ChristenUnie teleurgesteld na halvering zetelaantal
DEN HAAG – Drie zetels is realistisch, twee zou een teleurstelling zijn. Dat was gisteravond de teneur bij de ChristenUnie, die bijeenkwam in het Eerste Kamergebouw. Na middernacht werd het sombere scenario werkelijkheid.
De zalen van de Eerste Kamer worden vooral bevolkt door leden van de twee kleine christelijke partijen. Zowel ChristenUnie als SGP heeft een eigen ruimte ter beschikking, maar daar is weinig van te merken. Iedereen loopt gebroederlijk door elkaar. Links en rechts zijn ook nog leden van de Partij voor de Dieren en de partij 50Plus te zien.
Wanneer de eerste exitpolls bekend worden, overheerst een gevoel van teleurstelling. Van de 6 zetels die ChristenUnie en SGP in de Eerste Kamer hebben, lijken er 4 over te blijven. Na middernacht gaat er daar nog 1 van af. Daarmee loopt Simone Kennedy, de nummer 3 van de CU, haar zetel bijna zeker mis. Een Nederlandse senator Kennedy wordt onwaarschijnlijk.
De 4 zetels die de twee partijen aanvankelijk lijken te krijgen, worden door de opiniepeilers gemakshalve eerlijk verdeeld. Maar lijsttrekker Kuiper van de ChristenUnie denkt daar anders over. En al snel krijgt hij gelijk: 3 voor de ChristenUnie en 1 voor de SGP. „Drie zetels is realistisch. We hebben het niet slecht gedaan”, aldus Kuiper na de eerste cijfers. Het verlies van 1 zetel is volgens hem ingecalculeerd. In 2007 groeide de fractie van 2 naar 4 zetels en nu was een teruggang verwacht.
Volgens partijleider Rouvoet had het goede resultaat van 2007 mede te maken met het feit dat de ChristenUnie destijds in het kabinet zat. Waar de stemmen heen zijn gegaan, weet hij niet. Eerste Kamerlid Kuiper vertelt wel dat de CU 1 procent heeft gewonnen ten opzichte van de verkiezingen voor de Tweede Kamer.
Even later komt de eerste echte uitslag binnen. Schiermonnikoog, waar nog geen duizend mensen wonen, heeft als eerste de stemmen geteld. ChristenUnie stijgt op het Waddeneiland 0,1 procent. Tweede Kamerlid Slob lachend: „Er is zeker iemand 18 jaar geworden?”
Maar wat zegt deze uitslag nu over de verhoudingen in de Eerste Kamer? Dat hangt vooral af van de score van de andere partijen. Lange tijd lijkt het erop dat VVD, CDA en PVV slechts 35 zetels halen in plaats van de benodigde 38. De ChristenUnie, die dan nog op drie zetels staat, dicht zichzelf een sleutelrol toe. Kuiper: „Het feit dat de coalitie geen meerderheid lijkt te krijgen, betekent dat het kabinet de hand naar de oppositie verder moet uitsteken.” De rol van de Eerste Kamer wordt volgens hem belangrijker nu het kabinet in de Tweede Kamer weliswaar gedoogsteun van de PVV geniet, maar in de Senaat geen meerderheid heeft.
Rouvoet valt hem bij. „Onze steun aan dit kabinet is niet gratis. We zijn er niet opuit om dit kabinet pootje te lichten. Maar we willen wel tegemoetkomingen op ethische onderwerpen, het gezinsbeleid en zaken zoals passend onderwijs.”
Ook Slob zegt dat het kabinet de steun van de ChristenUnie moet verdienen. „VVD en CDA keken altijd alleen naar de oppositie als de PVV afhaakte, zoals bij de missie naar Kunduz. Nu moeten ze met meer partijen rekening houden.”
Partijvoorzitter Blokhuis hoopt dat er geen Belgische toestanden ontstaan. „De PVV-senatoren zijn niet gebonden aan het regeerakkoord. Daarmee lijkt het erop dat ze dit kabinet in gijzeling nemen.”
De hele avond gaat het over de invulling van de Eerste Kamerzetels. Over de Provinciale Staten wordt minder gesproken. De ChristenUnie ging in 2007 in één keer van 0 naar 6 gedeputeerden. Een jaar later kreeg de partij in Utrecht nog eens twee bestuurders. De ChristenUnie is volgens partijleider Rouvoet bereid om ook nu weer serieus in onderhandeling te gaan, ook al beseft hij dat bij deze uitslag het aantal gedeputeerden af kan nemen.