Unesco zet fotocollectie over Hongerwinter op werelderfgoedlijst
VN-organisatie Unesco voegt de fotocollectie van ”De Ondergedoken Camera” toe aan het Memory of the World Register. De collectie is het eerste fotografische erfgoed met deze onderscheiding.
De Ondergedoken Camera bestond uit een groep Amsterdamse fotografen die in het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog in het geheim actief was. Hun foto’s geven een realistisch beeld van het dagelijkse leven van de laatste maanden van de oorlog in bezet Amsterdam.
Twee vrouwen op de terugweg van een hongertocht, begin 1945. beeld Cas Oorthuys / Nederlands Fotomuseum
Cas Oorthuys demonstreert, kort na de bevrijding, hoe hij tijdens de bezetting illegaal fotografeerde, 1945. beeld Charles Breijer / Nederlands Fotomuseum.
Illegale opname vanuit fietstas van commandopost Kriegsmarine, genomen vanaf het Emmaplein de Emmalaan in, Amsterdam, 1944. beeld Charles Breijer / Nederlands Fotomuseum.De groep ontstond op initiatief van de fotograaf Fritz Kahlenberg en de verzetsman Tonny van Renterghem. Het was de bedoeling dat de beelden naar Londen zouden worden gesmokkeld om de Nederlandse regering in ballingschap te overtuigen van de noodzaak om voedseldroppings boven bezet gebied te laten uitvoeren, maar dat is nooit gebeurd.
Zowel professionele fotografen (Cas Oorthuys, Charles Breijer, Emmy Andriesse) als amateurs sloten zich bij de groep aan. Omdat fotograferen was verboden, werkten zij onder zeer moeilijke omstandigheden. Voor hun eigen veiligheid bleven ze vaak anoniem voor elkaar en kenden ze elkaar soms alleen bij hun schuilnaam.
Met hun werk heeft de groep in belangrijke mate bijgedragen aan de beeldvorming van de bezetting en van de Hongerwinter
Het historische materiaal van de groep is in verschillende Nederlandse collecties bewaard gebleven in de vorm van negatieven, originele fotoafdrukken, albums en fotoboeken. Met hun werk heeft de groep in belangrijke mate bijgedragen aan de beeldvorming van de bezetting en van de Hongerwinter.
Het Nederlands Memory of the World Register is op 1 november 2022 van start gegaan en telt inmiddels veertien inschrijvingen, waar onder de Cartotheek van de Joodse Raad, de Atlas van Stolk en Bibliotheca Rosenthaliana.
In museum Foam in Amsterdam is van 2 mei tot 2 oktober een tentoonstelling over ”De Ondergedoken Camera” te zien met aandacht voor onderwerpen zoals de Hongerwinter, het verzet, de illegale pers, sabotageacties, wapentransporten en de bevrijding.
