Een notaris uit Roosendaal had vrijdagmiddag de Nederlandse primeur met de ondertekening van een samenlevingscontract tussen het echtpaar en hun gezamenlijke vriendin. Een officieel huwelijk mag niet, maar een dergelijk contract is wel toegestaan. De SGP stelde vrijdag direct schriftelijke vragen aan minister Donner. De fractie wil weten of dit niet de eerste stap is op weg naar de invoering van polygamie in Nederland.

Van Dommelen bevestigt dat er juridisch niets mis is met de gang van zaken. „We kennen in Nederland alleen beperkingen als het gaat om het huwelijk zelf. Er is een wettelijk verbod op het aangaan van een huwelijk met meer dan één man of vrouw. In die zin is polygamie of veelwijverij juridisch gezien niet denkbaar.”

Toch is er in de praktijk inderdaad sprake van veelwijverij, zegt Van Dommelen. „Het enige dat er met de ondertekening van een samenlevingscontract niet gebeurt, is de gang naar de ambtenaar van de burgerlijke stand. Voor de rest leg je in zo’n contract ook alle rechten en plichten vast die je tegenover elkaar hebt.”

Het aangaan van een samenlevingscontract met anderen is niet aan een maximum gebonden, stelt de Veenendaalse advocaat. „In principe kun je dus zo’n contract met zo veel mogelijk andere mannen en vrouwen aangaan. Het sleutelwoord is contractvrijheid. Je richt een soort firma op met meerdere personen.”

Toch zet deze stap van het Roosendaalse drietal opnieuw een wissel in Nederland om, vreest Van Dommelen. „Laten we goed beseffen hoe het homohuwelijk tot stand is gekomen. Eerst mochten mensen van hetzelfde geslacht ook alleen een samenlevingscontract sluiten. De volgende stap was dat het huwelijk voor ze werd opengesteld. Zo rekken we het huwelijk steeds verder op.”

De Veenendaalse advocaat verwacht niet dat er op dit moment veel draagvlak is om het huwelijk open te stellen voor meerdere partners. „Het is wel een logisch vervolg. Het past zonder meer in de ontwikkeling van het denken in Nederland. Misschien gaan wij het nog wel meemaken dat het zo ver komt. Al heb ik het idee dat het merendeel van de bevolking een intieme relatie toch nog steeds beschouwt als iets dat alleen tussen twee mensen een plaats kan hebben.”

Van Dommelen is buitengewoon kritisch over deze driepartijenrelatie. „Als je niet alleen naar de Bijbel kijkt maar ook naar voorbeelden van later datum, zie je dat een driepartijenrelatie potentiële conflictstof oplevert. De vatbaarheid voor ruzies is vele malen groter. Er moeten goede afspraken op tafel liggen. Als drie mensen met elkaar een groentezaak beginnen, moeten ze ook meer regelen dan als twee mensen dat doen.”

Dat het Roosendaalse echtpaar met een gemeenschappelijke vriendin ’trouwt’, maakt de zaak helemaal ingewikkeld, vindt Van Dommelen. „De structuur is helemaal zoek. Wat gaat er voor als er problemen komen: het huwelijk of het samenlevingscontract? In beide gevallen bestaan er vergelijkbare rechten en plichten, dus wat moet dan voorrang krijgen? Op deze gang van zaken is ons land, maar zijn ook de ons omringende landen, totaal niet berekend. Deze constructie is wat mij betreft niet alleen buitengewoon ingewikkeld, maar ook ongewenst.”

Van Dommelen vraagt zich af wat er moet gebeuren als bijvoorbeeld een van de drie er ooit de brui aan wil geven. „Wie mag er in het huis blijven wonen? Hoe zit dat met eventuele kinderen? Als je straks een vrouw hebt die kinderen wil baren en de ander neemt de verzorging op zich, van wie zijn de kinderen dan? Van de draagmoeder of van de zorgmoeder? Ga er maar aanstaan als maatschappij. Minister Donner kan deze zaak juridisch niet tegenhouden, maar het is wellicht verstandig een werkgroep in te stellen die onderzoekt hoe het samenlevingscontract zich verhoudt tot het huwelijk.”