Drs. B. Coster: Neem evangelische theologie serieus
„De opvoeding tot geloof is de kracht van het historisch protestantisme. De opwekking tot geloof is de kracht van de evangelische beweging.” Dat zei evangelist B. Coster zaterdag op de jaarvergadering van de Spaanse Evangelische Zending (SEZ) in Sliedrecht.
Coster sprak over de verhouding tussen gereformeerden en evangelischen in Spanje. „De SEZ is een gereformeerde zending in een evangelische context”, zei hij.
„De Reformatie was een profetisch moment”, aldus de evangelist. „Het kwam er door de innerlijke verlichting door de Heilige Geest. En vanaf het begin waren er stromingen in het protestantisme. Het piëtisme is steeds in alle stromingen aanwezig geweest. De beïnvloeding was er over en weer.”
Het Duitse piëtisme beïnvloedde de Engelse staatskerk, waardoor de Engelse kerk weer tot leven kwam. Coster: „Dit is opnieuw een profetisch moment, na die van de Reformatie. Mannen als Wesley en Whitefield hebben daar een belangrijke rol in gespeeld. Die periode kan ook gezien worden als het begin van de evangelische beweging. Een nieuwe dynamiek van het protestantisme.”
De evangelist somde de uiterlijke verschillen op die gereformeerde protestanten en evangelischen kenmerken. „Bij de protestanten ligt de nadruk op de gemeente als verbondsgemeente, terwijl het bij de evangelischen vooral gaat om het persoonlijk aangesproken zijn.”
De evangelische beweging is zo’n 300 jaar oud en uiteengevallen in meerdere stromingen, zoals het fundamentalisme, de pinkster- en de charismatische beweging. Volgens Coster zijn de verschillen inmiddels zo groot, dat er van een crisis kan worden gesproken. „De belangrijkste oorzaak daarvan is dat opwekking de basis was en nog hoog in het vaandel staat, maar niemand meer weet wat die inhoudt.”
Met deze achtergrond moet het Spaanse protestantisme worden gezien als evangelisch, aldus Coster. „De Spaanse protestantse kerk wilde dertig jaar geleden zeker geen evangelische kerk zijn. Velen werden lid, maar hebben zich naderhand afgescheiden. Om die reden worden de gereformeerden nog wel eens gezien als arrogant en betweterig.
Deze vooroordelen moeten eerst worden weggenomen, vindt hij. „Om vruchtbaar te kunnen werken, moet de evangelische theologie serieus worden genomen. De grondvragen zijn dezelfde. We moeten beseffen dat evangelische christenen bijbelvast zijn.” Met enige schroom zou de evangelist zijn werk in Spanje willen typeren als een poging tot „protestantisering van de evangelische theologie.”
Ds. D. Guirao, die sinds november predikant is in de Iglesia Reformada de España (IRE) en met evangelist Coster samenwerkt, liet dia’s zien over het kerkelijk leven in de gemeente van Pineda de Mar, een dorp aan de Costa Brava. Tien jaar geleden begon de gemeente in een omgeving waar het Evangelie niet werd gehoord. Aanvankelijk bestond de kerk grotendeels uit de gezinnen van beide evangelisten, maar gaandeweg groeide zij naar 25 leden. De gemeente bestaat vooral uit immigranten uit Rusland, Argentinië, Ecuador en Duitsland.
„Er is uitgebreid gefolderd, huis aan huis zijn de mensen benaderd, maar het heeft niets zichtbaars opgeleverd. In Spanje val je de mensen lastig met het Evangelie, hoewel de afwijzing altijd uiterst vriendelijk is”, aldus ds. Guirao.
Behalve in Spanje is de SEZ ook werkzaam in Cuba. Een presentatie van een recente reis van J. Haeser, Cuba-coördinator bij de SEZ, maakte duidelijk dat de kerken op het eiland groeien. De laatste twee jaar groeide het aantal christenen zo’n 10 tot 15 procent.
Lectuurverspreiding en ondersteuning van het theologisch onderwijs zijn speerpunten in het werk van de SEZ op Cuba. „De kerkelijke opleidingen zijn breed en bieden in de meeste gevallen ruimte voor de gereformeerde leer. Er is grote belangstelling voor de leer van de Reformatie en de puriteinen. Velen komen los uit de atheïstische banden en kiezen voor het leven uit en aan ’s Heeren hand.”