BERLIJN – De Duitse CDU van bondskanselier Merkel is zondag bij de verkiezingen de grootste partij gebleven. Omdat de liberale FDP fors had gewonnen, ligt de weg open voor een centrumrechtse coalitie, die de CDU zich als doel had gesteld.
Dat een centrumrechtse coalitie toch mogelijk is, komt vooral door de winst van de FDP. Met 14,6 procent haalde die het beste resultaat sinds de oprichting van de Duitse bondrepubliek in 1949.
FDP-leider Westerwelle zei zondagavond klaar te zijn voor regeren. „Deze uitslag dringt ons verantwoording te nemen.” De partij heeft campagne gevoerd voor een nieuw belastingsysteem en respect voor burgerrechten.
De grote verliezer zondag was de sociaaldemocratische SPD. Die zakte van 34 procent naar 23, het grootste verlies uit de Duitse naoorlogse parlementaire geschiedenis. SPD-leider Steinmeier toonde zich zondagavond dan ook zeer teleurgesteld met de uitslag. „We hoeven er niet omheen te praten dat dit een bittere dag is voor de Duitse sociaaldemocratie. Maar als oppositieleider hoop ik een bijdrage te leveren aan het herstel.”
De andere kleinere partijen wisten hun positie zondag ook te versterken. Die Linke steeg ruim 3 procent tot 12,4 procent, evenals de Groenen met 2,4 procent tot 10,1 procent.
Zoals het er maandagmorgen uitzag, krijgen CDU en FPD samen 332 van de 622 zetels in de Bondsdag. In de Duitse politiek wordt dat gezien als een meer dan voldoende meerderheid. CDU-leider Merkel had tijdens de campagne gezegd dat ze zelfs met een meerderheid van twee zetels zou kiezen voor de begeerde centrumrechtse coalitie.
De opkomst bij de Bondsdagverkiezingen was zondag historisch laag: 71 procent. In 2005 kwam nog 77,7 procent naar de stembus. In totaal werd er door 44 miljoen van de 62 miljoen kiesgerechtigde kiezers gestemd. Vroeger stond (West-)Duitsland bekend om een hoge opkomst bij de stembus.
De Amerikaanse president Obama heeft kanselier Merkel zondagavond gefeliciteerd. Ook andere leiders, zoals ook premier Balkenende, wensten haar geluk.
Sleeswijk-Holstein
De verkiezingen in de Noord-Duitse deelstaat Sleeswijk-Holstein hebben zondag ongeveer eenzelfde resultaat opgeleverd als die voor de Bondsdag. Dat blijkt uit de einduitslag die in de nacht van zondag op maandag bekend is gemaakt.
De christendemocratische premier Peter Harry Carstensen kan ondanks een verlies van zijn partij met de liberalen regeren. De FDP behaalde met ruim 14,9 procent van de stemmen het beste resultaat uit de geschiedenis in Sleeswijk-Holstein. Volgens de voorlopige einduitslag krijgen CDU (31,5 procent) en FDP samen 49 van de 95 zetels in het parlement.
De sociaaldemocratische SPD bleef ongeveer gelijk met 25,4 procent van de stemmen, de Groenen kregen 12,4 procent. Die Linke, de partij van ontevreden ex-SPD’ers en ex-communisten uit de vroegere DDR, 6 procent. De partij van de Deense minderheid in het noorden van de deelstaat, die aan Denemarken grenst, behaalde 4,3 procent.
Carstensen maakte enkele maanden geleden een einde aan de zogenoemde grote coalitie met de SPD. Hij vond SPD-leider Ralf Stegner niet meer betrouwbaar genoeg bij bijvoorbeeld de aanpak van de enorme schuldenlast van de deelstaat. Hij maakte duidelijk met de FDP te willen regeren.
Brandenburg
De sociaaldemocratische SPD blijft aan de macht in Brandenburg. De partij, die sinds de Duitse hereniging in 1990 altijd in de regering van de Oost–Duitse deelstaat vertegenwoordigd was, boekte een kleine winst, van 31,9 procent in 2004 tot 33 procent, blijkt uit in de nacht van zondag op maandag gepubliceerde einduitslag.
De in vergelijking met de verkiezingen voor de Bondsdag goede uitslag is mede te danken aan de populariteit van SPD–premier Matthias Platzeck. De SPD regeert nu met de christendemocratische CDU, die in Brandenburg een kleine winst heeft geboekt en op ruim 19,8 procent van de stemmen uitkomt.
Die Linke, de partij van ontevreden vroegere SPD’ers en vroegere communisten uit de DDR, blijft de tweede partij in de deelstaat rond Berlijn, die vroeger in de DDR lag. De partij deed het met 27,2 procent iets minder dan bij de verkiezingen in 2005. Die Linke hoopt dat Platzeck haar boven de christendemocraten verkiest om een coalitie te vormen.
De liberale FDP keert na vijftien jaar in het parlement in Potsdam terug. De partij kreeg 7,2 procent van de kiezers achter zich. Ook de Groenen maken hun rentree. De milieupartij overschreed met ongeveer 5,6 procent maar net de kiesdrempel van 5 procent.
De uiterst–rechtse DVU verdwijnt uit het parlement van de deelstaat. De partij zat daar sinds 1999 in. Zij is met slechts 1 procent van de stemmen fors onder de kiesdrempel van 5 procent gezakt.