Het was begin juli dat ChristenUnieleider Rouvoet een piketpaaltje sloeg. „Het zal niet gebeuren”, zei hij in een interview in het eigen partijblad Handschrift, „dat onder een kabinet waarin de ChristenUnie zit, ingeboet zal worden op de vrijheid van onderwijs. Daar zullen we onze grenzen duidelijk markeren.”

Drie maanden later kan geconcludeerd worden dat Rouvoets woord nog altijd stáát. Weliswaar sneuvelt de jarenlang met mist omgeven enkelefeitconstructie in de Algemene wet gelijke behandeling (AWGB). Maar daarvoor in de plaats komt een formulering die voor het orthodox-christelijk onderwijs eerder gunstiger dan ongunstiger is.

„De PvdA heeft de strijd verloren”, concludeerde dinsdag D66-Kamerlid Van der Ham spijtig. Die opmerking is meer dan slechts een losse flodder van een oppositiepartij. Maatschappelijke organisaties, die doorgaans gewend zijn inhoudelijk te reageren op kabinetsbesluiten, ondersteunen de visie van Van der Ham. Het christelijk onderwijs toont zich tevreden; in de achterban van de PvdA (onder meer het COC) klinkt gemor.

„Wij doen niet meer dan de bestaande balans tussen grondrechten handhaven”, schrijft het kabinet. „Feitelijk verandert er niets.” Dat mag waar zijn. Maar wie zich realiseert dat de aanval van de progressieve partijen er al jaren op is gericht die balans te verstoren ten gunste van het antidiscriminatiebeginsel, beseft dat handhaving van de status quo een overwinning is voor de christelijke partijen.

Of er werkelijk „niets verandert”, is overigens de vraag. Het minste wat over het kabinetsbesluit van dinsdag gezegd kan worden, is dat de regering, in navolging van de Raad van State, bepaalde elementen uit de wetsgeschiedenis van de AWGB onder een laag stof vandaan haalt en oppoetst. Tot die elementen behoort nadrukkelijk níét de uitspraak van oud-PvdA-minister Dales dat de homoseksuele geaardheid niet losgekoppeld mag worden van de homoseksuele leefwijze. Die uitspraak is, doordat hij voortdurend door mensen als Plasterk wordt herhaald, genoegzaam bekend.

Waar het kabinet hernieuwde aandacht voor vraagt, is de schriftelijke gedachtewisseling uit 1993 tussen het toenmalige kabinet-Lubbers III en de Senaat. Daaruit komt duidelijk naar voren dat scholen, als dat nodig is voor het verwezenlijken van hun grondslag, wel passende eisen mogen stellen aan docenten. Dat dit ondergesneeuwde deel van de wetsgeschiedenis nu in het geheugen van politiek Den Haag wordt teruggebracht, is pure winst voor de Christen­Unie.

Wie het dinsdag gepubliceerde kabinetsbesluit beziet, beseft dat met name CU-leider Rouvoet in het kabinet een zware strijd heeft moeten leveren om een kwestie die voor de PvdA net zo gevoelig en principieel ligt als voor de ChristenUnie, tot een voor hem gunstig einde te brengen. In die strijd heeft hij ongetwijfeld veel gemak gehad van het feit dat, mede door zijn toedoen, in de adviesaanvraag aan de Raad van State van meet af aan de randvoorwaarde is opgenomen dat de bestaande balans tussen de grondrechten niet mag worden aangetast.

Hoe dit ook zij, de Christen­Unieleider kan nu even achterover leunen. De strijd in het kabinet is gestreden. Zijn piketpaaltje staat nog overeind. De strijd in de Kamer daarentegen moet nog beginnen. Maar die zal vooral voor de PvdA heftig zijn.