„China is de plaats voor eten, maar in Sichuan weten ze wat smaak is.” Het is een oud gezegde in China en er is niets te veel mee gezegd. Deze provincie in het zuidwesten van het land kent een enorme variatie aan smaken en kruiden die bij het maken van gerechten wordt toegepast. Dankzij dat eindeloos variëren heeft de Sichuanese keuken meer dan 5000 verschillende gerechten.Voor een westerling, die de smaak van de ”afhaalchinees om de hoek” nog in zijn mond heeft, hebben alle gerechten in Sichuan slechts één smaak: ongelooflijk heet en scherp. In de provinciehoofdstad Chengdu maken ze er grappen over. Zoals die over hun tandartsen die bepaalde kruiden gebruiken om hun patiënten mee te verdoven. Is het echt een grap? Niet helemaal. Zo vermeldt een kookboek dat de Sichuanpeper (Huajiao) bij een te hoge dosering tot „een lichte verdoving van lippen en tong kan leiden.” Iets minder heet, maar altijd nog onverdraaglijk voor iemand die met loempia’s, nasi goreng en foe yong hai is opgegroeid, zijn de kleine rode pepers, de Lajiao.

Overigens beweren de Sichuanezen dat hun hete voedsel ook nog een ander positief effect heeft, en dat houdt verband met het warme klimaat - minstens 30 graden buiten de winterperiode; richting 40 in de zomer. Je poriën gaan er wijd van openstaan en dat helpt bij het op temperatuur houden van het lichaam.

Grace, echtgenote van Leon, en moeder van Jerry, zegt geen tijd te hebben voor al die Sichuanese gerechten. Af en toe schotelt ze haar man iets typisch Sichuanees voor, maar zelfs dan blijft de samenstelling bescheiden. Het gezin, dat een appartement in het zuiden van de stad bewoont, houdt er geen doorsnee eetgewoonten op na. Zo bestaat het ontbijt uit melk, eieren en brood. „Een westers ontbijt dus, en dat is typisch voor hoger opgeleiden”, zegt Grace, „omdat die vanwege hun werk geen tijd hebben om een traditioneel Sichuanees ontbijt klaar te maken.” Dat bestaat uit rijstepap, gestoomde broodjes en noedels - erg bewerkelijk dus.

Wanneer de drie gezinsleden na het ontbijt ieder hun eigen weg gaan, hoeven ze de rest van de dag geen honger te lijden. Jerry krijgt op de kleuterschool drie maaltijden voorgeschoteld. Leon maakt dagelijks gebruik van de kantine in het bedrijf waar hij werkt, en moet Grace ook voor haar parttimebaantje als boekhoudster op pad, dan neemt ze van huis een bakje rijst mee. Is ze tussen de middag thuis, dan houdt Grace het simpel, net als haar plaatsgenoten. Een beker noedels is dan voldoende.

Dat ligt even anders met het avondeten. Dan staan er steevast drie à vier schotels rond het kommetje rijst gegroepeerd: varkensvlees, groente -komkommer, tomaten, uien, aardappelen, kool of lotusspruiten- en een soepje.

Maar ook in China rijzen de voedselprijzen de pan uit, en dat betekent voor Grace en Leon bewustere keuzes maken. Grace zag de prijs van varkensvlees het afgelopen jaar met 80 tot 100 procent stijgen, de groenteprijzen gingen volgens haar ook met 100 procent omhoog. Bakolie steeg met 20 tot 30 procent. Voor Grace zijn de hogere prijzen geen reden om te beknibbelen op het eten. Voedzaam eten is voor haar eerste prioriteit. „De hogere uitgaven voor eten compenseren we door te bezuinigen op kleding en op speelgoed voor Jerry.”

Aan tussendoortjes -tussen middag- en avondeten- doet Grace niet, en dat is opmerkelijk omdat de Sichuanese keuken een rijkgeschakeerd aanbod van snacks kent. Doorwandel een winkelstraat in Chengdu en de geuren en kleuren van gebraden hapjes en sausjes omringen je van alle kanten. Populair onder winkelend publiek is shaokao, een soort saté van de barbecue. Niet alleen rund- en varkensvlees worden hier aan stokjes geregen, ook sprinkhanen, kevers, allerlei soorten larven en spinnen ondergaan zo’n zelfde lot.

Tussendoortjes kennen ze op Jerry’s kleuterschool wél, in de vorm van cake en worstjes. Grace’ echtgenoot is dol op chocolade, maar, vertelt ze glimlachend, die probeert ze zo veel mogelijk voor hem verborgen te houden, omdat die repen zijn gezondheid niet ten goede komen. Datzelfde geldt voor coca cola, waar Leon ook zo verzot op is. Grace zelf houdt het bij een oude Chinese culinaire wijsheid: tegelijk eten en drinken is schadelijk voor het lichaam. Chinezen drinken graag thee, maar doen dat na de maaltijd.

Wordt er in het weekend afgeweken van het doordeweekse menu? Grace knikt instemmend. „Dan is er meer variatie op tafel, een ander soort soep bijvoorbeeld - vissoep of kippensoep. „Maar”, voegt ze eraan toe, „vaak komt het er niet van, omdat Leon me ook wat rust gunt en hij daarom voorstelt om buitenshuis te eten - bij MacDonalds of Kentucky Fried Chicken. Of hij het echt alleen voor haar doet, vraagt ze zich wel eens af. Glimlachend: „Hij kan dan in ieder geval weer eens ongestoord aan een grote beker coca cola lurken.”

Woensdag deel vijf.