Het vierde kabinet van premier Balkenende zou maandag drie jaar bestaan. De minister-president zal later zaterdag aan koningin Beatrix het ontslag aanbieden van de PvdA-bewindslieden.

Ook zal hij de portefeuilles en het ambt van de bewindspersonen van het CDA en de ChristenUnie ter beschikking stellen. „Waar vertrouwen ontbreekt, is een poging het over de inhoud eens te worden bij voorbaat tot mislukken gedoemd", stelde Balkenende.

De ministers van de drie partijen hadden vanaf vrijdagochtend half twaalf overlegd over de toekomstige Nederlandse rol in Afghanistan.

Het CDA wilde verder in de provincie Uruzgan, de PvdA wilde per se vrijdag besluiten dat die optie van tafel zou gaan. De PvdA wilde dat het kabinet het definitieve nee zou overbrengen aan de NAVO.

Volgens CDA en ChristenUnie zou dat echter indruisen tegen het kabinetsbesluit om alle opties voor een langer verblijf in Afghanistan uit te zoeken en pas daarna een besluit te nemen.

Een ultieme poging van Balkenende om tot een oplossing te komen, mislukte midden in de nacht. Kort daarop gaf hij een persconferentie waarin hij het einde van zijn kabinet officieel bekendmaakte.

PVV-leider Wilders reageerde direct verheugd op de val van het kabinet. „De vlag kan uit." De SP wil zo snel mogelijk verkiezingen. GroenLinks vindt het moedig van de PvdA om uit het kabinet te stappen.

De regeringsfracties reageerden zwaar teleurgesteld. Volgens CDA-fractievoorzitter Van Geel is het kabinet gesneuveld „op vertrouwen, gebaseerd op ontijdige uitlatingen".

PvdA-fractievoorzitter Hamer zei dat ze lang had gehoopt dat er toch een gaatje te vinden was om een oplossing te vinden.

Haar collega Slob van de ChristenUnie sprak van een „zwarte dag". Volgens hem was het mogelijk geweest om eruit te komen.