De belangstelling voor beleggen neemt volgens Hofland toe. Hij is hoofd Investment Sales van ABN AMRO MeesPierson. „Meer mensen overwegen alternatieven voor hun spaarrekening en het is mijn indruk dat christenen daarbij niet achterblijven.”

Hij somt de redenen op: „Er liggen jaren achter ons waarin je bijna geen rente op spaargeld kreeg. Dat zette nogal wat mensen aan het denken. Particulieren, maar ook bestuurders van stichtingen en verenigingen. Die beseften dat ze minder activiteiten konden ontplooien, omdat hun vermogen nauwelijks toenam. Ze zochten daarom naar mogelijkheden om daar iets aan te doen.

De laatste jaren komt daar nog bij dat het heel goed gaat op de aandelenbeurzen. In 2023 en 2024 stegen de koersen hard. Er zijn daardoor forse rendementen gehaald; ook daardoor worden aandelen populairder.”

Religieuze instellingen

Hoflands werkgever is onder meer gespecialiseerd in beleggingen voor religieuze instellingen. „Daarover hebben we dus veel kennis.” Het valt de beleggingsdeskundige op dat er verschillen bestaan tussen rooms-katholieken en protestanten.

„Voor katholieken is het vanzelfsprekend om aandelen te kopen. Daar worden geen vraagtekens bij gezet. Het maakt ze echter wel uit in welke bedrijven wordt belegd. Zo staan ze positief tegenover investeren in duurzaamheid en negatief tegenover zaken als kinderarbeid. Paus Franciscus publiceerde in 2015 een encycliek, waarin hij veel aandacht schonk aan het omgaan met onze aarde. Dat heeft invloed.”

Protestantse instellingen zijn volgens Hofland terughoudender als het gaat om beleggen op de beurs. „Daar is het vaker de vraag: is dit wel iets voor ons? In sommige gevallen leidt dat ertoe dat het beschikbare geld op de bankrekening blijft staan. Soms vraagt iemand ons of we een geschikt alternatief weten. Bijvoorbeeld of we een gelijkgestemde stichting kennen die geld nodig heeft en dat graag wil lenen.”

Hobbel over

Maar als ze eenmaal hebben besloten om te gaan beleggen, hebben protestanten volgens Hofland juist veel minder vragen. „Dan is duurzaamheid niet echt een onderwerp van gesprek. Zijn ze eenmaal de hobbel over, dan gaat het ze vooral om een goed rendement. Een begrip als rentmeesterschap speelt vaak geen bepalende rol.”

De bank waar Hofland werkt, adviseert klanten zeker niet standaard om aandelen te kopen. „Sterker: als iemand geld wil beleggen terwijl hij dat binnen twee jaar weer nodig denkt te hebben, raden we aandelen af.”

De bank hanteert een aantal standaardregels. „In het genoemde geval geven we aan dat iemand zijn geld het beste liquide kan houden, bijvoorbeeld door het op een vrij opneembare spaarrekening te zetten.”

Kan een stichting of een particulier geld tussen de twee en vier jaar missen, dan adviseert de bank om obligaties te kopen. Dat zijn schuldbewijzen van overheden en grote bedrijven, waarvan het risico op waardevermindering relatief klein is.

„Pas als iemand zijn of haar geld nog langer niet nodig heeft, komen de aandelen in beeld. Maar alleen als iemand belegd vermogen langer dan tien tot twaalf jaar niet hoeft aan te spreken, vinden we het verstandig om het vermogen overwegend in aandelen te beleggen.”

Er zijn veel mogelijkheden om geld te beleggen. Sommige roepen bij Hofland gemengde gevoelens op. „Af en toe beloven bemiddelaars gouden bergen. Als dat gebeurt, moet je ervan uitgaan dat je behoorlijke risico’s loopt.”

Dat geldt volgens hem soms ook voor beleggingen die door veel mensen als betrouwbaar worden gezien. „Neem onroerend goed. Het is waar dat huizen en bedrijfspanden altijd een bepaalde waarde houden, maar je vermogen kan er wel in vastzitten. Als dat zo is en je hebt je geld snel nodig, leidt dat tot problemen.”

Hofland wijst ook hier op het risico van waardevermindering. „Stel dat je hebt belegd in winkelpanden die niet of nauwelijks verhuurbaar blijken omdat mensen hun inkopen steeds vaker digitaal gaan doen.”

Bij sommige beleggingen kan een particulier of instelling nog veel meer schade lijden, en zelfs de hele inleg kwijtraken. „Dat is vooral het geval als er geen fundamentele onderliggende waarde is, of als die verdwijnt. Neem een belegging in de productie van teakhout. Wanneer de bomen ziek worden of wanneer brand een bos verwoest, kan een compleet kapitaal verdwijnen.”

Bitcoins

Iets dergelijks geldt volgens de beleggingsexpert mogelijk ook voor het kopen van bitcoins. „Nu is de koers daarvan enorm gestegen, maar de alternatieve munt kan in theorie zijn hele waarde verliezen.”

Is beleggen in sommige gevallen een vorm van gokken? Hofland maakt onderscheid tussen beleggen en speculeren. „In dat laatste geval steek je je geld voor een zeer korte tijd en zonder afdoende spreiding in opties, of aandelen. Over het algemeen loop je dan een groot risico. Dat komt soms in de buurt van gokken.”

Kennis van zaken is volgens de beleggingsexpert erg belangrijk. „De Amerikaanse superinvesteerder Warren Buffett zei: Ik beleg alleen in bedrijven als ik snap waar ze mee bezig zijn.”

Zondagsrust

Sommige christenen beseffen dat je als bezitter van aandelen eigenaar bent van een stukje van een bedrijf. Wat is je verantwoordelijkheid als die onderneming dingen doet die tegen Gods Woord ingaan? Stel je voor dat je belegt in een supermarktketen terwijl je weet dat die de zondagsopening van winkels heeft aangejaagd.

Hofland denkt daar genuanceerd over. „Als je aandelen bezit, word je daarmee geen bestuurder. Je hebt geen directe invloed op de bedrijfsvoering. En kun je, als je zulke bezwaren hebt, dan wel boodschappen doen bij de betreffende supermarkt? Ook al doe je dat op een doordeweekse dag, je draagt toch bij aan de winst.”

Hofland denkt daarbij aan 1 Korinthe 8. „We moeten als christenen rekening houden met elkaar. Als er een stichtingsbestuur is waarin enkele leden moeite hebben met beleggen, moet het daar niet aan beginnen.”

Er is volgens hem wel een alternatief. „Steeds vaker klinken er op de jaarvergaderingen van grote bedrijven kritische geluiden. Zo ageerden milieuactivisten bij Shell tegen de klimaatkoers van het bedrijf. Waarom zouden christelijke aandeelhouders op vergaderingen geen bezwaar maken tegen on-Bijbelse zaken?”

Mammon

Hofland wijst dus het kopen van aandelen niet af. Wel waarschuwt hij voor hebzucht. Hij citeert uit Psalm 62: „Wordt niet ijdel als het vermogen overvloedig aanwast, en zet er het hart niet op.”

Volgens hem zou iedere christen op zijn of haar hoede moeten zijn. „Je kunt niet God dienen én de mammon. Als je thuiskomt uit je werk en je gaat meteen de koers van je aandelen bekijken, zegt dat iets over je. Als geld je bovenmatig bezig gaat houden, moet je je zorgen maken.”

Beleggen kan dus schadelijk zijn, als je er niet goed mee omgaat. Voor je ziel en soms ook voor je portemonnee. Hofland kent voorbeelden. „Er zijn mensen die door jarenlang hard te werken een bedrijf hebben opgebouwd. Als ze dat verkopen, krijgen ze veel geld in handen, en daar willen ze soms een hoog rendement op halen. Wij adviseren in zulke gevallen om voorzichtig te zijn door beleggingen te spreiden. Beleg elk jaar een deel van het geld. Maar niet iedereen luistert daarnaar. Dat kan goed aflopen, maar ook slecht. Stel dat iemand in 2007 al zijn geld in aandelen stak. In 2008 daalden de koersen gemiddeld met 40 procent. De kans is groot dat die persoon daarna is afgehaakt. Heel wrang. De les: beleggen vraagt om een gedegen plan en voorzichtigheid. Dat is iets voor de lange adem.”