleren geruchten dat het Syrische leger in Daraa naast milities van de Libanese Hezbollah ook speciale Iraanse eenheden zou inzetten om de onlusten de kop in te drukken. Er wordt gesproken over „geheel in het zwart geklede soldaten die Farsi spreken.” Vermoed wordt dat het hierbij om leden gaat van de al-Qudsbrigade, een tak van de Iraanse Revolutionaire Garde. Deze berichten werden gisteren door verschillende Israëlische bronnen bevestigd.
De belangrijkste ontwikkelingen in Syrië speelden zich de afgelopen dagen echter niet af in Daraa, maar in westelijke stad Latakia. De onrust begon volgens getuigen in de wijk Shaykh Dahr. Bestudering van de berichten uit Latakia levert enkele opmerkelijke punten op.
Er blijkt sprake te zijn van een relatief hoog aantal Syrische soldaten en politieagenten die gewond werden binnengebracht in ziekenhuizen in en rond Latakia. Het Syrische leger zou volgens getuigen in eerste instantie ongewapend de stad zijn binnengetrokken. Dit omdat de Syrische president Bashar al-Assad opdracht had gegeven niet op de demonstranten te schieten. Wellicht omdat de familie Al-Assad zelf afkomstig is uit Latakia. De oppositie echter was wel bewapend. Op Al-Jazeera werden enkele soennitische demonstranten uit Latakia telefonisch geïnterviewd. Zij spraken allen over „onbekende goed bewapende soennitische elementen”, die sinds enkele dagen in de stad worden gesignaleerd.
De situatie in Latakia onderstreept het feit dat de ontwikkelingen in Syrië de potentie hebben om een gevaarlijker wending te nemen dan de eerdere spanningen in Tunesië en Egypte. Beide laatste landen zijn religieus en etnisch vrij homogeen en de woede van de demonstranten richtte zich tegen de zittende regimes. Syrië vormt echter een mozaïek van religieuze denominaties en etniciteiten. De strijd in het land tegen het regime, dat geassocieerd wordt met de alawitische minderheid, kan zich ontwikkelen tot een complete burgeroorlog tussen religieuze groeperingen.
Demonstranten in Daraa riepen gisteren dat ze een „echte, pure moslim” als president wilden. Een verwijzing naar de soennitische achtergrond van de demonstranten, die alevieten vaak helemaal niet als moslims erkennen.
Libanon
Plaatselijke media hielden zich ondertussen vooral bezig met de vraag wie er verantwoordelijk was voor de onrust in Latakia. Hierbij werd vooral met de beschuldigende vinger gewezen naar Libanon. Enkele dagen geleden kwam de terreurorganisatie Fatah al-Islami met een opmerkelijke verklaring. Fatah al-Islami is een radicale soennitische beweging, die ervan beschuldigd wordt aan al-Qaida gelieerd te zijn. De beweging begon in 2007 een gewapende opstand in het Palestijnse vluchtelingenkamp Nahr al-Barid in Libanon.
Fatah al-Islami, dat al eerder aangaf het vooral op het seculiere Ba’athregime in Syrië gemunt te hebben, deed vrijdag een oproep aan alle soennitische moslims om „hun soennitische broeders in Daraa te steunen.” Vermoed wordt dat de „onbekende soennitische elementen” in Latakia eveneens uit de gelederen van de radicale Fatah al-Islami afkomstig zijn.