Drs. Maria Cornelia Frederika (Rita) Verdonk (47) is vooralsnog de grote onbekende van Balkenendes tweede ministersploeg. Ze heeft in het geheel geen politieke ervaring, is geen bekende in politiek Den Haag en zelfs niet onder actieve VVD-leden. Haar partijgenoten die zullen toetreden tot het nieuwe kabinet kennen Verdonk op dit moment alleen van haar curriculum vitae.
Overigens is dat cv wel veelbelovend. Verdonk begon haar carrière in 1984 als adjunct-directeur van de Scheveningse strafgevangenis. In 1988 verhuisde ze naar de penitentiaire inrichting De Schie in Rotterdam, waar ze plaatsvervangend directeur was. Van 1992 tot 1996 bekleedde ze diverse managementfuncties op het ministerie van Justitie. Vervolgens stak ze over naar het ministerie van Binnenlandse Zaken, waar ze de gevoelige functie van directeur staatsveiligheid op zich nam.
Sinds 1999 is Verdonk directeur van KPMG Consulting, een onderdeel van het omvangrijke adviesbureau dat is gevestigd in Den Haag. In het voorjaar van 2000 werd ze samen met een collega gedetacheerd bij het ministerie van Justitie om daar de problematiek van alleenstaande minderjarige asielzoekers (ama’s) door te lichten en advies uit te brengen aan toenmalig staatssecretaris Cohen. Ze bemenste daarvoor een speciaal projectbureau.
Als minister mag mevrouw Verdonk haar adviezen van toen verder uitwerken. Maar vooral zal ze moeten komen met een oplossing voor het probleem dat het nog altijd slecht lukt om afgewezen asielzoekers daadwerkelijk het land uit te zetten. De instroom uit landen als Turkije en Marokko moet verder worden beperkt. Bovendien moet er een pardonregeling komen voor zo’n 2300 asielzoekers die al jarenlang wachten op een antwoord op hun asielverzoek en die inmiddels behoorlijk geïntegreerd zijn. De Tweede Kamer heeft daar bij herhaling toe opgeroepen.
Verdonk is overigens niet de eerste keus van VVD-leider Zalm. Drie andere vrouwelijke kandidaten bedankten: voormalig mensenrechtenambassadrice Renée Jones-Bos, oud-directeur vreemdelingenbeleid Gea van Craaikamp en staatssecretaris Schultz. Laatstgenoemde bleef liever op Verkeer en Waterstaat. Ook kamerlid en oud-minister De Grave was even in beeld, maar omdat hij man is zou dan het recordaantal vrouwelijke ministers niet zijn verbroken.
Verdonk werd in 1955 geboren in een rooms-katholiek gezin in Utrecht. Aan de Katholieke Universiteit Nijmegen studeerde ze in 1983 af in de westerse sociologie. Daarnaast volgde ze drie jaar een rechtenstudie, die ze nooit afmaakte. Op het ministerie van Justitie kreeg ze in 1983 een interne opleiding. Verdonk is moeder van twee kinderen.
