Op niet mis te verstane wijze legt de AIVD de vinger bij een steeds nijpender probleem in de Nederlandse samenleving: de radicale islam laat zich niet wegjagen. Sterker nog: extremistische moslims (salafisten) proberen in Nederland vaster voet aan de grond te krijgen.

Van de democratische rechtsstaat moeten ze weinig hebben. „Vanuit een theologische invalshoek nemen salafistische centra onverbloemd stelling tegen de waarden van de democratische rechtsstaat. Ze wijzen integratie in de Nederlandse samenleving ten stelligste af.”

Radicale moslims proberen sluipenderwijs meer invloed te krijgen, signaleert de AIVD. Dus „niet openlijk verkondigen” van geweld, maar beetje bij beetje. „De voornaamste doelstelling is de radicale islam in Nederland te laten uitgroeien tot een beweging met invloed en gezag. Er is dan ook geen sprake van geweldsdreiging of acute aantasting van de democratische rechtsorde.”

Langzaam maar zeker kunnen de „solidariteit in de samenleving” en de „waarborging van grondrechten” worden ondermijnd, stelt de AIVD vast. De dienst denkt daarbij aan het „streven de eigen leefregels boven de Nederlandse wet te stellen” en aan tendensen van „isolationisme die gepaard kunnen gaan met onverdraagzaamheid” jegens anderen.

In het jaarverslag neemt de AIVD niet alleen de radicale islam onder de loep, maar worden ook andere extremistische groeperingen voor het voetlicht gehaald.

Het rechts-extremisme wordt nog altijd gekenmerkt door „versnippering en verscheidenheid”, aldus de dienst. Rechts-radicalen opereren vaak in lokale groepjes. Volgens de AIVD gaat het echter „maar” om een „handvol” nieuwe groeperingen, waarvan een aantal reeds is uiteengevallen. Opvallend is wel dat confrontaties tussen rechts-extremisten en radicale antifascisten „vijandiger” worden.

Toch slaat de AIVD een tamelijk sussende toon aan over het rechts-extremisme in Nederland. Zo heerst er weliswaar een „zekere fascinatie” voor wapens binnen die kringen, maar zijn er geen aanwijzingen dat die zullen worden gebruikt om tegenstanders te lijf bestrijden. „Het bezit van wapens heeft vooral een grote symbolische waarde.” Met in totaal ongeveer 600 actieve aanhangers is het rechts-extremisme „relatief klein in omvang.”

Van de meeste jongeren die zich uitdossen in ’oorlogsachtige’ kleding en die hun identiteit ontlenen aan „rechtse symboliek” is niet zo veel gevaar te duchten, stelt de dienst. „Het verbale en uiterlijke vertoon dat deze jongeren zich aanmeten, wordt doorgaans als rechts-extremistisch gezien, maar is dat in feite niet.”

Zorgwekkender in Nederland is het neonazisme, omarmd door ongeveer 400 mensen. Bewegingen als Jeugd Storm Nederland en Blood and Honour zagen hun aanhang het afgelopen jaar groeien. Bij een lid van een uiterst radicale tak van Blood and Honour, de zogeheten Racial Volunteer Force/Combat 18, werden in het voorjaar van 2007 wapens gevonden.

Kort staat de dienst stil bij radicaal dierenactivisme. De AIVD wijst op de situatie in Venray, waar een cluster biotechnologie- en farmaciebedrijven zich zou vestigen. Hun komst is afgeblazen onder druk van dierenactivisten. De dienst stelt dat bedrijven vooraf zijn gewaarschuwd voor „vernielingen en bedreigingen.”