„Halloween raakt steeds meer ingeburgerd”, stelt Van Helden. „Het festijn is te zien in reclameblaadjes, langs de weg en in pretparken.” Volgende week zaterdag, 31 oktober, is het officieel Halloweendag.In christelijke kring leven bezwaren tegen Halloween, waarbij onder meer de (uitgeholde) pompoen een rol speelt. „Het is een heidens feest, waarbij contact zoeken met het dodenrijk een rol speelt. Terwijl de God van de Bijbel heel duidelijk zegt dat we ons daar verre van moeten houden”, zegt Van Helden.

Hij wijst erop dat Halloween voor wicca’s (heksen) de „belangrijkste” feestdag is. „Ze denken dat op die dag de scheiding tussen doden en levenden het makkelijkst is te doorbreken.”

Van Helden noemt het „verschrikkelijk” dat in sommige protestantse kringen Halloween wordt ‘verchristelijkt’. „Voor de kinderen wordt de pompoen voorgesteld als menselijk lichaam. Die moet dan worden leeggeschraapt, de zonde moet eruit. Het kaarsje in de pompoen zou dan teken van de Heilige Geest zijn. Vervolgens worden kinderen meegestuurd in een Halloween-optocht. Die kinderen staan dus echt niet stil bij de uitleg die ze kregen, maar komen intussen wel in aanraking met een heidens feest als Halloween.”

Nogal wat christenen doen laconiek over Halloween, signaleert Van Helden. „Mensen vertellen bijvoorbeeld dat ze in de herfstvakantie op het vakantiepark in aanraking kwamen met Halloween. Ze zeggen dan niet: Ik ga daar niet meer naar toe.”

J. Visscher

ARNHEM – Spoken, doodskoppen, heksen. Halloween staat weer voor de deur. Talloze organisaties besteden aandacht aan het festijn. Tot verdriet van menig christen. „Er wordt op allerlei manieren gespot met de dood.”

„Ik ben geschrokken”, zo schrijft een RD-lezeres in een email aan deze krant. Ze overwoog om zaterdag een gezinsdag door te brengen in het Arnhems Openluchtmuseum, maar raakte ernstig teleurgesteld.

Net als zoveel organisaties gaat het Openluchtmuseum in Arnhem op de Halloweentoer. Tijdens een spokentocht kunnen bezoekers zich zaterdag verkleden als heks of spook. „De tocht gaat door het donkere bos, waar zich boze geesten en engerds ophouden. Om veilig thuis te komen, verzamel je onderweg allerlei ‘symbolen’ die je beschermen tegen kwaad en onheil”, meldt de website van het Openluchtmuseum. Eerder op de dag is ”Het Hiernamaals” te bewonderen; een aantal fictieve kamers - simpele plattegronden met houten lijnen en strobalen - met elk een eigen sfeer.” In dat verband maakt kunstenares Ida van der Lee van het rooms-katholieke feest Allerzielen „een levende traditie.”

Dodenrijk

In christelijke kring heersen ernstige bezwaren tegen het Halloweenfeest. Critici wijzen op occulte trekken van het feest. De vereniging Bijbel en Onderwijs biedt een foldertje aan met de titel ”Halloween, mij niet gezien!” Urker predikanten noemden Halloween vorig jaar „het feest van het dodenrijk”.

Het Openluchtmuseum in Arnhem wil vandaag „laten zien waar het Halloweenfeest vandaan komt”, zegt woordvoerder C. Berkhof. „Ons jaarthema is emigratie. We laten zien hoe rooms-katholieke feesten als Allerzielen en Allerheiligen naar Amerika werden overgebracht. Daar veranderden die feesten in Halloween. Nu keert dat feest weer terug naar ons land. Je ziet tijdens Halloween overal spinnen, heksen en vleermuizen.”

Kunt u zich voorstellen dat bijvoorbeeld christenen teleurgesteld zijn dat het Openluchtmuseum zich inlaat met Halloween?

„Ik heb begrip voor grieven van die mensen. Het is er ons zeker niet om te doen mensen te kwetsen. Wij promoten het Halloweenfeest niet. We laten zien hoe de werkelijkheid is, niet hoe die zou moeten zijn. De achterban van het Reformatorisch Dagblad zal het ook niet ideaal vinden dat wij op zondag geopend zijn.”

Critici vinden dat Halloween een heidense oorsprong heeft en occulte, zelfs satanische kenmerken heeft.

„Ik denk dat we daar een fundamenteel verschil van mening over hebben. Ik ben geen theoloog, geen historicus. Bedenk wel dat veel christelijke feesten en uitingen een voor-christelijke oorsprong hebben. Neem bijvoorbeeld de kerstboom.”

Wat vindt u van kritiek dat er bij Halloween wordt gespot met de dood?

„Met het project ”Het Hiernamaals” wil kunstenares Ida van der Lee op een nieuwe manier met het rooms-katholieke feest Allerzielen omgaan. Dan worden overleden mensen herdacht.”

Sluit het Openluchtmuseum met het Halloweenfeest mensen met bezwaren uit?

„Het spijt ons als mensen zich gegriefd voelen. Het is niet zo dat we dit jaarlijks doen. Wij proberen een beeld te geven van wat er in de samenleving gebeurt. Er komen nieuwe manieren van samenleven en feesten. Denk bijvoorbeeld aan het Suikerfeest. Straks komen Sinterklaas en de Kerstman er weer aan.”

Zwembad De Vallei in Veenendaal staat volgende week vrijdag in het teken van Halloween. „Tijdens het Halloweenzwemmen lopen er spannende gedaantes rond in het zwembad”, meldt de gemeente Veenendaal. Of de gemeente zich kan voorstellen dat het festijn een deel van de bevolking tegen de borst stuit? Woordvoerder Femke Ruinaard: „De bedoeling van het zwembad is een pakkend thema te brengen, met allerlei beelden en lichtjes. Net zoals bij het spookzwemmen en discozwemmen. Het zwembad heeft totaal niet voor ogen dat Halloweenzwemmen mensen tegen de borst zou kunnen stuiten. Dat is niet onze insteek.”