Belangrijkste ontwikkelingen dinsdag:

Brand in reactor 4 van kerncentrale Fukushima I, brand later geblust |Gevaar voor volksgezondheid neemt toe| In Tokio verhoogde radioactiviteit in de buitenlucht gemeten |Deel internationale pers verlaat Japan, gevaren worden te groot| Voedsel en brandstof schaars in Japan, communicatie zeer moeilijk| Ontploffing in reactor 2 van de kerncentrale Fukushima 1 |Medewerkers centrale geëvacueerd | Aardbeving Japan had kracht van 9,0 op schaal van Richter | Officieel dodental staat op bijna 3400|

20.50 uur – Dinsdag was een dag vol onrust, tegenslagen en menselijk leed. De problemen bij de Japanse kerncentrale Fukushima 1 zijn nog lang niet achter de rug. Het complex werd getroffen door een nieuwe explosie, gevolgd door een brand. Daarbij zou radioactiviteit zijn vrijgekomen. De angst in de nabijgelegen hoofdstad Tokio groeit.

19.36 uur – Het verschil zal niet merkbaar zijn, verzekeren ze bij ruimtevaartorganisatie NASA, maar de aardbeving in Japan (met een kracht van 9,0 op de schaal van Richter) heeft de dagen 1,8 microseconde (een microseconde is een miljoenste van een seconde) korter gemaakt.

19.12 uur –Japan heeft de Europese Unie gevraagd om steun bij het verlenen van hulp aan slachtoffers van de aardbeving en de tsunami. Dat heeft voorzitter José Manuel Barroso van de Europese Commissie dinsdag gezegd.

Maandag had Japan de EU nog gevraagd voorlopig geen hulpgoederen of experts te sturen, omdat het moeilijk zou zijn hulpverleners in het rampgebied te krijgen. Het is niet bekend waarom Tokio hulp van de EU nu wel accepteert.

17.55 uur –Het Japanse elektriciteitsbedrijf Tepco is erin geslaagd het peil van het koelwater in de tweede reactor van de kerncentrale Fukushima 1 te verhogen. Dat heeft de onderneming dinsdag laten weten.

17.16 uur – De EU-landen hebben dinsdag hun steun uitgesproken voor het uitvoeren van ‘stresstests’ om te zien of hun kerncentrales aan de veiligheidseisen voldoen. Het onderwerp kwam ter sprake op een bijeenkomst over nucleaire veiligheid die eurocommissaris Günther Oettinger (Energie) had belegd naar aanleiding van de gebeurtenissen in Japan. Daarvoor waren naast deskundigen ook ministers uit de lidstaten uitgenodigd. Minister Maxime Verhagen (Economische Zaken, Landbouw, Innovatie) was niet naar Brussel afgereisd. Volgens de zegsman van de minister was het geen bijeenkomst waar politieke besluiten werden genomen.

17.09 uur – NOS-weerman Marco Verhoef vertelt hier wat het gevolg is van het weer op de gemeten radioactiveit in de lucht.

17.01 uur – Radio Nederland Wereldomroep en de publieke satellietzender BVN fungeren sinds dinsdag als calamiteitenzenders voor Nederlanders die in Japan verblijven. Nederlandse emigranten, expats en vakantiegangers ter plekke worden op de hoogte gehouden met extra nieuwsuitzendingen en specifieke informatie over de levensomstandigheden in Japan. De radio-uitzendingen zijn ter plekke te beluisteren via de korte golf en internet. De tv-zender BVN zendt extra nieuwsuitzendingen van de NOS en de VRT uit. Op de website van de Wereldomroep kunnen Nederlanders relevante informatie vinden over de veiligheidssituatie, reisvoorschriften van het ministerie van Buitenlandse Zaken en adviezen bij stralingsgevaar.

16.57 uur – Op dit filmpje op YouTube zijn de verwoestingen die de aardbeving en de tsunami aanrichtten goed te zien. Het gaat om beelden van Russia Today uit de Japanse stad Ofunato.

16.30 uur – Verschillende milieuorganisaties houden woensdag in Middelburg een stille tocht tegen de bouw van nieuwe kerncentrales in Nederland. De aanleiding van de actie is de aardbeving in Japan en de problemen die dat heeft veroorzaakt met verscheidene kerncentrales. Dat heeft het comité Borssele II, Nee dinsdag laten weten.

16.20 uur – Na de reactorkern van de Japanse kerncentrale Fukushima 1 dreigt nu ook een opslagplaats voor gebruikte splijtstof oververhit te raken. Dat berichtte het persbureau Kyodo dinsdag op gezag van de exploitant van het complex, het elektriciteitsbedrijf Tepco.

16.18 uur – De website van NRC biedt een duidelijk overzicht van de reactoren in de kerncentrale van Fukushima.

16.10 uur – Een aantal Amerikaanse oorlogsschepen dat op weg was naar de oostkust van Japan, verandert woensdag (lokale tijd) van koers richting de westkust van het hoofdeiland Honshu. Dat gebeurt wegens het gevaar van straling. Dat heeft de Amerikaanse marine bekendgemaakt. Steeds meer Amerikaanse militairen zijn positief getest op straling. Die zou nog binnen veiligheidsgrenzen vallen. De hulp van de VS aan Japan gaat gewoon door. Op de Amerikaanse legerbasis Yokosuka is een laag stralingsniveau gemeten.

15.59 uur – Nederlandse bedrijven kijken de situatie in Japan vooralsnog aan. Voor zover zij Nederlanders of andere expats in dienst hebben, worden geen plannen gemaakt om deze mensen te evacueren vanwege stralingsgevaar. Dat bleek dinsdag uit een rondgang langs Nederlandse beursgenoteerde bedrijven, als chemiebedrijf DSM, AkzoNobel en bank en verzekeraar ING.

15.58 uur – De kerncentrale van Bushehr in Iran is moderner en daarmee veiliger dan die in Japan. Dat zei de Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad dinsdag in een vraaggesprek met een journaliste van de Spaanse publieke omroep. Iran wordt vaak door aardbevingen getroffen.

Het complex staat op een knooppunt van drie breuklijnen in de aarde. „We hebben hier alle veiligheidsmaatregelen genomen. Ik denk niet dat hier van een ernstig probleem sprake zal zijn. De veiligheidsmaatregelen zijn van deze tijd, de Japanse installaties zijn veertig jaar geleden gebouwd met veiligheidsmaatregelen uit die tijd ”, zei de president.

15.50 uur – Op deze pagina van het Internationaal Atoomenergie Agentschap IAEA is voortdurend nieuwe informatie te lezen over de nucleaire stand van zaken in Japan.

15.57 uur – Milieuorganisatie Greenpeace maakt zich ernstige zorgen over de nucleaire crisis in Japan. „Het door natuurgeweld ernstig getroffen land krijgt met de noodsituatie in kerncentrale Fukushima een nieuwe klap te verwerken. Er zijn zorgwekkend hoge stralingsniveaus gemeten tot in Tokyo. Deze nucleaire ramp drukt ons op vreselijke wijze met de neus op de feiten: kernenergie is nooit veilig”, aldus stralingsexpert Ike Teuling van Greenpeace. „Er zijn stralingsniveaus gemeten tot 400 milli-Sievert per uur. Dat is 400 keer de maximale dosis per jaar.” Het technische personeel dat in de centrales aan het werk is, loopt volgens Teuling ernstig gezondheidsrisico.

15.42 uur – Het atoomagentschap IAEA meldt dat er een no-flyzone is ingesteld rond de kerncentrale Fukushima. Het vliegverbod geldt voor een straal van 30 kilometer rond de getroffen centrale.

15.40 uur – World Vision meldt in een persbericht dat het is begonnen met het uitdelen van hulpgoederen aan duizenden mensen die vorige week zwaar werden getroffen door de dubbele ramp in Japan, waarbij de aardbeving en de daaropvolgende verwoestende tsunami een enorme ravage hebben veroorzaakt. Bovendien ligt er nu een nucleaire ramp op de loer. World Vision ( www.worldvision.nl )verleent noodhulp en stelt daarom giro 99 open voor giften.

15.38 uur – Persbureau AFP meldt dat verschillende landen zijn begonnen met het testen van passagiers uit Japan op radioactiviteit. Er zijn geen meldingen dat er verontrustende waarden zijn gemeten.

15.34 uur – De Japanse minister van Buitenlandse Zaken Takeaki Matsumoto heeft het buitenland dinsdag gevraagd „koelbloedig” te blijven onder de nucleaire crisis die zich in zijn land afspeelt. Dat deed hij na afloop van een bijeenkomst met zijn ambtsgenoten van de G8, een groep van invloedrijke industrielanden, in Parijs. Matsumoto zei dat zijn land alles in het werk stelt om de situatie bij de door de aardbeving in het ongerede geraakte kerncentrales onder controle te brengen. „Wij hebben regelmatig contact met het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) en houden ook de media en diplomaten op de hoogte”, verzekerde hij.

15.27 uur – Het heeft absoluut geen zin dat mensen in Nederland jodiumpillen slikken naar aanleiding van de ramp in Japan. Dat zei Harald Wychgel van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dinsdag. Het kan zelfs schadelijke effecten hebben als mensen dat wel doen, waarschuwt Wychgel. Alleen in zones dichtbij kerncentrales die radioactief materiaal lekken, is het verstandig om jodiumpillen te slikken. Het jodium gaat naar de schildklier. Door deze te verzadigen met ‘gewoon’ jodium, kan de schildklier het radioactieve jodium dat vrijkomt bij een radioactieve wolk niet opnemen.

15.12 uur – In heel Japan zijn volgens minister Rosenthal ongeveer 1100 Nederlanders. Die zijn op drie na geregistreerd. Van die drie weet niemand waar ze zijn, zei de minister. Eerder op de dag liet zijn ministerie al weten dat in het door de zware aardbeving getroffen gebied in Japan geen Nederlanders meer worden vermist.

15.16 uur – Over twee of drie dagen wordt ook reactor nummer 4 in kerncentrale Fukushima I met water gekoeld. Dat heeft exploitant Tupco laten weten op een persconferentie. Het water wordt door twee gaten van circa 8 vierkante meter naar binnen gespoten. Het is niet bekend waarom pas over enkele dagen met koelen wordt begonnen. De nucleaire reactor is omringd met een stalen behuizing, die weer is omgeven door een betonnen omhulsels en een gebouw. Dat gebouw was zaterdag grotendeels ingestort na een explosie.

15.10 uur – Nederlanders in de Japanse regio Kanto, de hoofdstad Tokio en de gebieden ten noorden en noordoosten daarvan krijgen het dringende advies daar uit voorzorg weg te gaan. Dat zei minister Uri Rosenthal van Buitenlandse Zaken dinsdag in het vragenuurtje in de Tweede Kamer. Aanleiding voor het verscherpte reisadvies is de verhoogde radioactieve straling vanuit de kerncentrale van Fukushima.

15.02 uur – Hier de gegevens van de meest recente beving, opgetekend door de United States Geological Survey.

14.45 uur – De Japanse nieuwszender NHK meldt een nieuwe aardbeving in Tokio. Er zijn nog geen meldingen van schade. De beving zou een kracht hebben gehad van 6,0 op de schaal van Richter. Er zou geen gevaar zijn voor een nieuwe tsunami.

14.39 uur – Het ministerie van Buitenlandse Zaken ontraadt uit voorzorg alle reizen naar de Kanto-regio, inclusief de hoofdstad Tokio, in Japan en de gebieden ten noorden en noordoosten daarvan. Dit in verband met de verhoogde radioactieve straling vanuit het kerncentralecomplex van Fukushima. Dat heeft een woordvoerder dinsdag meegedeeld. Buitenlandse Zaken en de ambassade in Tokio geven de Nederlanders in het gebied het advies naar een ander deel van Japan te gaan of het land helemaal te verlaten. Gaan zij niet weg, dan is het zaak de adviezen van de Japanse autoriteiten op te volgen en de berichtgeving over onder meer de reactoren nauwlettend in de gaten te houden.

14.13 uur – De Japanse energieleveranciers breiden vanaf woensdag het gebied uit waar de toevoer van stroom aan banden is gelegd naar het noordoosten. Tot dusver golden de beperkingen voor de miljoenenstad Tokio en omgeving. Dat maakten de autoriteiten dinsdag bekend. Het rantsoen op stroom zal in het oosten van Japan zeker tot eind april duren. Voor het noordoosten van het land zal dit nog langer zijn. Steden schakelen om de beurt de stroom enkele uren per dag uit om het tekort op te vangen. In Tokio rijden door de stroomuitval minder treinen, die overvol zitten. Veel supermarkten zijn gesloten en in restaurants moeten gasten genoegen nemen met lauwwarme gerechten.

14.10 uur – De olieprijs stond dinsdag opnieuw onder druk. Handelaren vrezen dat de aardbeving in Japan en de daaropvolgende nucleaire crisis grote gevolgen heeft voor de economie. De prijs van een vat ruwe Amerikaanse olie daalde met 3,7 procent tot 97,45 dollar. De prijs van een vat Brentolie ging met 4,2 procent omlaag tot 108,91 dollar. De verwachting is dat de vraag naar olie vanuit Japan, de op twee na grootste economie ter wereld, zal afnemen als gevolg van de aardbeving, de tsunami en de steeds grotere nucleaire crisis in de kerncentrale van Fukushima.

14.03 uur – De dreigende nucleaire ramp roept pijnlijke herinneringen op in Hiroshima, meldt CNN.

14.01 uur – Vier vragen aan stralingsdeskundige Folkert Draaisma van de Nuclear Research & consultancy Group (NRG) in Petten.

13.48 uur – Naar de speciale telefoonnummers die Aegon vrijdag heeft geopend voor Nederlandse toeristen die met een reisverzekering van de verzekeraar naar Japan gaan of daar verblijven, is weinig gebeld. Dat heeft een woordvoerster dinsdag gezegd.

Vrijdagavond kwamen er tien telefoontjes binnen. Sindsdien is er nog twee keer gebeld. Een keer door iemand die weg wilde uit Japan en een keer door iemand die zijn reis wilde annuleren. Nummer 088-344 0000 is voor mensen in Japan. Wie nog in Nederland is en vragen heeft over een aanstaande reis naar Japan, kan terecht op 070-344 77 88.

13.45 uur – De autoriteiten in Japan hebben het dodental als gevolg van de zware aardbeving en de daarop volgende tsunami bijgesteld tot zeker 3.373. De stoffelijke overschotten van deze mensen zijn geborgen of getraceerd, zo meldde de politie in het Oost-Aziatische land dinsdag. Het staat vast dat het dodental nog hoger uitvalt. Op dit moment staan 6.746 personen als vermist geregistreerd.

13.35 uur – Live beelden van een stralingsmeter in Tokio.

13.25 uur – Veel Aziaten zijn massaal op zoek naar jodiumtabletten vanwege de nucleaire crisis in Japan. Op eBay bieden mensen tot wel 390 euro voor een pakketje van veertien jodiumtabletten. Bijna alle Aziatische apotheken hebben geen jodiumtabletten meer en twee grote producenten zeggen ook helemaal door hun voorraad heen te zijn. Meerdere Aziatische autoriteiten zijn gealarmeerd door de massale run op de pillen. Ze waarschuwen dat het geen zin heeft de pillen nu al te slikken.

13.20 uur – Op de beurs in Oslo bleven dinsdag de aandelen van de Noorse zonne-energiegroep REC stijgen. Bij sluiting van de beurs maandag noteerde het aandeel al een plus van ruim 10 procent, terwijl de beurs als geheel de dag afsloot met een verlies van 0,9 procent. REC, maar ook andere maatschappijen voor alternatieve energie, profiteerden juist van de crisis en het weer opstekende scepticisme over kernenergie.

13.13 uur – In het vrijdag door een zeer zware aardbeving getroffen gebied in Japan worden geen Nederlanders meer vermist. Dat heeft een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag dinsdag gezegd. Maandagavond werd bericht dat er nog drie Nederlanders ‘zoek’ zijn. Het ministerie en de Nederlandse ambassade in Tokio hebben geen enkele aanwijzing dat deze Nederlanders zich op het moment van de ramp in het getroffen gebied bevonden. Het is zelfs niet zeker dat ze in Japan waren of zijn, het is alleen mogelijk dat dat zo is, aldus de woordvoerder.

13.09 uur – Ingeblikt eten, batterijen, brood en flessen water vliegen de schappen uit. De Japanners bleven lang kalm, maar nu is het land toch massaal aan het hamsteren geslagen, schrijft persbureau AP.

12:50 uur – Het ongeluk in de kerncentrale Fukushima I in Japan valt nu in de op een na hoogste categorie op de internationale schaal voor nucleaire incidenten (INES). Dat heeft directeur André-Claude Lacoste, directeur van de Franse toezichthouder op gebied van de veiligheid van kernenergie ASN, dinsdag gezegd. De INES-schaal kent zeven categorieën. Het enige ongeval dat tot dusver in de hoogste categorie viel en daarmee officieel als ‘grote ramp’ te boek staat, is dat in Tsjernobyl in 1986.

12:40 uur – De EU-landen moeten overwegen ‘stresstests’ uit te voeren om te zien of hun kerncentrales aan de veiligheidseisen voldoen. Een woordvoerster van de Europese Commissie heeft dat dinsdag gezegd. Volgens haar zal het onderwerp ter sprake komen op een bijeenkomst over nucleaire veiligheid die eurocommissaris Oettinger (Energie) voor dinsdag heeft belegd. Minister Verhagen zal niet naar Brussel afreizen. Volgens zijn zegsman gaat het niet om een bijeenkomst waar politieke besluiten worden genomen.

12.17 uur – „Ik denk dat de paniek op de markten snel zal kalmeren”, aldus de Japanse minister van Economie. De Japanse leiders proberen de heftig reagerende financiele markten in het land tot rust te brengen.

12.09 uur – De Amerikaanse kredietbeoordelaar Moody’s gelooft dat de Japanse economie de gevolgen van de crisis kan opvangen en in staat is een acute fiscale crisis te voorkomen. Moody’s waarschuwt echter voor een zogeheten fiscaal omslagpunt als investeerders en beleggers het vertrouwen verliezen in de gezondheid van de overheidsfinancien. Het fiscale beleid van Japan liep al langer risico, maar volgens Moody’s kunnen die risico’s nu acuut worden. De Japanse overheid kampt met een hoge staatsschuld.

11.55 uur – De BBC zet de mogelijke gevolgen van blootstelling aan nucleaire straling op een rij.

11.50 uur – Een stand van zaken van de aardbeving van vrijdag en de daaropvolgende nucleaire crisis in Japan, grotendeels gebaseerd op het Japanse persbureau Kyodo.

11.48 uur – Duitsland sluit voorlopig alle zeven kerncentrales die voor 1980 in gebruik zijn genomen. Dat heeft bondskanselier Angela Merkel dinsdag bekendgemaakt. De sluiting geldt in eerste instantie voor een periode van drie maanden. In die tijd wordt de veiligheid van de kerncentrales nader tegen het licht gehouden.

11.36 uur – Beelden van de explosie bij de kerncentrale Fukushima 1 werden gisteren steeds weer herhaald op de Japanse televisie. Ze zien er angstaanjagend uit. Toch is er nog geen sprake van een exodus uit het rampgebied, schrijft RD-correspondent Kjeld Duits dinsdag in het Reformatorisch Dagblad.

11.31 uur – Er is volgens de Japanse minister van Economie Kaoro Yosano geen reden de aandelenbeurs van Tokio te sluiten, meldt The Wall Street Journal.

11.26 uur – De Japanse regering stelt als een eerste stap omgerekend 265 miljoen euro aan noodhulp beschikbaar voor burgers in het gebied dat is getroffen door een zware aardbeving en tsunami. Het geld is bestemd voor voedsel, water, dekens en medicijnen. Dat liet regeringswoordvoerder Noriyuki Shikata dinsdag via een bericht op Twitter weten.

11.10 uur – Inwoners van Tokio ontvluchten dinsdag de metropool of slaan aan het hamsteren. Ze slaan massaal voedsel, water, mondkapjes en noodvoorraden in uit angst dat ze binnen afzienbare tijd hun huis niet uit kunnen door verhoogde radioactiviteit. De hoofdstedelingen volgen intensief de nieuwsreportages over de steeds grotere nucleaire crisis in de kerncentrale van Fukushima, 250 kilometer ten noordoosten van de stad. Volgens de overheid is in Tokio hogere radioactiviteit gemeten dan normaal, maar is het stralingsniveau niet gevaarlijk voor de volksgezondheid. Later op de dag kwam de mededeling dat de straling weer is afgenomen.

11.05 uur – Intens verdriet onder duizenden Japanners vanwege het verlies van geliefden, als gevolg van de tsunami. Maar van een definitief afscheid is volgens hun boeddhistisch-shintoïstisch geloof geen sprake, schrijft buitenlandredacteur Ab Jansen vandaag in het Reformatorisch Dagblad.

11.01 uur – Persbureau Reuters zet de belangrijkste punten uit de laatste briefings door Japanse regering op een rij. De berichten zijn nog steeds verontrustend.

10.57 uur – De ramp die Japan vrijdag heeft getroffen, leidt in het land tot een gigantisch economisch verlies. Wat merkt de Nederlandse consument ervan?

10.40 uur – Reddingswerkers in Japan hebben dinsdag een vrouw en een man levend onder het puin vandaag gehaald. Dat meldde de nieuwszender NHK. Een 70-jarige vrouw overleefde vier dagen in haar ingestorte huis in de plaats Otsuchi. Een man, wiens leeftijd en woonplaats nog niet werden genoemd, werd eveneens gered nadat hij vrijdag was overvallen door de zware aardbeving.

10.15 uur – Diverse media hebben besloten hun verslaggevers en cameraploegen weg te halen uit Japan. Ze willen geen risico’s lopen door de dreiging van de kerncentrale. Ook de slechte omstandigheden waaronder de journalisten moeten werken, spelen mee.

9.45 uur – Het stralingsniveau in Tokio is dinsdag weer gedaald. Dat meldden de autoriteiten in de stad. Waar eerder op de dag een straling werd gemeten die twintig keer zo hoog was, is het stralingsniveau nu maar twee keer zo hoog als normaal. Een functionaris belast met Volksgezondheid en Welzijn bij de gemeente was blij te melden dat het niveau weer gedaald was, maar hij waarschuwde wel dat het niveau goed in de gaten moeten worden gehouden. Tokio ligt ruim 250 kilometer van de getroffen kerncentrale vandaan. Na twee explosies en een brand in de centrale is radioactiviteit een groot probleem geworden in Japan.

9.41 uur – De dreiging van een nucleaire ramp in Japan zorgde dinsdagochtend voor paniek op de Europese beurzen. Na de enorme koersverliezen in Tokio deden beleggers ook hun Europese aandelen bij de opening van de handel op grote schaal van de hand.

9.40 uur – De kernreactoren 5 en 6 van de centrale Fukushima I kampen met lichte temperatuurstijgingen. Dat meldde de woordvoerder van de Japanse regering dinsdag.

Eerder waren er nog geen problemen met reactoren 5 en 6. Wel deden zich sinds de zware aardbeving en de tsunami van afgelopen vrijdag vier explosies voor in andere reactoren van Fukushima I.

9.35 uur – Het officiële dodental in Japan is ruim 2400, maar aangenomen wordt dat meer dan tienduizend mensen zijn omgekomen. Ongeveer 600.000 mensen zijn al geëvacueerd, onder wie 100.000 kinderen.

9.31 uur – Kernenergiedeskundige Turkenburg stelt op Radio 1 dat wanneer de berichten over reactor 1, 2 en 3 kloppen, dat een rampscenario uit zal blijven. Maar wanneer de gegevens die naar buiten komen niet kloppen of onvolledig zijn, een plaatselijk Tsjernobylscenario wel mogelijk is. Ook zouden de reactoren dan in beton gegoten moeten worden.

9.22 uur – Stralingsdeskundigen gebruiken allerlei termen en begrippen. Bij het meten van radioactiviteit gaat het over eenheden als Becquerel, gray en sievert. RD-redacteur W. van Hengel legt de begrippen uit in dit artikel.

9.10 uur – De NOS heeft besloten zijn twee verslaggevers, een producer en een cameraman weg te halen uit Japan. Aanleiding zijn de dreiging van de kerncentrale en de slechte omstandigheden waaronder ze moesten werken. Dat liet plaatsvervangend hoofdredacteur Marcel Gelauff van NOS Nieuws dinsdagochtend weten. Chinacorrespondent Wouter Zwart, die zich sinds afgelopen weekeinde in Japan bevond, vertrok in de nacht van maandag op dinsdag al samen met de cameraman en producer vanaf een luchthaven in het noorden van het land. Verslaggever Joan Veldkamp vliegt dinsdag terug naar China vanuit Tokio.

9.06 uur – De Japanse premier Naoto Kan heeft dinsdag woedend gereageerd nadat hij veel te laat zou zijn geïnformeerd over de meest recente explosie in de kerncentrale Fukushima I. „Tv-zenders berichtten over een explosie. Maar mijn kantoor kreeg een uur lang geen enkele informatie”, zei Kan in een overleg tegen de eigenaren van de kerncentrale.

9.02 uur – Het Internationaal Atoomagentschap in Wenen rapporteert een stralingsniveau van 400 millisievert per uur in de omgeving van de kerncentrale Fukushima I.

8.46 uur – Eurocommissaris Günther Oettinger van Energie vindt dat de Europese Unie moet nagaan of het mogelijk is om in de toekomst kernenergie te schrappen als energiebron. Dat zei de Duitse politicus dinsdag tegen de tv-zender ARD. Oettinger deed zijn uitspraak kort voor overleg in Brussel van de energieministers van de 27 EU-lidstaten. De eurocommissaris heeft ook een aantal nucleaire experts en beheerders van kerncentrales uitgenodigd om naar Brussel te komen voor de vergadering, die is belegd in verband met nucleaire crisis in Japan na de aardbeving van vorige week.

8.55 uur – Technici proberen een meltdown te voorkomen in reactor op de Fukushima I-centrale. De splijtstofstaven in reactor 2 zijn volledig blootgesteld aan lucht, waardoor de vrees bestaat van van een kernsmelting. Zeewater wordt in de reactor gepompt om te proberen om overhitting te stoppen. De autoriteiten hebben de VS hulp gevraagd om de nucleaire dreiging het hoofd te bieden. BBC-journalist David Shukman legt in dit fimpje uit wat er gaande is in de fabriek, en beoordeelt de potentiële risico’s van straling.

8.50 uur – Reactor 4 in de kerncentrale Fukushima I vloog vannacht in brand. De brand is inmiddels geblust. Ook door de brand is er meer radioactiviteit vrijgekomen, waardoor het stralingsniveau nu is opgelopen tot 400 microsievert per uur, meldt de Volkskrant. Normale mensen mogen 1 microsievert per jaar extra straling krijgen, bovenop de 2000 microsievert aan ‘normale’ achtergrondstraling waar elk mens aan wordt blootgesteld.

8.30 uur – De Japanse autoriteiten zeggen dat de stralingsniveau’s in de kerncentrale, die werd beschadigd tijdens de aardbeving van vrijdag en de tsunami, omhoog zijn gegaan. De niveau’s zijn nu zo hoog dat ze de menselijke gezondheid ernstig beïnvloeden. Het gevaar is veroorzaakt door een nieuwe explosie in reactor 2 in de Fukushima I-centrale, gevolgd door een brand. De exploitant zegt dat kernsmelting

nu bezig is. De minister-president, Naoto Kan, zei dat iedereen binnen 20 kilometer (12 mijl) het gebied onmiddellijk moet verlaten.

8.26 uur – De brand die ontstond na een explosie in reactor 4 van de Japanse kerncentrale Fukushima I is geblust. Dat meldde de eigenaar van de kerncentrale dinsdagmiddag (lokale tijd). Tijdens de explosie en de daarop volgende brand is radioactiviteit vrijgekomen. De brand zou onder meer een opslagplaats voor brandstof hebben getroffen. Daardoor kwam radioactiviteit rechtstreeks in de atmosfeer terecht.

8.25 uur – De stralingsniveaus in Tokio zijn gestegen tot 23 keer het normale niveau, zo blijkt uit meetrapporten van de Tokyo Metropolitan Government.

08.23 uur – RD-correspondent Kjeld Duits mailt vanuit Japan: „Ik ga vandaag een Nederlandse filmploeg het rampgebied uitrijden vanwege de ontploffing in reactor 2 enige uren geleden.”

08.07 uur – De gouverneur van Tokio is dinsdag diep door het stof gegaan nadat hij de tsunami een dag eerder had omschreven als „straf van God” wegens de hebzucht van de Japanners. De 78-jarige Shintaro Ishihara maakte tijdens een persconferentie zijn excuses aan de slachtoffers en aan de inwoners van de metropool, die op 10 april tijdens verkiezingen mogen bepalen of Ishihara voor de vierde termijn op rij hun gouverneur mag zijn.

07.39 uur – De brandweer in de Japanse stad Sendai is erin geslaagd de brand in de raffinaderij te blussen die vrijdag ontstond na de aardbeving en de daaropvolgende tsunami. Dat heeft JX Nippon Oil and Energy Corp, de eigenaar van de olieverwerkingsinstallatie in de zwaar getroffen havenstad, dinsdag gemeld. De laatste vlammen werden in de voormiddag (lokale tijd) gedoofd. De brand woedde in de afgelopen dagen in een aantal opslagtanks voor olie.

05.25 uur – In Tokio is dinsdag verhoogde radioactiviteit in de buitenlucht gemeten. Het stralingsniveau is volgens het gemeentebestuur echter niet schadelijk voor de volksgezondheid. In de lucht zijn radioactief jodium en cesium aangetroffen. Precieze cijfers zijn niet bekendgemaakt. In Saitama, vlakbij Tokio, deelde het gemeentebestuur mee dat het stralingsniveau veertig keer hoger is dan normaal. Tokio vormt met zijn omgeving de grootste stedelijke agglomeratie ter wereld, met 35 miljoen inwoners.

04.46 uur – De brand in reactor 4 in kerncentrale Fukushima I lijkt geblust, aldus Japanse media dinsdag. Meteorologen bevestigden ondertussen dat de wind boven de kerncentrale richting Tokio waait, maar verwachten dat die woensdag zal draaien. Op dit moment waait de radioactieve wolk met een snelheid van 7,2 tot 10,8 kilometer per uur in zuidwestelijke richting waar Tokio ligt, op een afstand van zo’n 250 kilometer. Woensdag draait de wind eerst richting zuid en vervolgens richting oost, naar de Stille Oceaan, aldus het officiële Japanse meteorologische agentschap.

03.48 uur – De problemen met de kerncentrales in Japan hebben tot een ommezwaai geleid in het debat in Duitsland. Een meerderheid van 53 tot 60 procent, volgens diverse opiniepeilingen van de publieke omroepen, wil dat alle resterende kerncentrales zo snel mogelijk worden gesloten. Maar liefst 70 procent van de Duitsers acht problemen zoals met de brandende, ontploffende en lekkende kerncentrales in Japan ook in Duitsland voor mogelijk.

03.15 uur – Reactor 4 in de kerncentrale Fukushima I is in brand gevlogen. Dit heeft een zegsman van de Japanse regering dinsdag op de Japanse tv bekendgemaakt. Eerder hadden zich explosies voorgedaan in de reactoren 1, 2 en 3. Reddingswerkers pompen water in die reactoren.

01.31 uur – Een 29-jarige Nederlandse van wie sinds de aardbeving in Japan niets meer was vernomen, is ongedeerd. Ze heeft zich maandag gemeld, liet het ministerie van Buitenlandse Zaken dinsdagochtend vroeg weten. Van één andere Nederlander die ten tijde van de beving in het rampgebied was, is nog niets vernomen. Eerder op de dag meldde zich maandag een 36-jarige man per e-mail bij de Nederlandse ambassade in Tokio. Hij was sinds afgelopen vrijdag afgesneden geweest van communicatiemiddelen.

01.00 uur – Exploitant Tepco evacueert zijn medewerkers van zijn kerncentrale Fukushima I na de nieuwe explosie dinsdag. Daarbij raakte het dak beschadigd waardoor er weer stoom opstijgt uit het gebouw. Dit heeft persbureau Jiji gemeld.

00.19 uur – Bij reactor 2 van de kerncentrale Fukushima 1 is dinsdag een ontploffing gehoord. Dat meldden Japanse media. De kerncentrale heeft sinds de aardbeving en tsunami van vrijdag problemen. De koeling van de reactor is defect en de splijtstofstaven hebben enkele keren droog gestaan. Dat kan leiden tot een zogeheten meltdown. Maandag was er ook al een explosie bij de centrale, ditmaal bij reactor 3.

Dinsdag 00.10 uur – Een van de reactorvaten in de Japanse kerncentrale Fukushima I lijkt beschadigd te zijn. Dit kan duiden op een ernstig stralingslek, heeft een Japanse regeringswoordvoerder dinsdag gezegd. Volgens de zegsman in Tokio is geen verhoogde straling gemeten. Als het vat inderdaad beschadigd is, zou het de eerste schade in de reactorkern zijn na de zware aardbeving en de verwoestende tsunami van afgelopen vrijdag.

Maandag 23.17 uur – De kracht van de aardbeving in Japan is opgeschaald naar 9,0 op de schaal van Richter. Dat meldde het U.S. Geological Survey. Tot nu toe werd gesproken van een kracht van 8,9. Onafhankelijk van het Amerikaanse instituut meldden ook Japanse seismologen een kracht van 9,0.

22.48 uur – De exploitant van de Japanse kerncentrale Fukushima, Tepco, zei dat het water in de kernreactor niet naar het gewenste niveau is gestegen. Volgens een woordvoerder is de situatie niet meer kritiek.

22.40 uur – De Verenigde Naties maakte een lijst met de meest gevolgde Twitteraars die twitterden over de aardbeving en tsunami in Japan.

21.40 uur – De problemen bij de Japanse kerncentrale Fukushima 1 draaien hoogstwaarschijnlijk niet uit op een tweede Tsjernobyl. Dat heeft de chef van VN-atoomwaakhond IAEA, de Japanner Yukiya Amano, maandag gezegd. Tsjernobyl werd in 1986 getroffen door een zware nucleaire ramp en is 25 jaar later nog altijd onbewoonbaar. Volgens Amano zijn er een paar grote verschillen tussen Fukushima nu en Tsjernobyl destijds. Zo zijn de veiligheidsmaatregelen in Japan beter dan die in de Sovjet-Unie. Ook zijn de reactorvaten in Fukushima zelfs na twee explosies nog intact. Bovendien hebben de Japanse autoriteiten de reactoren stilgelegd, waardoor er geen kettingreactie kan plaatsvinden, aldus de IAEA-chef.

21.26 uur – De Amerikaanse aandelenbeurzen doken maandag over de hele linie in het rood op zorgen over de gevolgen van de aardbeving en tsunami in Japan. De verliezen liepen in de loop van de handel op, aan het eind van de handel werden de verliezen enigszins beperkt. Handelaren waren nerveus en zullen dat de komende tijd ook nog wel blijven, is de verwachting. De toonaangevende Dow-Jonesindex van dertig hoofdfondsen sloot de eerste handelsdag van de week af op een stand van 11.993,16 punten. Dat is 0,4 procent lager dan het slot van vrijdag, toen de beurs nog positief de week uitging omdat de effecten van de natuurramp nog niet te overzien waren.

20.42 uur – De Britse krant The Guardian geeft een overzicht van de ongelukken met kernreactoren sinds 1952.

20.34 uur – Veel aandacht gaat uit naar de ontwikkelingen rond de kernreactoren en het risico op een meltdown. Intussen brengen miljoenen inwoners van noordoost Japan de vierde nacht op rij door zonder water, voedsel of verwarming. Steeds meer supermarkten raken leeg; bevoorrading is logistiek moeilijk of onmogelijk.

20.05 uur – De kustlijn van Japan is door de aardbeving 4 meter opgeschoven, aldus de BBC.

19.58 uur – Zojuist had een naschok plaats van 5,7 op de schaal van Richter in het noordoosten van Japan, aldus de BBC.

19.51 uur – Volgens het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) zijn er op dit moment nog geen aanwijzingen dat er een meltdown plaatsvindt, aldus Reuters.

19.42 uur – De aflevering van de Boeing 787 Dreamliner kan nog verder achter raken op schema als gevolg van de aardbeving in Japan. Als de levering van bepaalde onderdelen vanuit Japan een paar weken blijft stilliggen, loopt de productie vertraging op, zo waarschuwde Boeing maandag. Ook al zijn de fabrieken nog intact, als ze niet genoeg stroom hebben, kunnen ze ook niet produceren. Boeing zei dit in de gaten te houden. Later deze week moet meer duidelijk worden.

19.11 uur – Het officiële dodental door de aardbeving en de tsunami staat volgens Japanse media op 1886, maar dat loopt waarschijnlijk op tot boven de tienduizend.

18.55 uur – Een samenvatting van het nieuws uit Japan van maandag: Situatie bij Japanse kerncentrale verergert.

18.41 uur – Na de tweede explosie in de kerncentrale Fukushima in Japan heeft het internationale fotopersbureau European Pressphoto Agency (EPA) maandag besloten al zijn fotografen uit voorzorg uit het rampgebied terug te trekken. Dat maakte EPA maandag bekend.

18.13 uur – Het verwoestende natuurgeweld dat Japan vrijdag heeft getroffen, leidt in Japan tot een gigantisch economisch verlies. Maar het zal niet onmiddellijk gevolgen hebben voor de Nederlandse consument. De meeste Japanse auto’s die in Nederland worden verkocht, rollen in Europa van de band.

18.04 uur – Eén van de twee Nederlanders die ten tijde van de aardbeving en tsunami in het getroffen gebied in Japan verbleven, is terecht. Het betreft de 36-jarige man, waarover familie en ministerie zich zorgen maakten. Dat meldde het ministerie van Buitenlandse Zaken maandag.

17.44 uur – De gebeurtenissen met de kerncentrales in Japan zullen „vanzelfsprekend” worden meegenomen bij het vaststellen van de eisen die aan een vergunning voor de bouw van een nieuwe kerncentrale in Nederland worden gesteld. Dat heeft minister Maxime Verhagen (Economische Zaken) maandag laten weten.

17.42 uur – De Europese beurzen bereikten maandag de laagste niveaus in drie maanden tijd. De stemming was, net als op de beursvloeren van Azië en de Verenigde Staten, somber door zorgen over de natuurramp in Japan. De AEX-index sloot met een verlies van 2,75 punten (0,8 procent) op 356,32 punten. De MidKap-index verloor 4,62 punten (0,7 procent) tot 618,07 punten. De beurzen in Parijs, Frankfurt en Londen daalden respectievelijk 1,3, 1,7 en 0,9 procent.

17.18 uur – Energiemaatschappij Atoomstroom heeft haar campagne tijdelijk stopgezet naar aanleiding van de huidige situatie in Japan. „Het is niet gepast om een jubelende boodschap over kernenergie naar buiten te brengen”, zei directeur Sjef Peeraer maandag. Het bedrijf gaat overigens gewoon met haar diensten door. „Ik ben nog steeds erg te spreken over kernenergie. In kolenmijnen komen jaarlijks mensen om en bij de constructie van waterkrachtcentrales gaat er ook weleens wat mis. Kernenergie is veel veiliger”, aldus Peeraer.

17.11 uur – Japan heeft het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) gevraagd een team deskundigen te sturen voor de aanpak van de nucleaire problemen. Dat heeft de topman van de nucleaire waakhond van de Verenigde Naties, de Japanner Yukiya Amano, maandag gezegd. Amano zei dat met Japan wordt overlegd over de wijze waarop deskundigen van het IAEA hulp kunnen bieden. Na de aardbeving in Japan eind vorige week viel in een aantal reactoren in het Oost-Aziatische land de koeling uit.

16.59 uur – De luchtdruk in de reactor 2 steeg dinsdag plotseling toen een luchtdrukinstrument in de centrale per ongeluk was uitgezet, berichtte de publieke omroep NHK. Daardoor blokkeerde het koelwater dat de reactor instroomde. Als de splijtstofstaven zonder water en dus koeling komen te zitten, gaan ze smelten. Daardoor kan uiteindelijk radioactief materiaal vrijkomen.

16.52 uur – De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft een moratorium van drie maanden ingesteld op een eerder besluit een aantal oude kerncentrales langer open te houden. Dat heeft Merkel maandag gezegd. „We kunnen niet zomaar overgaan tot de orde van dag”, zei Merkel naar aanleiding van de problemen in Japan met de kerncentrales na de aardbeving van eind vorige week. De bondskanselier kondigde een grondig onderzoek aan naar alle kernreactoren in haar land. „Bij dat veiligheidsonderzoek zijn er geen taboes”, aldus Merkel. „Duitsland kan echter geen afstand doen van kernenergie.”

16.45 uur – De Nederlandse bodem is vrijdag 2 tot 3 centimeter op en neer gegaan als gevolg van de zware aardbeving die zich op dat moment voordeed in Japan. Dat meldt het KNMI maandag op zijn website. De seismologische dienst van het meteorologisch instituut heeft de beweging van de bodem geregistreerd. Volgens het KNMI heeft de beweging enkele minuten geduurd. Het fenomeen voltrok zich echter zo langzaam dat de Nederlanders het niet hebben gevoeld.

16.34 uur – Een Japanner heeft met zijn mobiele telefoon een video gemaakt van de tsunami in de stad Miyako. Het water neemt huizen en auto’s met zich mee en komt recht op de cameraman af. De NOS toont de video.

16.27 uur – Het waterniveau in reactor 2 in Fukushima is gedaald waardoor de splijtstofstaven blootliggen, aldus AFP.

16.15 uur – Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag ontraadt alle niet-noodzakelijke reizen naar de Kanto-regio (inclusief de hoofdstad Tokio) in Japan en de gebieden ten noorden en noordoosten daarvan. Dit in verband met de problemen in de kerncentrale van Fukushima. Het geeft de Nederlanders in deze gebieden het advies tijdelijk weg te gaan of in ieder geval de berichten over de kernreactoren nauwlettend in de gaten te houden en de adviezen van de Japanse autoriteiten op te volgen.

16.08 uur – De twee Nederlanders met wie de ambassade nog geen contact mee heeft zijn een 29-jarige vrouw en een 36-jarige man.

15.44 uur – Er is nog geen contact met twee geregistreerde Nederlanders in getroffen gebied Japan. Dat meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken. De Nederlandse ambassade in Tokio heeft inmiddels contact kunnen leggen met 48 van de 50 geregistreerde Nederlanders waarvan aangenomen wordt dat zij zich in het meest getroffen gebied bevinden. Zij zijn allen ongedeerd.

15.41 uur – Op de beurs in Tokio zakte Tokyo Electric Power, de exploitant van de beschadigde centrale van Fukushima, maandag 24 procent.

15.34 uur – Rusland is bereid 6000 megawatt elektriciteit vanuit het Russische Verre Oosten aan te leveren aan Japan, dat kampt met de gevolgen van de zware aardbeving van 11 maart. Dat liet de Russische vice-premier Igor Sechin maandag weten. Volgens Sechin is het grootste Russische aardgasbedrijf Gazprom van plan in april en mei in totaal 200.000 ton vloeibaar aardgas naar Japan te sturen.

15.29 uur – Bedrijven die actief zijn op het gebied van kernenergie kregen het maandag op de wereldwijde beurzen zwaar te verduren. Door de problemen met Japanse kerncentrales is het debat over de veiligheid van kernenergie opnieuw opgelaaid. De vrees bestaat dat kernenergie in een kwaad daglicht komt te staan en dat minder nieuwe centrales bijgebouwd zullen worden.

14.59 uur – Kernenergie is statistisch gezien nu tot 4,5 keer minder veilig dan vorige week, aldus Kris de Decker van Lowtech Magazine.

14.48 uur – De beurzen in New York zijn maandag met verlies geopend. Beleggers waren bezorgd over de gevolgen van de natuurramp in Japan voor de economie. De Dow-Jonesindex daalde kort na aanvang 0,6 procent tot 11.969 punten. De breed samengestelde SP 500 zakte 0,5 procent tot 1298 punten. De technologiebeurs Nasdaq verloor 0,5 procent tot 2703 punten. De aardbeving en de daaropvolgende tsunami hebben immense schade aangericht aan Japanse havens, fabrieken en infrastructuur. Beleggers vrezen dat hierdoor de Japanse economie schade zal oplopen, wat weer slecht is voor de wereldeconomie.

14.43 uur – Nog steeds worden naschokken gevoeld in Noord-Oost Japan. De laatste twee uur hebben er twee plaatsgehad van 5,1 op de schaal van Richter, meldt de US Geological Survey.

14.30 uur – In Zwitserland zit de schrik er goed in. Het Alpenland heeft besloten de vergunningsprocedure voor de bouw van drie nieuwe kerncentrales stil te leggen. Eerst moet worden onderzocht of de veiligheidsprocedures afdoende zijn om problemen zoals in Japan te voorkomen.

14.22 uur – De Duitse bondskanselier Angela Merkel komt mogelijk terug op een eerder besluit om een aantal oude kerncentrales langer open te houden. Dat hebben bronnen rond de regering maandag gemeld. De centrumrechtse Duitse regering verlengde afgelopen najaar de periode dat kerncentrales operationeel mogen zijn, zeer tegen de zin van de oppositie. Nu zou Merkel dat besluit willen opschorten om nader onderzoek te laten doen.

14.05 uur – Verschillende bronnen melden dat een meltdown dreigt in drie reactoren van de Fukushima I-centrale. Een Japanse regeringswoordvoerder, Yukio Edano, heeft dit maandag gezegd. In reactor twee zou dit proces reeds gedeeltelijk hebben plaatsgevonden.

14.00 uur – De Britse krant The Guardian heeft een dramatische compilatie gemaakt van amateurbeelden van de tsunami.

13.40 uur – Een regeringswoordvoerder heeft tegenover persbureau Kyodo verklaard dat een nieuwe explosie in reactor 2 „onwaarschijnlijk” is. Er zou momenteel zeewater in de reactor worden gepompt.

13.23 uur – Eurocommissaris Günther Oettinger heeft maandag de energieministers van de 27 EU-lidstaten uitgenodigd om dinsdag in Brussel te overleggen over de situatie in Japan. Hij wil nagaan welke gevolgen de nucleaire problemen daar hebben voor de EU.

13.15 uur – Japan heeft de EU gevraagd voorlopig geen hulpgoederen of experts te sturen in verband met de aardbeving en tsunami die het land heeft getroffen. Volgens de Japanse regering is het moeilijk hulpverleners in het rampgebied te krijgen. Een woordvoerster van de Europese Commissie heeft dat maandag gezegd. Zo’n twintig EU-landen, waaronder Nederland, hebben materieel en personeel aangeboden aan Japan. Het gaat onder meer om veldhospitalen en waterzuiveringsinstallaties.

12.56 uur – Willem van Hartskamp, SGP-lijsttrekker voor de Provinciale Staten in Drenthe, twittert dat de aardbeving in Japan het einde der tijden inluidt: „Aardbeving geeft aan: Het einde van de tijd is nabij! Geen 25 jaar meer…”. In een latere tweet reageert hij nogmaals: „Mensen, ik merk dat er verwarring bestaat over de genoemde 25 jaar en het vergaan van de wereld: het is slechts bij wijze van spreken!!”

12.46 uur – Terwijl de aandacht grotendeels gericht lijkt te zijn op de problemen met de kerncentrale Fukushima I, groeit het dodental als gevolg van de aardbeving en tsunami. Tienduizenden worden nog vermist. Meer dan 500.000 mensen zijn dakloos. Veel afgelegen dorpen en steden zijn nog onbereikbaar. Miljoenen mensen moesten het de afgelopen drie nachten zonder water, voedsel en beschutting stellen.

12.36 uur – Bij de veiligheidseisen die gesteld worden aan een nieuwe kerncentrale in Nederland, moet goed gekeken worden naar wat er nu gebeurt in Japan. Dat heeft CDA-Tweede Kamerlid Gerda Verburg maandag gezegd. Het kabinet wil deze regeerperiode een vergunning verlenen voor de bouw van een nieuwe kerncentrale. De bouw kan naar verwachting beginnen in 2015.

12.33 uur – De Japanse persbureaus Kyodo en Jiji hebben op gezag van de exploitanten bericht dat de brandstofstaven in kernreactor 2 in de kerncentrale Fukushima I inderdaad droog staan. Het niveau van het koelwater is zo ver gedaald dat de staven niet meer in het water staan. Het kan zo niet meer worden uitgesloten dat er een meltdown of kernsmelting plaatsvindt in deze reactor. Dat verhoogt de kans op grote schade aan het reactorvat en het lekken van radioactiviteit.

12.02 uur – Het Japanse atoomagentschap heeft verklaard dat de kerncentrale Fukushima II veilig kan worden afgekoeld. Naar verwachting lukt dat dinsdagochtend.

11.59 uur – De ministers van Financiën van de zeventien eurolanden zullen tijdens hun overleg in Brussel maandag ook praten over de gevolgen van de ramp in Japan. Het onderwerp staat officieel niet op de agenda, maar volgens de Duitse minister Wolfgang Schäuble zullen de bewindslieden kijken naar de effecten die de gebeurtenissen in Japan hebben op de wereldeconomie en de financiële markten.

11.40 uur – Op een interactieve kaart van de The New York Times is goed de omvang van het getroffen gebied te zien, in het noordoosten van Japan.

11.30 uur – Volgens de Russische premier Poetin is er geen dreiging van een wereldwijde nucleaire ramp als gevolg van de situatie in Japan.

11.18 uur – Het hoofdredactioneel commentaar gaat in op de zogenaamde ”act of God”.

11.05 uur – Een animatiefilmpje op de website van The New York Times geeft uitleg over de situatie in kerncentrale Fukushima I.

11.00 uur – De Amerikaanse nieuwszender ABC News heeft een serie luchtfoto’s die de situatie voor en na de aardbeving en de tsunami goed weergeven.

10.52 uur – Lokale media melden volgens de BBC dat het waterniveau in reactor 2 van kerncentrale Fukushima I zodanig is gedaald dat de brandstofstaven bloot komen. Daarmee neemt de kans op oververhitting toe.

10.45 uur – Op de website van het US Geological Survey is goed te zien dat de naschokken elkaar in hoge frequentie opvolgen.

10.38 uur – De wetenschapsredactie van het Reformatorisch Dagblad zet precaire situatie in de kerncentrale Fukushima I op een rij.

10.36 uur – In de Japanse stad Sendai is een run op jodiumtabletten ontstaan. Wetenschapsredacteur Wim van Hengel legt de werking van jodium uit: jodium is een spoorelement dat in het lichaam wordt opgenomen door de in de hals gelegen schildklier, een belangrijk hormonaal meet- en regelstation. Jodiumtabletten worden verstrekt om de schildklier te verzadigen met jodium zodat radioactieve jodiumdeeltjes niet meer worden opgenomen. Dit ter voorkoming van schildklierkanker door de hoge lokale stralingsdosis. Gezien de korte halfwaardetijd van jodium-131 (acht dagen) is dit een zeer effectieve maatregel.

10.33 uur – Deze indrukwekkende beelden, gefilmd vanaf één punt, laten zien hoe de tsunami afgelopen vrijdag in kracht ontwikkelde en steeds meer schade aanrichtte.

10.25 uur – Voortdurende naschokken zorgen geregeld voor paniek, zegt BBC-correspondent Clive Myrie vanuit Sendai.

10.22 uur – RD-correspondent Kjeld Duits bevindt zich in het rampgebied in Japan. Vanuit het zwaar getroffen Sendai doet hij verslag voor deze krant.

10.12 uur – BBC-verslaggevers Andrew Hosken en Ed Prendeville doen verslag vanuit Sendai. Hun fotoreportage geeft de totale verwoesting in het gebied treffend weer.

9.54 uur – De Japanse autofabrikanten Toyota, Honda, Nissan en Subaru hebben hun fabrieken in Japan voor onbepaalde tijd gesloten na de verwoestende aardbeving vrijdag.

9.50 uur – De Japanse autoriteiten melden dat ze twee nucleaire reactors van de kerncentrale Fukushima II met succes hebben gekoeld. De centrale ligt vlakbij de Fukushima I-centrale, waar pogingen worden gedaan om drie oververhitte reactors te koelen.

9.35 uur – Japanse militairen hebben zondag een 60-jarige man uit zijn benarde positie gered. De man dreef op het dak van zijn huis langzaam richting zee, zei een woordvoerder van het leger. Het huis van Hiromitsu Shinkawa werd door de tsunami vrijdag weggespoeld. Japanse militairen zagen Shinkawa op het dak zwaaien met een rode doek. Hij bevond zich op dat moment 15 kilometer voor de kust. De vrouw van het slachtoffer werd wel door het water meegesleurd.

9.33 uur – De Duitse bondskanselier Merkel heeft in reactie op de problemen bij de kerncentrale Fukushima aangekondigd dat de veiligheidsprocedures voor alle 17 Duitse kerncentrales zullen worden getest. Zaterdag gingen in Duitsland tienduizenden mensen de straat op om te protesteren tegen kernenergie.

9.25 uur – Prof. Paddy Regan, nucleair onderzoeker aan de Universiteit van Surrey, verklaart tegenover de BBC dat de straling die momenteel vrijkomt bij de beschadigde kerncentrale Fukushima I dezelfde impact heeft als een röntgenfoto van de borstkas. Wetenschapsredacteur van het Reformatorisch Dagblad Bart van den Dikkenberg bevestigt dit. „Waarbij wel van belang is op te merken dat een röntgenfoto maar even duurt; het stralingsniveau bij de kerncentrale is permanent.”

9.21 uur – Kerken over heel de wereld hebben hulp toegezegd aan de getroffen gebieden in Japan. In veel kerkdiensten is zondag in gebed en prediking aandacht besteed aan de ramp.

8.57 uur – De vier medewerkers en vier speurhonden van de Nederlandse stichting Signi Speurhonden vertrekken waarschijnlijk woensdag naar Japan om daar mee te werken aan het zoeken naar overlevenden van de aardbeving en de tsunami. Dat zei Janette Kruit van de stichting maandag in het Radio 1 Journaal. Het team zou maandag al vertrekken, maar besloot tot uitstel vanwege de problemen met de kerncentrales in het rampgebied.

8.55 uur – Zakenbank Credit Suisse schat dat de aardbeving en tsunami in Japan zullen leiden tot een gigantisch economisch verlies. De Zwitserse bank schat het verlies tussen de 14 en 15 biljoen yen (122 tot 131 miljard euro), zo maakte het bedrijf maandag bekend. (ANP)

8.44 uur – In de Japanse hoofdstad Tokio is maandag na de nieuwe krachtige naschok van de aardbeving van vrijdag opnieuw een verkeerschaos ontstaan. Japan Rail, het grootste openbaarvervoerbedrijf van Japan, legde alle lijnen in de hoofdstad op vier na stil. Op die vier lijnen verloopt het treinverkeer niet normaal.

8.41 uur – BBC-correspondent Rachel Harvey meldt dat in de havenstad Minamisanriku nog steeds 10.000 mensen worden vermist, meer dan de helft van de inwoners.

8.40 uur – De Japanse centrale bank heeft zijn monetaire beleid verder versoepeld na de verwoestende aardbeving die het land vrijdag trof en maandag tot een scherpe daling van de aandelenkoersen op de beurs van Tokio leidde. Dat meldt het ANP. De bank wil de economie stimuleren met een nieuwe miljardeninjectie en handhaaft het renteniveau van tussen 0 en 0,1 procent. Om de stabiliteit van en het vertrouwen in de geldmarkt te waarborgen heeft de Japanse centrale bank 5 biljoen yen (44 miljard euro) extra vrijgemaakt voor leningen, waarmee het totaal van de reddingsoperatie uitkomt op 40 biljoen yen.

8.36 uur – Bij de ontploffing maandagochtend in reactor 3 van de kerncentrale Fukushima I zijn 11 gewonden gevallen. Dat meldt de BBC.

8.34 uur – De Japanse premier Naoto Kan sprak zondag tijdens een persconferentie van de „grootste rampspoed die het land is overkomen sinds de Tweede Wereldoorlog.”

8.30 uur – De Verenigde Staten hebben hun schepen weggehaald uit de buurt van kerncentrale Fukushima, nadat een lage hoeveelheid radioactieve straling werd gemeten. Dat meldt Reuters. Het vliegdekschip USS Ronald Reagan bevond zich zo’n 160 kilometer uit de kust.

8.18 uur – Bijna 600.000 mensen zijn sinds de beving vrijdag in Japan geëvacueerd. Dat hebben de Verenigde Naties zondag bekendgemaakt. Ongeveer 380.000 mensen uit het door een tsunami en aardbeving getroffen gebied naar zeker 2050 opvangcentra gebracht. Volgens het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) zijn zeker 210.000 mensen geëvacueerd die in een straal van 20 kilometer van de kerncentrale Fukushima I wonen.

8.13 uur – De Japanse centrale bank gaat dertien financiële instellingen voorzien van 55 miljard yen (ruim 480 miljoen euro), zodat die kunnen voldoen aan de toegenomen vraag naar cash. Dat meldde de bank zondag. Na de aardbeving en tsunami proberen veel mensen geld op te nemen.

8.12 uur – Vijf vragen aan Harald Wychgel van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) over de gevolgen van radioactieve straling voor de mens.

7.58 uur – Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft nog geen contact kunnen maken met twee Nederlanders, die stonden geregistreerd bij de Nederlandse ambassade als aanwezige in het rampgebied in Japan. Dat zei een woordvoerder van het departement zondag. Ook over vijftien Nederlanders van wie de afgelopen dagen is gemeld dat zij zich ergens in Japan bevinden, heeft de ambassade geen informatie.

7.56 uur – Volgens de VN zou het reactorvat van reactor 3 niet zijn beschadigd door de explosie van maandagochtend in kerncentrale Fukushima I.

7.40 uur – Ook persbureau AFP bevestigt de koelproblemen in reactor 2 van de kerncentrale Fukushima I. Maandagochtend was er een explosie in reactor 3, zaterdag werd reactor 1 door een explosie getroffen. Beide reactoren zouden nog intact zijn.

7.37 uur – In sommige regio’s van Japan wordt de verzorging van de bevolking met eerste levensbehoeftes steeds nijpender. Schappen in winkels zijn leeg, benzinepompen gesloten.

7.30 uur – BBC en Reuters melden dat de koelfuncties van reactor 2 van kerncentrale Fukushima I zijn uitgevallen. Ook het waterniveau daalt.

7.26 uur – Nieuwsmedia geven een „compleet verkeerd” beeld van de situatie rond de gehavende Japanse kerncentrale Fukushima I. De regering voorkomt dat beelden van paniek en chaos worden verspreid. Dit zegt althans de Japanse oud-journalist en ondernemer Yasumitsu Yamada, die maandag uit het rampgebied terugkeerde. Volgens hem belette de politie hem ook het fotograferen.

6.55 uur – Klik hier voor een overzicht van de stand van zaken in Japan.

6.48 uur – In Tokio is maandag opnieuw een zware aardschok gevoeld als gevolg van een nieuwe aardbeving onder de zee, meldt het ANP. De nieuwe beving had een kracht van 6,2 op de schaal van Richter.

6.48 uur – Het stralingsniveau in de buurt van de Japanse kerncentrale in de plaats Onagawa is weer normaal. Dat meldde het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) zondag op basis van metingen door de Japanse autoriteiten.

6.42 uur – Aan de kust van Japan zijn circa tweeduizend nieuwe doden gevonden. Dit heeft de prefectuur van de regio Miyagi maandag gemeld. Tot nu toe stond het officiële dodental van de ramp op 1597. Na de verwoestende aardbeving van vrijdag worden nog duizenden Japanners vermist. Alleen al in de prefectuur Miyagi zijn volgens schattingen van de politie meer dan tienduizend doden gevallen. De nieuwe lugubere vondst is gedaan bij het schiereiland Ojika in het noordoosten van het Aziatische land. (ANP)

6.41 uur – De waarschuwing voor een nieuwe tsunami aan de kust van Japan maandag is ingetrokken. Dit heeft de prefectuur van Fukushima laten weten.

6.40 uur – Het aantal gewonden als gevolg van de nieuwe explosie in kerncentrale Fukushima I maandag is opgelopen tot elf. Zeven mensen die eerder als vermist waren gemeld, zijn inmiddels gevonden.

6.39 uur – Vanuit een helikopter is maandag voor de kust van Japan een nieuwe vloedgolf gespot. Er heeft echter geen nieuwe tsunami de kust bereikt, zoals voor omstreeks 03.30 uur onze tijd was voorspeld. Inwoners van Tokio hadden maandagochtend een nieuwe aardschok gevoeld. Seismologen zeiden die niet te hebben geregistreerd. Zij voegden eraan toe dat een deel van hun apparatuur is beschadigd door de verwoestende beving van vrijdag.

Maandag, 6.35 uur – In de gehavende kerncentrale Fukushima I heeft zich maandagochtend een nieuwe explosie voorgedaan. Dit heeft de Japanse tv gemeld. Er stijgt rook op uit het gebouw. Volgens nucleair deskundigen is waarschijnlijk een mengsel van waterstof en zuurstof ontploft. Een soortgelijk incident had zich zaterdag al voorgedaan. Het reactorvat is door de nieuwe explosie waarschijnlijk niet beschadigd. Door de nieuwe ontploffing is een muur van het gebouw ingestort, waardoor mogelijk meer radioactiviteit is ontsnapt. De weinige omwonenden die niet zijn geëvacueerd, zijn opgeroepen in hun huizen te blijven. Uit de omgeving van de kerncentrale zijn meer dan 200.000 mensen geëvacueerd. Enkele honderden zieken, ouderen en verzorgend personeel bleven achter.

Zaterdag, 22.40 uur – De door een aardbeving getroffen Japanse kerncentrale Fukushima I kampt met een nieuw problemen. De koeling van een andere reactor in het complex is uitgevallen. Dat meldde het Japanse bureau voor Nucleaire Veiligheid zondag (plaatselijke tijd). Volgens het bureau functioneert de noodkoeling van reactor nummer 3 niet meer. De autoriteiten zijn inmiddels druk bezig om de reactor van water te voorzien. Het complex werd zaterdag getroffen door een grote explosie in het gebouw van reactor nummer 1. Die reactor wordt inmiddels gekoeld met zeewater.

22.10 uur – De Japanse autoriteiten maakten bekend dat tot nu toe 140.000 mensen geëvacueerd zijn rondom twee kerncentrales die in de problemen kwamen. In een straal van 20 kilometer rondom Fukushima I bij de stad Okuma, waar zaterdag de explosie plaatsvond, moesten 110.000 mensen hun huis verlaten. Ruim tien kilometer verderop, rondom Fukushima II bij de stad Nahara, zijn 30.000 mensen geëvacueerd.

21.44 uur – De hoeveelheid radioactieve straling die buiten de Japanse kerncentrale Fukushima wordt gemeten, is de afgelopen uren afgenomen. Dat maakte het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) zaterdag bekend. De organisatie meldde ook dat de exploitant van de centrale, Tepco, nogmaals heeft bevestigd dat de belangrijkste behuizing die de nucleaire reactor omhult, niet is beschadigd. Zaterdag ontstond grote vrees dat een explosie in de centrale de stalen behuizing had aangetast. Die behuizing is bedoeld om te voorkomen dat straling vrijkomt als er iets misgaat in de centrale. De veertig jaar oude reactor wordt gevuld met zeewater om de installatie te koelen. De ontploffing op het reactorcomplex in Japan was het gevolg van de zware aardbeving en een tsunami die het gebied vrijdag troffen. Daardoor viel de stroom uit en liep de temperatuur van de kernreactor op.

21.02 uur – De nieuwsstroom vanuit Japan is behoorlijk geluwd, wat mede komt doordat het daar nu nacht is. Duizenden mensen moeten de nacht doorbrengen in opvangcentra. De bewoners uit de buurt van de kerncentrale Fukushima zullen daar geruster slapen dan thuis, hoewel nu ook de Wereldgezondheidsorganisatie WHO aangeeft dat het gezondheidsrisico „vrij laag” is.

19:52 uur – Op Twitter cirucleren al de hele dag tweets over een zogenaamde twitterstilte. Twitteraars worden opgeroepen om om 20:00 een minuut lang geen tweets te plaatsen en stil te zijn voor de slachtoffers van de aardbeving en tsunami die Japan vrijdag trof.

19:30 uur – Het Nederlandse Rode Kruis gaat vooralsnog niet naar Japan om hulp te bieden. Dat meldt de hulporganisatie aan Novum. Het Japanse Rode Kruis heeft aangegeven nog geen hulp van zusterorganisaties nodig te hebben.

18:38 uur – Het officiële dodental staat op 687 mensen. Ongeveer 650 worden nog vermist. Dat meldt het Japanse persbureau Kyodo.

17:48 uur – Het Japanse bureau voor nucleaire veiligheid schat het incident met kerncentrale Fukushima op de Internationale Nucleaire en Radiologische Incidentenschaal niet heel hoog in. Fukushima zou een vier scoren (ongeval met lokale gevolgen), waar de ramp in Tsjernobyl van 1986 werd ingeschat op een zeven (ernstig nucleair ongeval), de hoogste categorie.

16:38 uur – The Washington Post heeft een kaart gepubliceerd die de intensiteit van de tsunami aangeeft en waar naschokken van de aardbeving te voelen zijn.

16:23 uur – Zeker één sterfgeval in Indonesië, als gevolg van de zware aardbeving van vrijdag bij Japan. Een 35-jarige man overleed in een kustdorp van een eilandje in de provincie Papua, dat werd overspoeld door een twee meter hoge vloedgolf. Hij verdronk in een poging zijn familie te redden, zo meldden Indonesische media zaterdag. Tientallen mensen raakten dakloos door de tsunami.

14:54 uur – Van ongeveer 9500 inwoners van de Japanse plaats Minamisanriku ontbreekt vooralsnog elk spoor. Het gaat om bijna de helft van de inwoners van het aan de Grote Oceaan gelegen stadje, zo melden Japanse media. Minamisanriku ligt in de prefectuur Miyagi, die vrijdag zwaar werd getroffen door de aardbeving en tsunami. In andere dorpen en steden in het gebied is ook sprake van grote aantallen doden en vermisten.

14:47 uur – Het lijkt erop dat er geen lekkage is ontstaan in de kernreactor van de Japanse nucleaire installatie Fukushima, 250 kilometer ten noorden van Tokio. Eerder vandaag had er een explosie plaats, waardoor het dak en de muren van het pand zijn ingestort. Volgens de overheid zijn de metingen van radioactiviteit na de explosie niet hoger dan daarvoor.

14:34 uur – Een leger van tienduizenden reddingswerkers heeft zaterdag in Japan geprobeerd om mensen te helpen in het gebied dat het zwaarst is getroffen door de aardbeving en de tsunami van vrijdag. Het Japanse persbureay Kyodo meldde op gezag van premier Naoto Kan dat er inmiddels drieduizend mensen zijn gered. Ongeveer vijftig landen hebben Japan hulp toegezegd.

13.14 uur – De Japanse premier Naoto Kan heeft zaterdag een bezoek gebracht aan het gebied dat het zwaarst is getroffen door de aardbeving en de tsunami van vrijdagmiddag (lokale tijd). Kan vloog urenlang met een helikopter over onder meer de kerncentrale in de prefectuur Fukushima waar zich een explosie heeft voorgedaan. De premier sprak na een vergadering in de hoofdstad Tokio van een „nationale ramp zonder precedent”. Inmiddels wordt er gevreesd voor de dood van zeker 1700 mensen.

12.56 uur – De beschermende behuizing rond de kernreactor van Fukushima I is zaterdag niet beschadigd geraakt door een explosie. De ontploffing had niet plaats binnen de behuizing, die bedoeld is om in het geval van incidenten te voorkomen dat er straling vrijkomt. Dat meldde de Japanse overheid op basis van informatie van de exploitant van de installatie. Volgens de overheid is de hoeveelheid straling gedaald na de explosie.

12.38 uur – Van de Nederlanders, van wie bekend is dat ze in het rampgebied van de aardbeving en tsunami in Japan zitten, hoeft niemand te vertrekken wegens problemen bij de kerncentrale Fukushima. Zover bekend zit niemand in het evacuatiegebied rondom de nucleaire installatie.

12.03 uur – Japanse reddingsdiensten hebben in de kuststad Rikuzentakata honderden lijken aangetroffen. Het aantal doden wordt geschat op driehonderd tot vierhonderd, aldus Japanse media.

11.47 uur – Het is onwaarschijnlijk dat er serieuze schade is ontstaan aan de beschermende behuizing rond de kern van de nucleaire reactor die zaterdag werd getroffen door een zware explosie. Dat meldde het Japanse persbureau Kyodo zaterdagavond (lokale tijd) op basis van uitlatingen van veiligheidsexperts.

11.22 uur – De Japanse autoriteiten hebben zaterdag het evacuatiegebied rond kerncentrale Fukushima uitgebreid. Moesten mensen eerst in een cirkel van 10 kilometer rond de nucleaire installatie vertrekken, nu is dat een cirkel van 20 kilometer. Dat meldden Japanse media.

10.49 uur – De Japanse regering heeft bevestigd dat er een explosie heeft plaatsgevonden in kerncentrale Fukushima Daichi I. Door de explosie is het dak ingestort en zijn de buitenmuren weggevallen. Er is sprak van een radioactieve lekkage.

10.00 uur – Japanse meteorologen hebben zaterdag gewaarschuwd voor een nieuwe tsunami in het noordoosten van het Aziatische land. De inwoners van het gebied moeten zo snel mogelijk hoger gelegen terrein opzoeken. Dat maakte een woordvoerder bekend op de Japanse televisie.

9.24 uur – Een deel van kerncentrale Fukushima I is ingestort na een explosie. Het dak en muren zijn weggeblazen door de ontploffing. Dat meldde de Japanse televisie. Door de explosie zouden medewerkers van de centrale gewond zijn geraakt.

9.02 uur – Vier medewerkers en vier speurhonden van de stichting Signi Speurhonden vertrekken maandag naar Japan om mee te werken aan het zoeken naar overlevenden van de aardbeving en tsunami. Dat heeft Janette Kruit van de stichting zaterdag gemeld naar aanleiding van berichtgeving in De Telegraaf. Kruit maakt deel uit van het team dat naar het rampgebied afreist.

9.02 uur – Boven de Japanse kerncentrale Fukushima I hangt zaterdag rond 09.00 uur (Nederlandse tijd) een witte rookwolk. Dat meldden Japanse media. Enkele medewerkers van de kerncentrale zouden door de ontploffing gewond zijn geraakt. Volgens de Japanse televisie is de radioactiviteit op de nucleaire installatie twintig keer hoger dan normaal. Details over de situatie rond de kernreactor zijn nog onbekend.

8.58 uur – Explosie en witte rook bij kerncentrale Japan

8.38 uur – Door de aardbeving en tsunami die Japan vrijdag hebben getroffen, zijn zeker 1200 mensen dood of vermist. Dat meldde het Japanse persbureau Kyodo zaterdag op basis van tellingen van de politie.

Het officiële dodental staat volgens Kyodo op 433, maar zal naar verwachting oplopen tot over de duizend. Bijna achthonderd mensen zijn vermist. Een woordvoerder van de Japanse overheid stelde eerder ook al te verwachten dat meer dan duizend mensen zijn omgekomen door het natuurgeweld.

8.37 uur – De Nederlandse ambassade in Tokio heeft contact gehad met veertig Nederlanders die zitten in het meest getroffen gebied. In dat gebied verblijven nog ongeveer tien Nederlanders die zich geregistreerd hebben bij de ambassade en waarmee nog geen contact is geweest. Dat heeft een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken zaterdag gemeld.

8.29 uur – NOS-correspondente in Japan Joan Veldkamp meldt dat de hulpverlening op gang gekomen is. Scholen worden ontruimd om getroffenen op te vangen. Mensen worden met helicopters gered van daken. Ze denkt dat het dodental nog zwaar zal stijgen. „Er zijn hele treinen en boten vermist.”

8.26 uur –Het is nog onduidelijk of het Japanse autoriteiten lukt om een nucleaire ramp af te wenden. De kern van een van de reactoren in de nucleaire centrale Fukushima 1 dreigt te smelten door oververhitting. Volgens Amerikaanse wetenschappers is de situatie zeer ernstig, maar zijn er nog mogelijkheden om een ramp te voorkomen.

6.41 uur – De kerncentrale Fukushima 1 is wellicht bezig met een meltdown, meldde het Japanse persbureau Kyodo zaterdag. In de buurt van de centrale is het radioactieve cesium gemeten. Van een meltdown is sprake als de reactorkern door gebrek aan koeling zo heet wordt dat deze zich de grond in smelt. Dat is een nucleair rampscenario. De centrale, 250 kilometer van Tokio, was in problemen gekomen door de aardbeving. De centrale kon daardoor een tijdlang onvoldoende koelen, waardoor de druk te veel opliep. De autoriteiten besloten eerder al radioactief stoom te laten ontsnappen. Tienduizenden omwonenden zijn geëvacueerd.

6.29 uur – Het dodental door de zware aardbeving en tsunami, die vrijdag Japan troffen, is opgelopen tot 430. Dat zijn slachtoffers waarvan de identiteit is vastgesteld. In de stad Sendai zijn waarschijnlijk nog eens circa twee- tot driehonderd mensen omgekomen, maar de chaos in deze plaats is te groot om dit met zekerheid vast te stellen. Dat meldde de Japanse nieuwszender NHK zaterdagochtend op basis van de politie.

6.03 uur – De vloedgolf na de aardbeving in Japan heeft een dode veroorzaakt in de Verenigde Staten. Een 25-jarige man in Crescent City was door de golf meegesleurd en verdronk. Hij was met twee andere mannen naar het strand gekomen om foto’s te maken, meldde de krant San Francisco Chronicle zaterdag.

5.45 uur – Ruim 215.000 mensen verblijven zaterdag in noodschuilplaatsen in Japan, een dag na de zware aardbeving en de daaropvolgende tsunami die het land troffen. Dat heeft de Japanse politie laten weten. Velen hiervan komen uit de provincie Fukushima, waar de twee kerncentrales staan die zaterdag radioactieve stoom lekten. Ongeveer 100.000 mensen uit het geëvacueerde gebied zochten hun toevlucht in de schuilplaatsen.

5.40 uur – De aardbeving in Japan heeft de dag iets korter gemaakt. De beving heeft de draaiing van de aarde vrijdag met 1,6 microseconden versneld. De as van de aarde is 15 centimeter verschoven. Expert Richard Gross van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft dat berekend, meldden Amerikaanse media zaterdag. Een microseconde is een miljoenste seconde.

De versnelling was iets meer dan het effect van de aardbeving in Chili vorig jaar. Het meeste effect was er bij de beving in het Indonesische Sumatra in 2004. Toen duurde de dag 6,8 microseconden korter.

5.30 uur – Japan heeft 50.000 militairen en andere reddingswerkers gemobiliseerd voor een gigantische reddings- en hersteloperatie. Elk onderdeel van het Japanse leger is ingezet voor de grootschalige actie. Honderden schepen, vliegtuigen en voertuigen zijn op weg naar het getroffen kustgebied, waar hele buurten zijn verdwenen. De hulpverleners banen zich een weg door de rommel en halen overlevenden van de daken van ondergelopen huizen.

4.54 uur – De bouwstijl en deskundige bouwtechnici in Japan hebben voorkomen dat de aardbeving nog meer schade heeft aangericht. „Er zijn amper gebouwen ingestort. De grootste schade kwam niet door de aardbeving, maar door de tsunami”, zei professor Uwe Dorka van de universiteit in het Duitse Kassel. Hij onderzoekt de houdbaarheid van gebouwen bij aardbevingen. Dorka meent dat de Japanse bouwvakkers zeer precies werken, vooral bij de stalen delen rondom ramen. „Hoe preciezer een bouwvakker werkt, des te beter is een gebouw beschermd tegen een beving”.

4.49 uur – Het dodental door de zware aardbeving en tsunami, die vrijdag Japan troffen, is opgelopen tot 373. Nog eens tweehonderd mensen zijn zeer waarschijnlijk omgekomen. Dat meldde de Japanse nieuwszender NHK zaterdagochtend. Daarbij zijn er nog eens 730 vermisten en bijna duizend gewonden. De meeste doden zijn gevallen in de zwaar getroffen stad Sendai. Zo’n twee- tot driehonderd nog niet geïdentificeerde lijken spoelden daar aan. In Tokio kwamen twee mensen om doordat een gebouw instortte en nog eens twee anderen stierven, doordat ze chemicaliën inademden in een fabriek.

3.31 uur – Tientallen naschokken, die volgen op de zware aardbeving met een kracht van 8,9 op de schaal van Richter, blijven Japan zaterdag teisteren. Zaterdagochtend werd de stad Sendai zelfs opgeschrikt door een schok met een kracht van 6,8 op de schaal van Richter.

3.16 uur – Het dodental door de zware aardbeving en tsunami, die vrijdag Japan troffen, staat op zeker 256. Nog eens tweehonderd mensen zijn zeer waarschijnlijk omgekomen. Dat meldde de Japanse nieuwszender NHK zaterdagochtend.

2.50 uur – De 66 Japanners die sinds de aardbeving van vorige maand in Nieuw-Zeeland waren om te helpen bij de reddingswerkzaamheden, gaan halsoverkop naar Japan terug. Zaterdag vertrekken de reddingswerkers om hulp te bieden in hun eigen land, dat vrijdag door een zeer zware aardbeving en een tsunami werd getroffen. De Japanners waren in de stad Christchurch onder meer op zoek naar 28 Japanse studenten die in een school zaten ten tijde van de ramp.

2.04 uur – Gouverneur Jerry Brown van de Amerikaanse staat Californië heeft zaterdag de noodtoestand uitgevaardigd. Een deel van de kustlijn van de staat werd vrijdag getroffen door een tsunami, veroorzaakt door de zware aardbeving in Japan. Voordat de tsunami aankwam, twaalf uur na de beving in Japan, werden bewoners van de kustlijn geëvacueerd. De vloedgolven veroorzaakten forse schade in diverse havensteden.

1.42 uur – Nadat eerder zaterdag (lokale tijd) bij een Japanse kerncentrale al radioactieve stoom was vrijgekomen, is nu ook bij een tweede kerncentrale een radioactieve wolk gelekt. Dat meldde het Japanse persbureau Jiji. In beide centrales, de Fukushima I en II, liep de druk in de reactor op, doordat de koelsystemen waren uitgevallen door de aardbeving die Japan vrijdag trof. Om de druk in de reactor te verlagen, moest de stoom worden vrijgelaten. In de Fukushima I centrale werd een radioactieve straling gemeten die duizend keer hoger was dan normaal.

1.23 uur – Het passagiersschip dat vermist was na de tsunami in Japan is zaterdagochtend (lokale tijd) gevonden. Alle 81 opvarenden zijn van de boot gehaald met een helikopter. Dat meldt het Japanse persbureau Jiji.

00.29 uur – De enorme aardbeving vrijdag in Japan bedreigt ook de levering van nieuwe auto’s van Toyota, Nissan en andere Japanse autofabrikanten. Alle grote havens van Japan zijn gesloten. „De situatie is erg slecht”, zei Dennis Virag van de adviesbureau Automotive Consulting Group. „Japan heeft uitstekende havens, maar ze gaan zich nu op de reddingsacties richten.”

00.25 uur – Het dodental na de tsunami in Japan overstijgt de vierhonderd. Dat meldden de autoriteiten in de regio zaterdagochtend (lokale tijd). Het Japanse politieapparaat meldde dat er 202 doden zijn gevallen, 673 mensen vermist zijn en 991 gewonden te betreuren zijn. Afzonderlijk daarvan spreekt de politie in de zwaar getroffen stad Sendai van tweehonderd tot driehonderd lijken die aanspoelden op de kust.

Zaterdag, 00.07 uur – Een tweede kerncentrale in Japan heeft als gevolg van de zware aardbeving van vrijdag problemen met het koelsysteem. Dat berichtte het Japanse persbureau Kyodo zaterdagochtend (plaatselijke tijd) op gezag van het elektriciteitsbedrijf Tepco, dat de kerncentrale exploiteert.

23:22 uur – De regering van Chili heeft vrijdagavond bewoners van de kustlijn van dat land opgeroepen te evacueren. Dit in verband met de naderende tsunami, die ontstond na de krachtige aardbeving drie vrijdagochtend Japan trof. Volgens de minister van Binnenlandse Zaken, Rodrigo Hinzpeter, gaat het om een preventieve actie. Er worden golven van 2 tot 3 meter verwacht langs de gehele kustlijn van Chili, die zo’n 4000 kilometer lang is.

22:49 uur – Kyodo citeert een panel van veiligheidsexperts dat beweert dat het stralingsniveau in een van de reactoren van de kerncentrale van Fukushima 1000 keer hoger is dan normaal.

22:42 uur – Meer grote naschokken worden gevoeld als de zon opkomt aan de oostkust. Een naschok haalde 6,3 op de schaal van Richter, aldus de BBC.

22:39 uur – Het stralingsniveau rond de kerncentrale van Fukushima blijft stijgen. Volgens het persbureau Jiji liggen de waarden acht keer boven het normale niveau.

22:35 uur – Premier Kan is per helicopter vertrokken naar het rampgebied.

22:32 uur – Volgens de elektriciteitsmaatschappij van Tokio is er al radioactiviteit vrijgekomen uit de kerncentrale van Fukushima, meldt de BBC.

22:31 uur – Premier Naoto Kan maakt bekend dat alle omwonenden binnen een straal van 10 kilometer rond de kerncentrale van Fukushima hun woning dienen te verlaten, aldus het persbureau Kyodo.

21:52 uur – De tsunami die ontstond door de aardbeving bij de Japanse oostkust heeft ook aan de overzijde van de Grote Oceaan schade aangericht. In de haven van Crescent City in de Amerikaanse staat Californië zijn zeker 35 boten vernield. Dat hebben de plaatselijke autoriteiten gemeld. Circa twaalf uur na de verwoestende aardbeving beukten golven van bijna 2,5 meter hoog in op de kust van de staten Californië en Oregon, meer dan 11.000 kilometer van het epicentrum.

21:51 uur – Japan houdt rekening met een stralingslek bij de kerncentrale Fukushima, aldus het ANP. Als er radioactief materiaal vrijkomt, wordt dat volgens een regeringswoordvoerder waarschijnlijk naar zee geblazen. „Bewoners zijn veilig, omdat iedereen binnen een straal van 3 kilometer is geëvacueerd”, zei de zegsman in Tokio.

21:24 uur – Een kleine tsunami bereikt zaterdagochtend vroeg (plaatselijke tijd) de noordkust van Nieuw-Zeeland. Volgens de Nieuw-Zeelandse autoriteiten zijn waterstanden gemeten van 15 tot 20 centimeter boven het normale peil. Op sommige plaatsen kan de golf een hoogte tot 1 meter bereiken.

21:14 uur – Volgens de Japanse minister van Handel is de druk in de kernreactor van Fukushima mogelijk ruim twee keer zo hoog als waarvoor die is ontworpen.

20:58 uur – De Japanse ambassadeur in Groot-Brittannië heeft tegenover de BBC verklaard dat het op dit moment onmogelijk is het dodental als gevolg van de aardbeving te schatten.

20:40 uur – De aarbeving die Japan vrijdag trof, was de zwaarste in bijna 1200 jaar, zegt David Applegate, een adviseur van de Amerikaanse Geologische Dienst tegen AP, zo meldt de BBC. De aardbeving veroorzaakte een scheur in de aarde over een gebied van 240 bij 80 kilometer.

20:23 uur – Volgens de BBC zijn er geen meldingen van schade als gevolg van de jongste beving.

20:14 uur – De westkust van Japan wordt (nacht van vrijdag op zaterdag lokale tijd) getroffen door een aardbeving, meldt persbureau Kyodo. Die heeft een kracht van ongeveer 6,6 op de schaal van Richter. Het epicentrum ligt in de prefectuur Nagano. Volgens Kyodo hebben de autoriteiten niet gewaarschuwd voor een nieuwe tsunami.

20:10 uur – Japan is sinds de aardbeving door al bijna honderd naschokken getroffen. Tot middernacht lokale tijd heeft de Amerikaanse geologische dienst 74 bevingen geregistreerd. In de uren daarna zijn nog zeker 24 naschokken geweest. De zwaarste naschok had een kracht van ongeveer 7,1.

20:05 uur – Kijk via deze webcam naar beelden van het strand van San Francisco.

19:51 uur – De minister van Handel zegt dat de autoriteiten het moment naderen waarop wordt besloten radioactieve stoom uit de kernreactor in Fukushima te laten ontsnappen. Duizenden locale bewoners zijn geëvacueerd.

19:41 uur – De situatie bij de kernreactor in Fukushima lijkt slechter te worden, meldt de BBC. De autoriteiten zijn van plan radioactieve damp vrij te laten om de druk te verminderen, meldt persbureau AP. Ingenieurs proberen het koelsysteem van de hoofdreactor te repareren.

19:18 uur – Volgens de Japanse minister van Handel zou er radioactief materiaal kunnen lekken in de kerncentrale van Fukushiama, meldt Reuter op basis van berichten van Kyodo News Agency.

19:14 uur – De Europese Commissie heeft vrijdag het Europese noodhulpprogramma geactiveerd. Dat gebeurde na een verzoek van Japan om opsporings- en reddingsteams en speurhonden voor het zoeken naar slachtoffers van de aardbeving en tsunami die dat land hebben getroffen, aldus het ANP.

19:01 uur – De Verenigde Staten sturen een vliegdekschip naar Japan om te helpen na de verwoestende aardbeving en tsunami. Dat heeft president Barack Obama vrijdag bekendgemaakt. Washington heeft al een ander vliegdekschip in Japan.

18:43 uur – De Nederlandse ambassade in Tokio heeft nog geen contact kunnen leggen met dertig Nederlanders in het gebied in Japan dat het meest is getroffen door de zeer zware aardbeving en de daaropvolgende tsunami. Inmiddels heeft het ambassadepersoneel wel contact gehad met twintig andere Nederlanders in en om de stad Sendai. Zij zijn allen ongedeerd, liet een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken vrijdag in het begin van de avond weten. 18:39 uur – In Nederland wordt vooralsnog geen grote geldinzamelingsactie gehouden voor Japan, meldde vrijdag hulporganisatie Cordaid, huidig voorzitter van de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO). Japan is een modern, welvarend land en goed voorbereid en toegerust op aardbevingen en rampen, aldus de verklaring van de SHO.

18:17 uur – De tsunami als gevolg van de zeebeving bij Japan bedreigt de Amerikaanse westkust en komt dichterbij, meldt het ANP. De bevolking is opgeroepen schuilplaatsen op te zoeken. De Amerikaanse staten Californië en Oregon hebben de alarmfase afgekondigd. Ook Canada heeft een waarschuwing uitgevaardigd, voor de noordkust van British Columbia. De regering rekent op een kleine tsunami die gebouwen aan de kust kan bedreigen.

18:05 uur – Het officiële Japanse persbureau Kyodo schat dat waarschijnlijk meer dan duizend mensen zijn omgekomen als gevolg van de aardbeving en de tsunami. Er is nog geen officieel dodental, maar alleen al in één wijk van de stad Sendai zouden tweehonderd tot driehonderd lichamen zijn aangetroffen.

17.50 uur – China heeft reddingsteams klaarstaan om naar Japan te sturen. De Chinese overheid laat weten bezorgd te zijn over de situatie.

17.48 uur – Ook Australië en Nieuw-Zeeland hebben de tsunamiwaarschuwingen ingetrokken, meldt de BBC. China, Indonesië en de Filippijnen deden dat al eerder, nadat ook Taiwan en Guam aangaven dat de dreiging van vloedgolven voorbij was. In diverse andere landen blijven de waarschuwingen nog van kracht, waaronder Mexico, Guatemala, El Salvador, Costa Rica, Nicaragua, Panama, Honduras, Chili, Ecuador, Colombia en Peru.

17.42 uur – Mathew Honan, inwoner van San Francisco. heeft een live webcam neergezet op Ocean Beach, waar de tsunami binnenkort wordt verwacht.

17.35 uur – Naast de 137 officieel gerapporteerde doden, zouden 539 gewonden zijn gevallen en 351 mensen vermist zijn. Dat meldt de Amerikaanse nieuwszender CNN. Daarnaast zijn twee- tot driehonderd doden geborgen in de zwaargetroffen kustplaats Sendai.

17.32 uur – De eerste vloedgolven na de zeebeving bij Japan hebben vrijdag bij Oregon het Amerikaanse vasteland bereikt, meldt AP. Langs de hele westkust van de Verenigde Staten waren bewoners al uren van tevoren gewaarschuwd laaggelegen gebieden te verlaten. Experts verwachten de hoogste golven, rond de twee meter, bij Crescent City in Californië. In Alaska veroorzaakte de tsunami een golf van iets meer dan anderhalve meter bij Shemya in de Aleoeten, negentienhonderd kilometer ten zuidwesten van Anchorage.

17.28 uur – De Verenigde Staten hebben koelvloeistof voor kerncentrales geleverd aan Japan. Dat heeft minister van Buitenlandse Zaken Clinton bevestigd. Ook zou een Amerikaans vliegtuig beschikbaar zijn voor bluswerkzaamheden.

17.25 uur – Het Japanse persbureau Kyodo spreekt over een officieel dodental van 137.

17.25 uur – De hoogst gemeten golf op Hawaii was 85 centimeter, meldt de BBC.

17.20 uur – Japan is na de zware aardbeving van vrijdag getroffen door meer dan tachtig naschokken. Tot middernacht lokale tijd heeft de Amerikaanse geologische dienst USGS 74 bevingen geregistreerd. In het eerste uur na middernacht zijn ook al zeker zeven naschokken geweest. De zwaarste naschok had een kracht van ongeveer 7,1. De aardbeving zelf had een kracht van 8,9. Daarmee is het een van de zwaarste bevingen die ooit zijn geregistreerd. Het epicentrum lag ten oosten van de Japanse kust, ongeveer 300 kilometer ten noorden van de hoofdstad Tokio.

17.05 uur – Vicepremier Verhagen reageerde vrijdag na afloop van de ministerraad op de ramp in Japan. „Het is verschrikkelijk. De hele dag hebben we de berichten gevolgd over doden, gewonden en schade. De Nederlandse regering is geschokt.” Het is nu nacht in Japan en mede daardoor zijn de gevolgen nog niet helemaal te overzien, maar volgens Verhagen is het zeker „een ramp van ongekende omvang”.

17.00 uur – De koelproblemen bij de beschadigde kerncentrale van Fukushima zouden onder controle zijn, volgens The Guardian.

16.57 uur – De BBC meldt opnieuw twee naschokken aan de oostkust, ditmaal met een kracht van 5,1 op de schaal van Richter.

16.47 uur – Koningin Beatrix heeft op Twitter haar medeleven betuigd met de slachtoffers van de tsunami in Japan. „De Koningin is geschokt door de vreselijke gebeurtenissen in Japan en brengt haar medeleven met de getroffenen over aan de Japanse Keizer.”

16.45 uur – Voor de vele forensen in Tokio is lopen naar huis de enige optie, nadat overal de stroom is uitgevallen en het openbaar vervoer plat ligt.

16.41 uur – De New York Times toont indrukwekkende beelden van de verwoestingen na de aardbeving en de tsunami.

16.40 uur – Volgens de chefstaf van het Witte Huis Bill Daley, lopen de Verenigde Staten geen groot risico meer als gevolg van de tsunami. Dat meldt de BBC. „De vloedgolf is langs Hawaii gegaan en het lijkt er op dat de impact klein is. Dat is erg bemoedigend.”

16.35 uur – De Amerikaanse president Barack Obama heeft vrijdag zijn medeleven betuigd met de nabestaanden van de slachtoffers van de zeebeving en tsunami bij Japan. Hij zei dat de Verenigde Staten klaar staan om hulp te bieden, meldt persbureau AP. „De vriendschap en het bondgenootschap tussen onze twee landen zijn onwankelbaar en versterken alleen maar onze vastbeslotenheid om het Japanse volk bij te staan om deze tragedie te boven te komen.”

16.30 uur – Indonesië heeft de tsunamiwaarschuwing ingetrokken, nadat enkele kleine vloedgolven de oostelijke kuststrook bereikten en geen schade aanrichten. Dat meldt persbureau Kyodo.

16.22 uur – Nederland zal onmiddellijk hulpteams naar Japan sturen als het land daarom vraagt. Het gaat dan om de eenheid die gespecialiseerd is in het zoeken en redden van mensen in (stedelijke) rampgebieden, het Urban Search & Rescue Team, en om het Rampen Identificatie Team, dat de identiteit van omgekomen vaststelt. Dat heeft minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie vrijdag meegedeeld na afloop van het kabinetsberaad. Het eerstgenoemde team was onder meer actief op Haïti; het identificatieteam verrichtte ook diensten na de grote tsunami die Azië eerder trof.

16.21 uur – Het Japanse leger zet 300 vliegtuigen en 40 schepen in ter ondersteuning van de reddingsoperatie, meldt persbureau Kyodo.

16.18 uur – Een indrukwekkende fotoslideshow van de BBC.

16.12 uur – Reuters toont een interactieve kaart waarop te zien is hoe laat de tsunami in de verschillende risicogebieden wordt verwacht.

16.10 uur – De stad Sendai, nabij het epicentrum van de aardbeving, lijkt een van de zwaarstgetroffen gebieden te zijn. Het persbureau Kyodo meldt 200 tot 300 doden, ongeveer twaalfhonderd woningen zijn geraakt door grote golven. De strijdkrachten meldden dat 60.000 tot 70.000 mensen in schuilkelders zijn ondergebracht. Sendai, hoofdstad van de prefectuur Miyagi, telt ongeveer een miljoen inwoners.

16.00 uur – Een video op de homepage van The Guardian toont de ontzagwekkende kracht waarmee de tsunami de Japanse kust overspoelde.

15.58 uur – Het Keniaanse Meteorologische Instituut heeft vrijdag een tsunami-alarm afgegeven voor de kust van het land, aldus het ANP. Het instituut verwacht echter niet dat de aardbeving in Japan een grote vloedgolf zal veroorzaken in het Oost-Afrikaanse land. Kenia ligt aan de Indische Oceaan, hemelsbreed meer dan 12.000 kilometer van het epicentrum in de Grote Oceaan bij Japan. De eerste golven als gevolg van de aardbeving zullen naar verwachting pas in de loop van zaterdag de Keniaanse kust bereiken.

15.55 uur – Opnieuw zijn aan de oostkust naschokken gevoeld, met een kracht van 5,5 op de schaal van Richter.

15.50 uur – Volgens de Japanse tv zou een groot gebied nabij Sendai, de stad vlakbij het epicentrum van de beving, in brand staan.

15.45 uur – Renato Solidum, hoofd van het Filippijnse Institute of Volcanology and Seismology meldt tegenover de BBC dat de tsunami de Filippijnen heeft bereikt, maar geen schade heeft veroorzaakt. Vanuit de kustprovincies werden golven van 30 tot 70 centimeter gerapporteerd. Solidum waarschuwde voor nieuwe golven. Tienduizenden bewoners van de kustregio werden eerder vandaag al geëvacueerd.

15.40 uur – De Nederlandse ambassade in Tokio heeft tot nu toe contact gehad met elf van de circa vijftig Nederlanders die in het gebied in Japan verblijven dat door een aardbeving en tsunami is getroffen. Zij zijn allemaal ongedeerd. Dat heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken vrijdag laten weten. De Nederlandse ambassade in Tokio heeft inmiddels ook contact gehad met ruim twintig Nederlanders die tijdelijk in het rampgebied in Japan zijn, die het allemaal goed maken. Op dit moment heeft het ministerie geen aanwijzingen dat er Nederlanders onder de slachtoffers zijn die de natuurramp heeft gemaakt, meldt het ANP.

15.26 uur – Een viertal zware naschokken heeft zojuist de oostkust van Japan getroffen, meldt US Geological Survey.

15.25 uur – Nederlanders die zich zorgen maken over familie en kennissen in het door een zware aardbeving getroffen Japan, kunnen contact opnemen met het ministerie van Buitenlandse Zaken via het gewijzigde crisistelefoonnummer 070-3487770. Hiermee komt het nummer dat eerder vrijdagmiddag is verspreid, te vervallen. Dat heeft het ministerie vrijdag bekendgemaakt.

15.20 uur – VN-chef Ban Ki-moon heeft zojuist zijn condoleances overgebracht aan het Japanse volk, meldt de BBC. Hij zei dat de Verenigde Naties er alles aan zullen doen om het getroffen land te helpen.

15.17 uur – Klik hier voor een livestream van de Japanse nieuwszender NHK.

15.13 uur – De Japanse politie meldt dat het officiële dodental nu op 88 staat. Er zijn 349 mensen vermist. Dat getal is zonder de 200 tot 300 doden die in de stad Sendai zijn gerapporteerd.

15.09 uur – BBC-journalist Heather Maclean is op vakantie in Hawaii. Volgens haar meldt de radio op het eiland dat een 2 meter hoge golf de zuidelijke stranden heeft bereikt.

15.07 uur – Japan heeft de in het land gelegerde Amerikaanse militairen gevraagd om hulp na de aardbeving en de tsunami van vrijdag. Het Amerikaanse ministerie van Defensie heeft officieel nog geen hulpverzoek ontvangen uit Tokio, aldus een woordvoerster, maar Washington bereidt zich voor op de hulpverlening. De Verenigde Staten hebben ongeveer 50.000 militairen gelegerd in Japan. De meesten van hen zitten in het uiterste zuiden, op het eiland Okinawa. Dat is ver van het rampgebied. De Amerikaanse marine heeft ook nog een vliegdekschip in de buurt van Tokio.

14.56 uur – Van de 36 Leidse studenten die op dit moment in Japan verblijven, heeft de universiteit met acht nog geen contact gehad. Dat vertelde Renée Merkx van de Universiteit Leiden vrijdag tegen het ANP. Ze zei zich niet ongerust te maken. „De studenten bevonden zich niet in het risicogebied. Rond deze tijd eindigt het semester. Het zou dus kunnen dat de studenten onderweg zijn naar huis of op reis zijn binnen Japan.”

14.54 uur – De tsunami door de grote aardbeving in Japan kan een vloedgolf van 2 meter veroorzaken die delen van de Amerikaanse kust van Californië raakt. Daardoor zijn waarschijnlijk evacuaties nodig. Dat heeft een woordvoerder van de nooddiensten vrijdag gemeld. „Het is waarschijnlijk dat er evacuaties zullen zijn”, aldus de zegsman. Hij zei dat het noordelijke gebied van de Califonische kust bij de grens met Oregon waarschijnlijk door de hoge golven geraakt zal worden.

14.50 uur – AP meldt dat de tsunami kort na 1 uur Hawaii heeft bereikt. De golven zouden 50 tot 80 centimeter hoog zijn geweest. Er zijn geen berichten van schade. Hier zijn livebeelden te zien vanaf Diamond Head.

14.47 uur – De aardbeving en de tsunami in Japan hebben volgens persbureau Kyodo alleen in de zwaar getroffen stad Sendai en omgeving al tweehonderd tot driehonderd mensenlevens geëist. De stoffelijke overschotten werden aangetroffen langs de kust in het gebied in het noordoosten van Japan.

14.45 uur – Een complete passagierstrein is vrijdag spoorloos verdwenen toen de tsunami aan land kwam in het noordoosten van Japan. Dat meldde het Japanse persbureau Kyodo vrijdagavond laat (lokale tijd).

14.45 uur – Internetbedrijf Google heeft vrijdag de tsunamiwaarschuwing op de Engelstalige homepage gezet. De boodschap is geplaatst onder het vakje waarin de zoektermen worden ingevoerd. Google heeft ook een webpagina gemaakt waarop mensen elkaar kunnen vinden. Dat middel werd eerder ook ingezet in het Nieuw-Zeelandse Christchurch, dat recent werd getroffen door een zware aardbeving.

14.40 uur – Volgens de Nederlandse student Michael Groosman leek er geen einde te komen aan de aardbeving. Groosman bevond zich samen met zijn vriendin in een supermarkt in Tokio ten tijde van de beving.

14.34 uur – Jan Wieleman, splijtstofcyclusmanager bij de kerncentrale in het Zeeuwse Borssele, verwacht geen grote problemen met Japanse kerncentrales na aardbeving en tsunami.

14.25 uur – Nederlanders die zich zorgen maken over familie en kennissen in het door een zware aardbeving getroffen Japan kunnen contact opnemen met het ministerie van Buitenlandse Zaken via het crisistelefoonnummer 070-34 86 945.

14.20 uur – Zeker driehonderd huizen zijn weggespoeld of ingestort in de Japanse stad Ofunato, ruim 500 kilometer ten noordoosten van de hoofdstad Tokio. Dat gebeurde vrijdag door de zware aardbeving en de daaropvolgende tsunami in het gebied, aldus lokale media. De stad heeft meer dan 40.000 inwoners. De politie meldde enkele uren na de ramp zeventien doden in de stad. Gevreesd wordt dat nog meer stoffelijke overschotten gevonden zullen worden. (ANP)

14.12 uur – Het oosten van Indonesië is vrijdag getroffen door een kleine tsunami, die geen schade heeft veroorzaakt. Dat meldde de meteorologische dienst van het land. (ANP)

13.59 uur – Door de aardbeving in Japan heeft KLM het vliegschema naar Tokio aangepast. De vlucht naar Tokio die vrijdag zou vertrekken is geannuleerd en ook de vlucht van zaterdag is geschrapt. Een toestel dat donderdag was vertrokken naar de internationale luchthaven Narita in Tokio is uitgeweken naar een nabijgelegen vliegveld en is daar veilig geland.

13.57 uur – Door de aardbeving en de daaropvolgende tsunami in het noordoosten van Japan zijn zeker 59 mensen omgekomen. Ook raakten veel mensen gewond. Tientallen mensen worden vermist. Dat meldde het persbureau Kyodo vrijdag. Gevreesd wordt dat het dodental nog veel verder oploopt.

13.56 uur – Aegon heeft vrijdag een speciaal telefoonnummer beschikbaar voor Nederlandse toeristen die met een reisverzekering van de verzekeraar in Japan zijn. Dat land is vrijdag getroffen door een zeer zware aardbeving gevolgd door vloedgolven. Het nummer 088-344 0000 is speciaal voor mensen in Japan. Wie nog in Nederland is en vragen heeft over een aanstaande reis naar Japan, kan terecht op 070-344 77 88.

13.55 uur – Ongeveer tweeduizend omwonenden van een kerncentrale in de prefectuur Fukushima in Japan dienen hun huizen te verlaten in verband met de ramp die het land heeft getroffen. Dat meldde het persbureau Kyodo vrijdag, uren na de aardbeving die een kracht had van 8,9 op de schaal van Richter. De autoriteiten in Japan hebben de nucleaire noodtoestand uitgeroepen.

13.45 uur – Volgens de Japanse politie is het dodental als gevolg van de aardbeving en de daaropvolgende tsunami inmiddels opgelopen tot 40. Er zouden 39 mensen worden vermist. Dat meldt persbureau AP.

13.44 uur – The Guardian heeft beelden van een verwoestende zes meter hoge vloedgolf die de havenstad Kamaishi in het noordoosten van Japan binnenrolt.

13.42 uur – De BBC toont op zijn website een video van een gigantische draaikolk, kort na de aardbeving in Japan.

13.30 uur – De brandweer heeft de brand geblust die vrijdag was uitgebroken in een kerncentrale in het noordoosten van Japan. Dat meldde het Internationale Atoomagentschap IAEA. Het gaat om een complex in de plaats Onagawa in de prefectuur Miyagi, die het zwaarst is getroffen door de aardbeving en de tsunami die zich eerder op de dag voordeed in het Oost-Aziatische land.

13.24 uur – Bij enkele Tilburgse bedrijven met een Japanse achtergrond is nog geen onrust ontstaan naar aanleiding van de aardbeving en tsunami in Japan. De bedrijven volgen de ontwikkelingen in het thuisland wel op de voet. Dat blijkt uit een rondgang langs enkele bedrijven door het ANP. Bij Fujifilm in Tilburg werken ongeveer 15 Japanners. Volgens een woordvoerster heeft niemand familie in het getroffen gebied wonen. „De sfeer is rustig”, aldus de woordvoerster. Bij Iris Ohyama Europe zijn momenteel 5 Japanners aan het werk. Twee medewerkers hebben familie in Sendai wonen waar ook het hoofdkantoor van het bedrijf is gevestigd. Het was de medewerkers nog niet gelukt om contact met het thuisfront te leggen. De Tilburgse vestiging van Sony Logistics heeft geen Japanners in dienst.

13.17 uur – EU-president Herman Van Rompuy en voorzitter José Manuel Barroso van de Europese Commissie zijn „zeer bezorgd” over de aardbeving in Japan. De EU staat klaar om Japan hulp te bieden als het land daar om vraagt. Dat staat in een verklaring die Barroso en Van Rompuy vrijdag hebben uitgegeven. In de verklaring laten ze weten dat de Europese Unie bereid is om Japan „op alle mogelijke manieren” hulp te bieden.

13.13 uur – Het lijkt wel alsof sinds de grote tsunami van tweede kerstdag 2004 steeds meer tsunami’s voorkomen, vroeg het ANP aan KNMI-seismoloog Bernard Dost. Is dat echt zo? „Dat is niet zo. We hebben er alleen meer aandacht voor. Voor 2004 wisten alleen wetenschappers wat het was. Na de grote tsunami van 2004 is het een bekend fenomeen geworden.”

13.00 uur – Een schip met ongeveer honderd opvarenden is spoorloos geraakt tijdens de tsunami die het noordoosten van Japan vrijdagmiddag (lokale tijd) trof. Dat meldden Japanse media. Het lot van de opvarenden van het schip dat voer bij de zwaargetroffen prefectuur Miyagi is onduidelijk.

12.55 uur – Verzekeraars en herverzekeraars lieten vrijdag weten nog geen schatting te kunnen maken van de schade die de aardbevingen en de daarop volgende tsunami in Japan hebben aangericht. Desondanks moesten de bedrijven het op de aandelenbeurzen ontgelden, omdat beleggers grote schadeclaims vrezen.

12.46 uur – Steeds meer landen bieden Japan hulp aan na de aardbeving en de tsunami die Japan vrijdag trof. Onder meer de Verenigde Staten, Zuid-Korea, Zuid-Afrika en Frankrijk hebben een helpende hand uitgestoken.

12.19 uur – GZB-gezin De Boo zit vast in de hoofdstad van Japan. Het zendingsechtpaar heeft spannende uren achter de rug.

12.14 uur – De aardbeving in Japan en de daaropvolgende tsunami heeft geen schade aangericht aan de Japanse installaties van het Nederlandse tankopslagbedrijf Vopak. Alle medewerkers zijn veilig, aldus een woordvoerster van Vopak vrijdag. Vopak heeft opslagfaciliteiten in de steden Kobe, Fukuoka, Nagoya, Yokohama en Kawasaki.

12.09 uur – Premier Mark Rutte is „geschokt” door de beelden van de aardbeving en de daarop volgende tsunami in Japan. De premier „leeft zeer mee met de degenen die hierdoor getroffen zijn en naar te vrezen valt nog getroffen zullen worden”. Nederland zal, ook in EU-verband, alles doen wat mogelijk is om de slachtoffers te helpen”, zo liet hij vrijdag weten op de EU-top in Brussel.

11.53 uur – Door de aardbeving en de daaropvolgende tsunami in Japan zijn zeker 32 mensen omgekomen. Ook raakten veel mensen gewond. Dat meldden lokale media vrijdag. Gevreesd wordt dat het dodental nog veel verder oploopt. Onder de slachtoffers zijn drie mensen in en rond hoofdstad Tokio. Een 67-jarige man raakte bedolven toen een muur instortte en een oudere vrouw stierf toen een dak naar beneden kwam.

11.40 uur – Na de zware aardbeving voor de kust van Japan, heeft een aantal kleine vloedgolven vrijdag de kust van Taiwan bereikt. Volgens het meteorologisch instituut is er geen sprake van schade.

11.34 uur – Het ministerie van Buitenlandse Zaken meldt dat er vijftig Nederlanders in het rampgebied in Japan wonen.De ambassade doet haar uiterste best om in contact te komen met deze mensen, maar dat is lastig omdat de communicatiemiddelen slecht werken in het rampgebied. In heel Japan wonen ruim duizend Nederlanders, aldus de zegsman.

11.32 uur – Na de aardbeving en de tsunami die Japan vrijdag troffen, hebben verscheidene landen hulp aangeboden. Zo belooft Zuid-Korea „elke mogelijke steun, waaronder het sturen van een ploeg reddingswerkers”. Dat heeft een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Seoul laten weten aan staatspersbureau Yonhap. Ook Rusland, dat de laatste tijd in de clinch lag met Japan, biedt hulp aan. Frankrijk is bereid „in te gaan op elk mogelijk verzoek van Japan”, schrijft president Nicolas Sarkozy in een brief aan de Japanse premier Naoto Kan. De Verenigde Naties zeggen tientallen teams van hulpverleners paraat te hebben, die kunnen worden ingezet in de zwaarst getroffen gebieden.

11.20 uur – Het kabinet leeft mee met het door een aardbeving en tsunami getroffen Japan. „We leven mee met het lot van de Japanners. Het is verschrikkelijk wat daar is gebeurd”, zei minister Jan Kees de Jager van Financiën vrijdag voor het begin van de wekelijkse ministerraad. Minister Hans Hillen van Defensie sprak over „spectaculaire maar verschrikkelijke” beelden. Er zijn nog geen verzoeken binnengekomen voor hulp, maar het kabinet zal daar naar kijken, gaf De Jager aan. „We zullen zien wat we eventueel kunnen doen en daarover eerst contact opnemen met de Japanse autoriteiten”, aldus De Jager.

11.15 uur – Via twitter stroomt het nieuws over de aardbeving en de tsunami over de wereld.

11.10 uur – De schrik zit er goed in bij de inwoners van de hoofdstad Tokio. „Ik was enorm geschrokken en ben nog steeds bang”, zei de Hidekatsu Hata (36), een manager van een restaurant in de wijk Akasaka. „Ik heb nog nooit zo’n zware aardbeving meegemaakt.”

Volgens verslaggever Kei Okamura waren mensen enorm bang. „Dat is heel bijzonder want Japanners zijn gewend aan aardbevingen. Vandaag was heel anders”.

11.00 uur – Een kerncentrale in het noordoosten van Japan is vrijdag getroffen door een brand. Het gaat om een complex in de plaats Onagawa in de prefectuur Miyagi, die het zwaarst is getroffen door de aardbeving en de tsunami die zich eerder op de dag voordeed in het Oost-Aziatische land. Dat meldde het Japanse persbureau Kyodo. Media in Japan meldden eerder dat de autoriteiten de nucleaire noodtoestand hebben uitgeroepen. Deze maatregel wordt genomen wanneer sprake is van radioactieve lekkages en wanneer de koelsystemen van kerncentrales uitvallen.

10.54 uur – Nogmaals Geert en Eline de Boo, nu per e-mail: „Wat is in deze vreselijke situatie wijsheid? Onze zonen Thom en Berend zijn nog op school en zullen voorlopig niet naar huis kunnen komen. Telefoonlijnen liggen plat, we kunnen school niet bereiken. Wel hebben via e-mail kennissen die dichtbij school wonen kunnen bereiken en zij zeggen dat het er naar uit ziet dat iedereen op school veilig is. De naschokken zijn angstaanjagend. We drukken nu maar gauw op verzenden voordat e-mail ook uitvalt.”

10.46 uur – „Japan is getroffen door een reeks verschrikkelijke aardbevingen. Het waren de angstigste momenten die we ooit meegemaakt hebben”, schrijven Geert en Eline de Boo vanuit Tokio. Zij werken daar voor de Gereformeerde Zendingsbond. „Wij en onze drie dochters zijn op dit moment ok, maar zitten hier vast in ons huis op de 51ste verdieping. Liften doen het niet, buiten valt van alles. Bid alsjeblieft mee.”

10.43 uur – De Britse krant The Guardian toont een interactieve overzichtskaart waarop het epicentrum van de aardbeving is te zien.

10.41 uur – Bernard Dost, hoofd seismologie van het KNMI, stelde vrijdagmorgen bij de NOS dat de zeebodem voor Grote Oceaan voor Japan door de aardbeving over een paar honderd kilometer is opgetild, inclusief de waterkolom die zich daarboven bevindt. De golf reist volgens Dost met een snelheid van 500 tot 800 kilometer per uur over de oceaan. Er zijn alleen al vanmorgen zeker twintig naschokken gemeten. De kracht van de schokken is groot, tot 7 op de schaal van Richter.

10.39 uur – Om de sterkte en de gevolgen van een aardbeving weer te geven zijn verschillende schalen in gebruik, maar de magnitudeschaal van Richter geldt als de bekendste.

10.35 uur – De tsunami die ontstond door de zware aardbeving in de oceaanbodem bij Japan dreigt een aantal eilanden in de Stille Oceaan volledig onder water te zetten. „Op dit moment is de golf hoger dan sommige eilanden”, zo waarschuwde een woordvoerder van het Rode Kruis op het hoofdkantoor van deze medische hulporganisatie in Genève.

10.22 uur – Al het personeel van Aegon in Japan is veilig. Dat stelde een woordvoerder van de verzekeraar vrijdag in een reactie op de aardbeving in het land. „Alle collega’s zijn ongedeerd.” „We hebben daar meerdere kantoren, in een samenwerkingsverband met Sony Life Insurance”, vervolgde de zegsman die niet kon aangeven hoeveel mensen in Japan voor het concern actief zijn. Een indicatie van de effecten van de ramp op Aegon zelf ontbreekt eveneens. „Nadere inzichten zijn er op dit moment nog niet.”

10.15 uur – Door de aardbeving en de daaropvolgende tsunami in Japan zijn zeker negentien mensen omgekomen. Dat meldden lokale media vrijdag. Gevreesd wordt dat het dodental nog veel verder oploopt. Door de natuurramp zijn ook veel mensen gewond geraakt en zijn talrijke huizen ingestort.

10.00 uur – De zware aardbeving in Japan heeft er vrijdag toe geleid dat de bodem onder het pretpark Disneyland in Tokio vloeibaar werd. De parkeerplaats kwam onder water te staan. Er waren op dat moment ongeveer 70.000 bezoekers in het pretpark, maar er vielen geen gewonden. Dat heeft de politie van de Japanse hoofdstad laten weten. Het vloeibaar worden van de grond heet liquefactie. Door het schokken van de bodem komt grondwater naar boven en zakt de grond. Daardoor verliest de bodem al zijn draagkracht. Aanvankelijk werd gedacht dat het onderlopen van de parkeerplaats het gevolg was van de tsunami in Japan, maar dat bleek niet het geval.

9.52 uur – De zware aardbeving in Japan was vrijdag ook op de Europese beurzen voelbaar. De koersen gingen bij de opening sterk omlaag, maar herwonnen na een half uur weer iets aan kracht.

9.49 uur – De overheid van de Filipijnen heeft vrijdag duizenden mensen opgeroepen de kustgebieden te verlaten in verband met de tsunamiwaarschuwing. Die werd uitgegeven na een zware aardbeving voor de kust van Japan. Volgens seismologen in de Filipijnen zal een vloedgolf tussen 17.00 en 19.00 uur lokale tijd de kust bereiken. In negentien provincies moeten mensen aan de kust alert zijn. In Japan is al een tsunami aan land gekomen. Daar werd een golf van wel 10 meter hoog gezien. Ook in Hawaï worden de laaggelegen kustgebieden ontruimd. „We hebben ongeveer vier uur om de kust leeg te krijgen”, aldus een woordvoerder van de reddingsdiensten. „Het ziet er naar uit dat dit een serieuze aangelegenheid wordt.”

Ook op de Marianen-eilanden en in Taiwan vinden evacuaties plaats. Het is onduidelijk hoeveel mensen in totaal hun huizen moeten verlaten.

9.40 uur – Oliemaatschappij Shell heeft vooralsnog geen indicatie van schade aan zijn activiteiten in Japan na de zware aardbeving in dat land. Dat zei een woordvoerder van Shell vrijdag. Volgens de zegsman kan het nog uren duren voordat eventuele schade in beeld gebracht is. Shell heeft in Japan voornamelijk downstreamactiviteiten, bestaande uit raffinaderijen en benzinestations.

9.32 uur – De Japanse premier Naoto Kan heeft vrijdag na de zware aardbeving en de daaropvolgende tsunami opgeroepen tot kalmte. „Luister aandachtig naar de informatie op de radio en televisie”, aldus Kan. In dezelfde toespraak sprak Kan over „overweldigende schade”. Ook maakte hij bekend dat er geen sprake was van problemen met de kerncentrales in het land.

9.30 uur – De website van NRC toont de eerste beelden van de gevolgen van de aardbeving in Japan.

9.20 uur – In en rond Tokio zitten vier miljoen huishoudens zonder stroom. Treinen, metro’s en luchthavens zijn stilgelegd. De aardbeving had een kracht van 8,9 op de schaal van Richter en werd gevolgd door een verwoestende tsunami.

9.15 uur – Door de aardbeving en de daaropvolgende tsunami in Japan zijn zeker vijf mensen omgekomen. Dat meldde een lokaal radiostation vrijdag. Gevreesd wordt dat het dodental nog veel verder op zal lopen. In het radiobericht was ook sprake van veel gewonden en talrijke ingestorte huizen.

9.13 uur – De aardbeving die Japan vrijdagmorgen trof is er ook voor dit land een van uitzonderlijke zwaarte.

9.05 uur – De autoriteiten in Japan hebben een aantal kerncentrales en olieraffinaderijen stilgelegd in verband met de zeer zware aardbeving die het land vrijdag trof.

In de omgeving van Tokio, de hoofdstad van Japan, vloog een olieraffinaderij in brand. Het gaat om een complex in Ichihara, aan de andere kant van de baai van Tokio.

8.30 uur – Landen rondom de Grote Oceaan hebben vrijdag tsunamiwaarschuwingen gegeven na een zware aardbeving voor de kust van Japan. In eerste instantie was er een waarschuwing voor een beperkt aantal landen, maar dat werd enige tijd later uitgebreid. Landen die na Japan kunnen rekenen op een tsunami, zijn onder meer Rusland, Taiwan, de Filipijnen, Indonesië, Hawaï, Mexico, Australië, Nicaragua, Peru, Antarctica en Chili.

8.00 uur – Een tsunami kan bestaan uit verschillende golven, waar tot wel een uur tijd tussen kan zitten. De eerste golf hoeft niet altijd de hoogste te zijn, aldus de waarschuwing. In Japan is al een golf van tien meter hoog gezien. Het effect kan in de verschillende landen zeer wisselend zijn.

Nieuws van vrijdagmorgen

Door de aardbeving in Japan ontstond ook een tsunami. Die trof het noorden van het eiland. De golf zou tussen de 50 centimeter en een meter hoog zijn geweest. Door de tsunami overstroomde de haven van Kamaichi. De auto’s dreven daar tussen de schepen.

De tsunamiwaarschuwing die was uitgegeven door de autoriteiten sprak van mogelijke golven tot wel tien meter. De aardbeving is de zwaarste in zeven jaar.

Lokale media spreken van „veel gewonden”. Tijdens een afstudeerceremonie in Tokio stortte een dak in, waardoor mensen bedolven raakten.

In hoofdstad Tokio schudden de hoge kantoren heen en weer. Werknemers renden de straat op. Uit het gebouw van de havendienst van Tokio stijgt rook op. Op televisie was te zien hoe het parlement aan het vergaderen was toen de aardbeving Japan trof. Parlementariërs verlieten geschrokken hun plaatsen.

Het vliegveld van Tokio is gesloten, aldus persbureau Kyodo. Het treinverkeer is op veel plaatsen stilgelegd. De beurs is Tokio schrok ook van de aardbeving: de yen daalde fors.

Tsunami

De landen rond de Grote Oceaan zijn in afwachting van een mogelijke tsunami. Na een aardbeving met een kracht van 8,8 op de schaal van Richter is een waarschuwing uitgegaan voor Japan, Rusland, Guam, Taiwan, Marcus eilanden en de noordelijke Marianen.

Daarnaast moeten nog eens vijftien landen opletten voor mogelijke golven. Volgens de waarschuwing gaat het onder meer om de Filipijnen, Hawaï, Indonesië en de Marshall eilanden.

In Japan is een eerste tsunami al aan land gekomen. Een golf van tussen de 50 centimeter en een meter hoog sleurde daar auto’s en schepen mee. Laaggelegen gebieden zijn ondergelopen.

Overstromingen

Door de tsunami in het noordoosten van Japan zijn grote gebieden overstroomd. Op televisiebeelden is te zien hoe een muur van water zich over het laaggelegen gebied verspreid. Gebouwen, vrachtwagens en auto’s worden meegesleurd.

Een van de zwaarst getroffen gebieden is Miyagi. Daar zou in ieder geval sprake zijn van „veel gewonden” meldden lokale media.

Japanse leger

De Japanse overheid heeft marineschepen en acht militaire vliegtuigen gestuurd naar het gebied in het noordoosten van het land dat is getroffen door een tsunami. De militairen moeten bekijken hoeveel schade er is en indien mogelijk mensen helpen.

Japan werd getroffen door een aardbeving van 8,9 op de schaal van Richter. Daarna volgde een tsunami. In Miyagi zou sprake zijn van „veel gewonden”.

Golf van 10 meter gezien

In Sendai, de hoofdstad van de prefectuur Miyagi, is een tsunamigolf van 10 meter hoog waargenomen. Op andere plaatsen werden golven gezien van 4 meter. Dat meldden Japanse media vrijdag.

Sendai telt ongeveer een miljoen inwoners en ligt aan de kust in het noordoosten van Japan. Het land in het oosten van Azië werd vrijdag getroffen door een van de zwaarste aardbevingen in de geschiedenis van het land.

Eerste dode gemeld

Na de zware aardbeving en tsunami in Japan is vrijdag de eerste dode gemeld. Lokale media spreken van een slachtoffer ten oosten van Tokio.

Eerder werd al gesproken over „veel gewonden”. Gevreesd wordt dat veel mensen de beving en de golf van water niet hebben overleefd.