Vol symboliek, maar ook symbolisch
De contouren van het Italiaans-granieten complex tekenen zich scherp af tegen de strakblauwe lucht. Glas-in-loodramen, koperen deuren en aan de voorzijde twee fonteinen geven het gebouw een bijna on-Nederlandse uitstraling. Het gouden beeld van Moroni op de 22 meter hoge toren glanst in het zonlicht. Met zijn bazuin vormt hij „het symbool voor de verkondiging van het evangelie van Jezus Christus in de gehele wereld.” Nederland heeft zijn eerste mormonentempel.
Het gebeurt niet wekelijks dat zo ongeveer de hele vaderlandse pers present is bij een open huis van een nieuw kerkgebouw. Donderdag in Zoetermeer was dat wel het geval. Met een uitnemend verzorgde persconferentie presenteerde de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen haar ”Huis des Heren”. Want, stelde de Amerikaan Ronald A. Rasband: „De tempel is wel heilig, maar heeft geen geheimen.”
Behalve Rasband, kerkbestuurder Europa Centraal, waren verschillende andere kopstukken aanwezig. Harold G. Hillam, gebiedspresident Europa West; Wayne S. Peterson, kerkbestuurder Europa West; Bruce Olsen, Managing Director Public Affairs en Bryan Grant, PR-bestuurder Europa West. Met hun brede lach gaven ze het geheel een nogal Amerikaans accent.
De tempels vormen voor de heiligen der laatste dagen -beter bekend als de mormonen- de voornaamste, heiligste en glorierijkste plaatsen op aarde. Ze zijn „een bron van geestelijke kracht, geestelijke centra waar eenieder zich bijzonder dicht bij God kan voelen.”
Met de bouw van tempels wil de inmiddels 11 miljoen leden tellende groepering de bijbelse lijn voortzetten. Ze verwijst daarvoor naar de tabernakel en de tempels van Salomo en Herodes. Ook op dit punt ziet zij zichzelf als de herstelde kerk, de voortzetting van de kerk uit Christus’ tijd.
De wortels van de Kerk van Jezus Christus liggen in 1820. In dat jaar kreeg de toen 14-jarige Joseph Smith „een verschijning van God de Vader en Zijn Zoon.” Smith zou „het instrument worden waardoor de oorspronkelijke kerkstructuur, leer en autoriteit opnieuw werden gevestigd”, meldt een informatieblaadje.
Kenmerkend voor de kerk is dat ze naast de Bijbel nog een ander boek erkent als openbaringsbron: het boek van Mormon. Voor haar is ook dat „heilige schriftuur en een tweede getuige van Jezus Christus.”
De tempels onderscheiden zich van de kerkgebouwen. Worden die voor activiteiten doordeweeks en de zondagse erediensten gebruikt, in de tempels worden „de heilige verordeningen van het evangelie van Jezus Christus voltrokken.” Huwelijken bijvoorbeeld, of de plaatsvervangende doop voor overleden voorouders. Maar, op zondag zijn ze gesloten.
Het was op 16 augustus 1999 dat Gordon B. Hinckley, profeet en president van de kerk, aankondigde dat ook Nederland een tempel binnen zijn grenzen zou krijgen. Leden uit ons land, België en Noord-Frankrijk, die tot nu toe waren aangewezen op de zeven heiligdommen elders in Europa, kregen er nu zelf een. Locatie werd Zoetermeer. Aannemer HBG tekende voor de bouw. Nederland telt op dit moment zo’n 7500 mormonen; verspreid over veertig gemeenten.
Drie jaar later is de 114e tempel van de Church of Jesus Christ of Latter-day Saints een feit. Op 8 september heeft de inwijding van het schitterende complex plaats.
Want schitterend is het. „Sommige kerkgenootschappen schenken veel geld aan humanitaire hulp”, zegt Rasband. „Die vinden wij ook belangrijk, maar we kiezen toch voor een andere benadering. De tempel is voor ons de heiligste plaats die er is, volledig gewijd aan Jezus Christus. Voor de constructie ervan gebruiken we daarom alleen de allerbeste materialen. En dan is deze tempel nog niet eens zo heel groot.”
Het Zoetermeerse complex zit vol symboliek. Rasband toont het doopvont. Het bassin rust op de ruggen van twaalf ossen. Ze verwijzen naar de twaalf stammen van Israël. „Hier doopt de priester jonge mensen voor onze overleden voorouders, die niet bekend waren met het evangelie van Jezus Christus. Wij geloven dat ze daardoor alsnog worden opgenomen in de hemelse heerlijkheid.” Een bijbelse praktijk, meent hij. „In 1 Korinthe 15:29 staat: „Wat zullen anders zij doen, die zich voor de doden laten dopen?” Stamboomonderzoek achten de Latter-day Saints dan ook van groot belang. „Hier worden eeuwige families gecreëerd.”
De kleedkamers -één voor de zusters, één voor de broeders- zijn niet minder fraai ingericht. Schilderijen sieren de wanden. Hier verwisselen de heiligen der laatste dagen, „arm of rijk, dokter of vuilnisman”, hun daagse klofje voor eenvoudige witte tempelkledij. „Symbool voor reinheid, puurheid”, stelt Rasband.
En dan de zalen. De verschillende begiftigingszalen, waar kerkleden door middel van lezingen en videovoorstellingen onderwijs krijgen over „het Plan dat God met zijn kinderen heeft.” Rasband: „Let er eens op hoe het licht in de achtereenvolgende ruimtes steeds feller wordt. Dat wijst op de verbetering die er in ons leven plaatsheeft. Hier komen we steeds dichter bij Jezus Christus.”
De celestiale zaal, symbool voor „de verheerlijkte staat die allen kunnen ontvangen door volgens het evangelie van Jezus Christus te leven.” Volstrekte stilte is vereist. „Ik hoop dat u iets van vrede en sereniteit zult ervaren in uw hart”, zegt de voormalige zakenman. Het licht stroomt binnen. Echtparen, gezinnen en anderen vertoeven hier „enkele minuten of voor een langere tijd.” Fauteuils en bankstellen staan uitnodigend te wachten. Een kroonluchter vult de ruimte.
En de verzegelzaal. Hier worden, door het gezag van de priester, huwelijken voltrokken. Ze zijn, zo geloven de mormonen, tot in alle eeuwigheid geldig. Zijn eigen huwelijksdag herinnert Rasband zich nog goed. „Weet je nog, Melany, hoe we daar stonden, in de machtige tempel in Salt Lake City?” Een aangrijpend moment, zegt hij. „Man en vrouw, en later ook hun kinderen, worden voor altijd met elkaar verenigd.”
De Latter-day Saints kennen aan huwelijk en gezin grote waarde toe. Rasband: „Hoe het hier in Nederland is, weet ik niet, maar in Amerika eindigt 50 procent van de huwelijken in een scheiding.” Onder zijn geloofsgenoten is dat percentage maar 6 procent, weet hij. „Daarom is de toerusting in de tempels ook zo belangrijk”, tekent zijn vrouw aan. „Mensen moeten leren dat ze niet bij het minste of geringste huwelijksprobleem uit elkaar hoeven te gaan.” Overigens is het mormonen wel toegestaan te scheiden. En ook in hertrouwen zien zij geen kwaad.
Nederland krijgt vanaf morgen tot en met 31 augustus gelegenheid de Zoetermeerse tempel te bezichtigen. Daarna wordt die ingewijd en is hij niet langer voor publiek toegankelijk. „De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen groeit fors”, zegt Ronald Rasband. „Waar elders in dit land, of in Europa, zijn er nog kerken die zo’n groot gebouw kunnen neerzetten - en ook helemaal zelf kunnen financieren?”
De nieuwe tempel zit niet slechts vol symboliek, maar vormt ook zelf een -wrang- symbool. „En Jezus, antwoordende, zeide tot hen: Ziet toe, dat u niemand verleide.”