„Zeg niet: Blijf maar thuis en ziek lekker uit”
VEGHEL – Rond ziekteverzuim van werknemers bestaat „goedbedoelde verwaarlozing.” Dat stelt Eric van Schouwenburg, commercieel manager bij Van Campen Consulting. „Een werkgever kan indirect het signaal geven: We redden het wel zonder je.”
Van Schouwenburg werkt bij het bedrijf van organisatieadviseur Marleen Teunis, die begin dit jaar ”Werken, iedereen wordt er beter van” publiceerde. Oplossingsgericht Verzuimmanagement, een geregistreerde methodiek van Teunis, staat centraal.
In Europa gaan naar schatting zo’n 367 miljoen werkdagen verloren door mensen die ziek thuis zitten, bleek gisteren uit een analyse van onderzoeksbureau TNO. Ruim 23 miljoen Europeanen tussen de 15 en 65 jaar hebben last van werkgerelateerde gezondheidsproblemen. Van hen verzuimen er jaarlijks 12,5 miljoen.
Tussen 1999 en 2007 nam het aantal werkenden met gezondheidsproblemen met de helft toe: van 4,7 naar 7,1 procent.
De methode van Teunis zou het verzuim bij een organisatie kunnen terugbrengen tot 3 procent of lager. Dat vraagt om een cultuurverandering: het taboe van werknemers aanspreken op ziekteverzuim moet worden doorbroken, schrijft ze in haar boek. Teunis vraagt zich bijvoorbeeld af waarom weinig mensen zich op vrijdag weer beter melden, en waarom ziekteverzuim in de vakantieperiode van een leidinggevende hoger ligt.
Kernpunt van de methode is dat hij zich richt op mobiliteit, niet op de beperking, legt haar collega Van Schouwenburg uit.
Stel, iemand meldt zich ziek vanwege rugklachten. Wat kan een werkgever op zo’n moment het beste doen? „Bij rugklachten zijn medewerkers na 48 uur meestal mobiel, blijkt uit medische gegevens, en dus in staat om naar de werkplek te komen. Je doet het goed als werkgever als je de medewerker uitnodigt op de werkplek om samen een plan op te stellen. Als de medewerker niet zelf kan autorijden, dan kan je bijvoorbeeld vervangend vervoer regelen.”
Waar boekte de aanpak bijvoorbeeld succes? „We hebben daar voorbeelden van in de logistiek- en productiesector, en bij zorginstellingen. Het verzuim lag in de productiesector op 8,5 procent; in 9 maanden lukte het ons in samenwerking met het bedrijf dat te continueren op 3 procent. Het ging om alledaagse klachten als griep, problemen aan het bewegingsapparaat en stress.”
Wat is het geheim om ziekteverzuim terug te brengen? „Medewerker en werkgever moeten gezamenlijk hun verantwoordelijkheid nemen. Vanaf de eerste week moet er sturing zijn, met de leidinggevende als regisseur van het traject. Wederzijds respect is nodig. En werknemers moeten zich bewust worden dat zij ook verantwoordelijk zijn voor hun eigen gezondheid, vitaliteit en welzijn – hun deel in het arbeidscontract is toch: arbeid leveren.”
”Werken, iedereen wordt er beter van” – dat is best een forse uitspraak. Zet dit mensen die echt niet kunnen werken niet in de kou? „Absoluut niet. Juist adequaat handelen levert betere aandacht en zorg voor de medewerkers die niet meer terug kunnen naar de eigen werkplek.”
Wat is de gangbare manier van omgaan met ziekte op werkvloer? „Ongelijke behandeling, taboes rondom stress en goedbedoelde verwaarlozing („blijf maar thuis en ziek lekker uit”) zijn aan de orde van de dag. Aanwezigheid op de werkplek is niet vanzelfsprekend. Medewerkers denken dat ze het recht hebben om ziek te zijn en thuis te blijven.”
Ziet u verandering in aanpak, de laatste jaren? „Nee, want verzuim wordt nog veelal vanuit de diagnose benaderd. Mobiliteit centraal stellen lijkt simpel, maar vraagt om training en opleiding. Dat is goed te leren.”