„Er zit geen stop op de koersdalingen”, zegt Joost Schmets, adjunct-directeur van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). De VEB vertegenwoordigt zo’n 30.000 betalende leden. „De chaos is compleet. Bedrijven zijn aan het doorberekenen wat dit allemaal voor hen betekent. Dit is uiteindelijk negatief voor iedereen.”

De AEX stond maandag al snel na opening 6 procent lager, de grootste daling sinds coronajaar 2020. Zo’n klap komt twee tot drie keer in een decennium voor, weet Schmets. „’s Nachts om twee uur bleek dat Trump toch doorzet met zijn heffingen. De Aziatische beurzen reageerden daarop heel fel. Dan weet je dat het bij ons ook bal wordt.”

Dat heeft verschillende gevolgen voor de twee soorten beleggers die er zijn: professionele en particuliere. „De professionele beleggers, die geld van anderen beleggen, zitten met de handen in het haar. Zij moeten hun aandelen verplicht verkopen als die te hard dalen en pakken het forse verlies van de afgelopen dagen. Pensioenfondsen bijvoorbeeld, waardoor op termijn de premies kunnen stijgen.”

Het grootste bezit van particuliere beleggers is hun onafhankelijkheid. „Zij hoeven niets gedwongen te verkopen. En moeten vooral niet in paniek raken. De meeste beleggers hebben wel geleerd dat ze de markt niet moeten willen beheersen, maar zichzelf. Dus ga vooral niet achter de kudde aanlopen. Blijf rustig. Beleggen is geen sprint maar een marathon.”

Schmets denkt dat heel veel jonge beleggers zo’n grote daling nog niet eerder hebben meegemaakt. Zij hebben een telefoon in hun broekzak waarmee ze in een seconde weer aandelen kunnen verkopen. „Geen goed idee. Je belegt voor de lange termijn.”

Irrationeel

Het probleem nu is dat de markt irrationeel is. „Je denkt dat er ratio is. Dat Trump toch ook wil dat de economie groeit. Ik heb nog nooit zo veel consensus onder economen gezien als nu. Niemand denkt dat deze plannen van Trump goed kunnen aflopen.” Want juist de grote techbedrijven die Trump hebben gesponsord, zakken nu het hardste weg. „Waar stopt dit?”

In 2008, bij de bankencrisis, waren het de ‘rommelkredieten’ die de crisis veroorzaakten, legt Schmets uit. Het hele bankwezen en financiële systeem gingen om. Het was zoeken naar de oorzaken en de oplossingen. Maar nu, zo zegt hij, is deze crisis door mensen getriggerd. „Het is een chicken run, een totale escalatie en de bodem is niet in zicht.”

Het doet hem nog het meeste denken aan de beurzen tijdens corona. „Toen lag alles ook stil. Maar dit hebben we nog nooit eerder gezien. Beursgangen worden uitgesteld, investeringen worden niet meer gedaan.” Terwijl, denkt hij, in het onwaarschijnlijke geval dat Trump de heffingen terugdraait, de boel zo weer kan herstellen.„

Toch is het goed dat Trumps acties in ‘klinkende munten’ voor iedereen zichtbaar zijn. Centrale bankiers, toezichthouders en de markten zullen op een zeker moment druk gaan uitoefenen. „De midtermverkiezingen zijn in 2026. Maar tot die tijd zal Trump niet toegeven en zal er veel schade zijn toegebracht.”

Turbulent

Iets minder somber is Dirk Gerritsen, universitair docent Beleggen en Financiële Markten aan de Universiteit Utrecht. Ja, het is een heel forse daling op de beurzen. Maar je weet niet wat het nieuws van morgen brengt. „Het kan zijn dat het nog bijdraait. Na de inval in Oekraïne zagen we ook een forse daling; die trok weer bij. Nu, met Trump komt er elke dag weer nieuwe informatie. Het gaat nog wel even turbulent blijven.”

De winstgevendheid van onze bedrijven staat wel op het spel, denkt Gerritsen. Gaat de Amerikaanse consument minder van onze producten kopen, dan zal dat een minder grote winst betekenen. „En op termijn minder werkgelegenheid hier.”

Of dit een rimpeling is, zal moeten blijken. „Nu zien beleggers hun digitale portefeuille dalen. Maar ze hebben heel veel mooie jaren gekend na 2008. Het is onzeker, absoluut. Maar zo’n daling op de beurs komt vaker voor. We moeten niet in de stress schieten.”

Voor haar persoonlijke portefeuille was het vanmorgen slecht nieuws, zegt Janneke Willemse, financieel journalist en schrijver van Blondjes beleggen beter. Maar, ze doet helemaal niets. „Behalve heel veel erover lezen.” En ja, zegt ze dan voorzichtig: „Het is ook wel een beetje uitverkoop, hè. Ik overweeg nu toch wel wat bij te kopen, met geld dat ik daarvoor heb klaarstaan.”

Ze kijkt dan naar bedrijven die nu 20 procent goedkoper zijn geworden, maar niet 20 procent minder winst zullen maken. „Niet alles in de uitverkoop is goed. Dat weet je ook met kleding, je moet het flutmerk van het kwaliteitsmerk onderscheiden.”

Het probleem is dat niemand meer vertrouwen heeft in Trump, denkt ze. „Het kan zomaar zijn dat hij ineens roept: „Zei ik 20 procent? Nee joh, 5 procent. En zei ik 9 april? Nee, ik stel het nog even uit.” Die rare sprongen maken dat je niets kunt plannen. Maar nu aandelen verkopen is echt jammer.”