Zijn organisatie, de World Alliance of Reformed Churches (WARC), is voortdurend onderwerp van gesprek tijdens de assemblee van de Gereformeerde Oecumenische Raad (GOR). Gaan beide organisaties nu wel of niet samen? Secretaris van de WARC, dr. Setri Nyomi, van oorsprong Ghanees, is voor de tweede keer aanwezig op een assemblee van de GOR. „Ik ben benieuwd hoe mensen het dubbellidmaatschap, waarvan bij zo veel lidkerken sprake is, zullen invullen. Ik ben hier alleen om te luisteren.”
De WARC en de GOR, wat voor verschillen en overeenkomsten zijn er eigenlijk? Voordat dr. Nyomi wil ingaan op de verschillen, wil hij het gemeenschappelijke noemen. „Dat laatste is mijn uitgangspunt. We behoren tot dezelfde gereformeerde kerkfamilie. Het verschil is alleen dat de WARC een veel breder spectrum van kerken bestrijkt dan de GOR. De WARC bestaat uit lidkerken variërend van zeer liberaal tot zeer orthodox. De GOR is veel beperkter in theologisch perspectief. Zij verbindt zich duidelijk aan confessionele documenten, die de WARC niet heeft en ook nooit gekend heeft.”
Toch wil de WARC gereformeerd zijn, zegt dr. Nyomi. „Theologisch gaan onze wortels terug op de Reformatie van Zwitserland, zoals verwoord door Calvijn, Zwingli en Bullinger. De Heidelberger komt bij ons niet voor, ook niet de Drie Formulieren van Enigheid. Maar we hebben er niets op tegen, omdat we onze eigen traditie hebben, die nooit specifieke geloofsdocumenten heeft gekend. We laten de verschillende confessionele geschriften aan de betreffende kerken over. De juiste plaats daarvoor is in de kerkorde van de plaatselijke kerken, niet in een algemene organisatie als de WARC.”
Er is veel overlap tussen de GOR en de WARC. Van de 39 leden van de GOR zijn er 27 lid van de WARC. Tijdens de huidige assemblee is het voorstel gedaan om een studiecommissie in het leven te roepen die de mogelijkheid van nauwere samenwerking onderzoekt. Aan het eind van de assemblee zou er een concreet besluit in die richting op tafel moeten liggen.
Dr. Nyomi is blij met dit initiatief. „Ik wil dat kerken zelf uitspreken hoe zij staan ten opzichte van een nauwere samenwerking. Deze assemblee is een prachtgelegenheid om met elkaar hierover van gedachten te wisselen. Ik ben heel blij dat beide organisaties dichter bij elkaar komen en steeds nauwere contacten hebben. De GOR heeft van oorsprong een Nederlandse achtergrond, aangevuld door de emigrantenkerken. Dat is nu veranderd. In tal van opzichten merk je een hechtere band. We hebben bijvoorbeeld dezelfde teams van vrijwilligers die assisteren op de assemblees van beide organisaties, vorig jaar bij de WARC in Ghana en nu bij de GOR in Utrecht. We hebben sinds 1998 een werkgroep die actief is in het formuleren van aanbevelingen om de samenwerking verder uit te bouwen.”
De prioriteiten van de WARC betreffen verschillende thema’s, zoals zending in het licht van de toenemende globalisering van de wereld, bondgenootschap van de kerken tegen onrecht en armoede op aarde en een appèl tot geestelijke vernieuwing van de kerken. Dr. Nyomi: „We willen een katalysator zijn in de hervorming van de kerken. Zending is vooral actueel in de huidige pluralistische context. Religie kan een heilzame kracht zijn in conflicten waarbij mensen juist religies gebruiken als gewelddadig middel tegen elkaar. Zending moet ook even actueel zijn in een seculier land als Nederland. In Afrika groeien de kerken nog steeds opzienbarend. Dat betekent een belangrijke vraag naar de kerken in het Westen: Hoe komt het dat zij niet meer groeien?”
Hoe kun je zending bedrijven als de WARC ook bestaat uit zeer liberale kerken, zoals u opmerkt?
„Dat is juist het mooie bij ons: de zeer uiteenlopende kerken worden gedragen door een gemeenschappelijke overtuiging, namelijk dat God ons tot zending roept. Hoe we dat concreet uitwerken, hangt af van de vrijheid van de lidkerken. Zending sluit evangelisatie en getuigen van de hoop in Jezus Christus in. Bij de WARC is dat belijnder dan bij de Wereldraad van Kerken, maar wel minder belijnd dan bij de GOR. Wij gaan ervan uit dat het Evangelie en sociale verhoudingen alles met elkaar te maken hebben. Als mensen het goede nieuws horen en ze lijden tegelijk onder erbarmelijke omstandigheden, dan is er rechtvaardigheid nodig in de intermenselijke verhoudingen. Het is bij de WARC altijd de spanning om duidelijk te zijn in zaken van het geloof, maar ook om kritisch te zijn ten opzichte van onmenselijke verhoudingen, zoals armoede en onrecht.”
Hoe voelt u zich als WARC-vertegenwoordiger binnen de veel kleinere GOR?
„Ik voel me hier thuis en erg relaxed. De WARC bevindt zich tussen de Wereldraad van Kerken en de GOR, maar we voelen ons bij de GOR meer thuis, omdat het allemaal wat kleiner is en meer lijkt op een familie. De GOR-leiders spreken vriendelijke woorden over ons, en dat zouden ze twintig of dertig jaar geleden niet gedaan hebben. Dat we meer gemeenschappelijk hebben, is iets wat ik altijd zeker geloofd heb, maar wat de vroegere leiders van de GOR ons niet hebben voorgehouden.”
