De een vindt ze een belachelijk modefenomeen, de ander doet ze node van zijn voeten. Eén ding is duidelijk: Crocs zijn inner dan in. Twee jaar geleden waren ze voor het eerst te zien in Nederland, maar lang bleven ze onopgemerkt. Nu kan de wereld niet meer om ze heen. De bijna lompe schoen van plastic dat geen plastic is, met zijn felle kleuren en doorzeefde bovenkant steelt de harten van duizenden.

Onder mensen die een beroep uitoefenen waarbij ze veel moeten lopen, zijn de kleurige klompen een begrip. Maar doorsneeburgers vertonen zich eveneens in toenemende mate op de stappers. Niet eens altijd om ermee in de tuin te werken. Ze lekker aantrekken naar kantoor of tijdens het winkelen mag tegenwoordig ook. In grote steden als Amsterdam en Barcelona wemelt het inmiddels van de Crocs. Topmodellen laten zich zien op de grove sandaal en president Bush trekt ze aan voor een fietstochtje. De schoen is een stijlicoon en wie hem draagt, maakt daarmee kenbaar hip te zijn.

Fungehalte
Ondanks de populariteit vinden veel mensen Crocs nog steeds erg lelijk. „Het is toch niet nodig om die suikerstokkleurige tuigen onder élke outfit te dragen?” schrijft een oosterbuur in zijn weblog. „Kent u Crocs?” schrijft een ander. „Dat is een merk klompen waar hooguit Donald Duck zich prettig op kan voelen.”

De schoen ziet er op het eerste gezicht inderdaad merkwaardig uit, beaamt Kim van Weelden van Crocs Benelux. „Het is een gatenkaasschoen, vinden sommigen. Maar het comfort en de hippe kleuren maken die aversie weer goed. Ze hebben een hoog fungehalte.” Volgens Van Weelden gaan de meeste mensen overstag zodra ze de schoen aan hun voeten doen.

Crocs zijn gemaakt van speciale kunststof, Croslite, dat zich onder invloed van lichaamswarmte naar de voet vormt. Het materiaal is antibacterieel en veroorzaakt daarom ook geen luchtjes, aldus Van Weelden. Bijkomend voordeel: de schoenen zijn gemakkelijk schoon te houden. „Even in de wasmachine op 30 graden”, aldus een gelukkige draagster.

Bootschoen
Het begon allemaal in de zomer van 2002. In het Amerikaanse Boulder Colorado besloten George Boedecker, Scott Seamans en Duke Hanson de ultieme bootschoen op de markt te zetten. Het eerste model met antislipzool werd gelanceerd op de Florida Boat Show in Fort Lauerdale. Het succes was overweldigend. In 2003 en 2004 zag de firma Crocs zich genoodzaakt de productiecapaciteit aanzienlijk uit te breiden. Crocs worden nu wereldwijd geproduceerd: in China, Mexico, Canada, Italië en de Verenigde Staten. De verwachting is dit jaar wereldwijd zo’n 40 miljoen paar te verkopen. Voor een prijs van rond de 40 euro staat de schoen sinds 2005 in Nederlandse winkels. In Amsterdam, Den Haag en Maastricht openden zogenoemde ”flagshipstores” hun deuren, geheel gewijd aan Crocs.

Het grote succes heeft een keerzijde. Nep-Crocs koop je al voor nog geen tientje op de markt, bij Bristol, Action of Scapino. „Lastig, maar onvermijdelijk”, zegt Van Weelden. „Op het materiaal hebben we in elk geval patent.”

Behalve de met gaten doorzeefde oermodellen Beach en Cayman ontwikkelde de fabrikant een reeks minder opvallende schoenen, zoals teenslippers en ballerina’s. Maar volgens Van Weelden zal de gaatjesklomp altijd de Crocscolonne blijven aanvoeren. „Als herkenningsteken.”

Gaatjes vol dingetjes

Jibbitz heten ze. Kleurige en fleurige frutseltjes om in je eigen Crocs te prikken. Dáár zijn die gaatjes dus voor.

Crocs zijn een hype, Jibbitz zijn een hype in een hype. Door er bloemetjes of dieren of hartjes in te steken, wordt een Croc een hippe Croc die zich onderscheidt van alle andere Crocs.

Onder de merknaam Jibbitz verkoopt de fabrikant handgemaakte accessoires voor op de gaatjesschoenen. Sinds januari zijn ze in de Benelux te verkrijgen. Aanvankelijk in dertig verschillende soorten, maar Crocs belooft elke drie maanden nieuwe. Disneyfiguren zijn erg gewild onder kinderen, en inspelend op de grote populariteit van Crocs onder verplegend personeel, zijn er Jibbitz in de vorm van een pleistertje of een rood kruisje. Een Jibbitz -of is het Jibbit?- kost 2,49 euro.

Net als van de schoenen zijn er van Jibbitz nepvarianten. Op www.dingetjes.com verkoopt Karin zogenoemde Dingetjes. Een Dingetje kost gemiddeld 1,50 euro. Liefhebbers van glitter en glamour kunnen kiezen uit allerlei Blingetjes. Tweedehands dingetjes kopen kan ook: Marktplaats kent een levendige handel in Jibbitz en nep-Jibbitz.

„Net of je eendenvoeten hebt”

Vooral in de medische sector zijn Crocs geliefd. De verpleegkundigen van het Diakonessenhuis in Utrecht zijn eenduidig in hun oordeel. Ze willen niet meer anders.

Het is een dag als alle andere in het ziekenhuis. Door steriele gangen wandelen verpleegkundigen heen en weer. Hun outfit is uniform wit, hun voeten vallen uit de toon. Daaraan kleven negen van de tien keer veelkleurige Crocs.

Margot (28) en Yvonne (46) dragen allebei fuchsiaroze exemplaren, oermodel Cayman. „Da’s toevallig. We hebben hier alle kleuren van de regenboog. Pastelkleuren en goud zijn erg in op het moment.” Beiden zijn nog niet zo heel lang Crocsdrager. Yvonne heeft ze vijf maanden, Margot drie. Het duurde even voor ze om waren. De collega die ze twee jaar geleden in het ziekenhuis introduceerde, kon rekenen op smalende blikken en lacherige opmerkingen van haar collega’s. Margot: „Ik vond ze zó lelijk. Net of je eendenvoeten hebt. Niks voor mij. Maar nu wil ik ze niet meer uit.”

Yvonne kan eigenlijk geen nadelen opnoemen. „Ze lopen lekker zacht en blijven prima om je voet zitten. Als je moe bent, moet je wel een beetje oppassen. Met Crocs kun je niet sloffen. Dan struikel je.” Bij Margot zweetten de schoenen eerst behoorlijk, ondanks de luchtgaten. „Maar dat wordt steeds minder.”

De verpleegkundigen dragen authentieke Crocs, nepmerken zijn aan hen niet besteed. „Voor 12,50 euro heb je een paar, maar dat is niks, die zitten heel anders. En 40 euro voor een paar goede schoenen is ook niet duur.”

Zijn de schoenen eigenlijk echt zo orthopedisch verantwoord? Margot: „Ik ben ermee naar een revalidatiearts gestapt. Met het achterste gedeelte zat het helemaal goed. De zool vond hij aan de voorkant wel een beetje dun.”

Hoewel steeds meer mensen rustig op Crocs gaan winkelen of een feestje bezoeken, beperken de dames hun geloop op de kleurige klompen vooralsnog tot de ziekenhuisgangen. „Nee, het zijn toch niet bepaald dingen om mee naar de stad te gaan. De camping, dat kan weer wel. Om mee te gaan douchen.”