CGK praten nog door over herschikking kerkverband
De synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) had aan de woensdag niet genoeg om een besluit te nemen over een mogelijke herschikking van het kerkverband; donderdag volgt –zo is de bedoeling– een stemming.
Het is woensdag aan het einde van de morgen, net na een lange schorsing van de vergadering, als tweede scriba ds. A.D. Fokkema tussentijds de balans opmaakt. Het moderamen is door een van de afgevaardigden gevraagd aan te geven hoe de CGK er, in de visie van het moderamen, voor staan. Ds. Fokkema: „De kloof in de kerken is heel diep en de kans op een scheuring heel reëel.”
Vandaar dat handelen en leidinggeven –zoals het moderamen al eerder schreef– ”Gebot der Stunde” is. Op de synodetafel ligt daarom een door het bestuur van de synode geschreven „[houtskoolschets](Moderamen CGK denkt aan „herschikken” kerkverband)” die een „herschikking” van het kerkverband behelst.
Het synodebestuur tekent daarin voorzichtig de contouren van een kerk met twee afdelingen, A en B: de eerste is voor gemeenten die zich houden aan de afspraken rond vrouw en ambt en homoseksualiteit, de tweede voor gemeenten die daarvan afwijken. Beide krijgen aparte classes en particuliere synodes en „zijn wederzijds niet verantwoordelijk voor wat er in het andere deel gebeurt”. Er zou wel een gezamenlijke generale synode moeten komen, en ook de zorg voor bijvoorbeeld de zending en de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA) worden gedeeld. Een commissie van vier mensen zou een en ander in het vat moeten gaan gieten.
Blijven liefhebben
Een deel van de afgevaardigden roept tijdens de bespreking op tot rust en kalmte. Ds. E.B. Renkema tegen het moderamen: „Heeft u signalen dat kerken uit het kerkverband zullen stappen als er deze week geen besluit wordt genomen? En als zij dit zouden doen, is dat dan niet hun eigen verantwoordelijkheid?”
Ds. R. Bikker vindt dat niet halsoverkop een besluit genomen hoeft te worden of een richting hoeft te worden gekozen: „Laten we de tijd nemen en voorkomen dat we moeten zeggen: operatie geslaagd, patiënt overleden.”
Ook ds. J. Nutma voelt weinig voor de houtskoolschets, die tot herschikking van het kerkverband zou kunnen leiden. „Het moderamen spreekt van een Gebot der Stunde. Maar is het Gebot der Stunde niet dat we elkaar tot het einde toe liefhebben?”
Ernstig
Andere synodeleden benadrukken juist het belang van duidelijkheid voor het kerkverband. Ds. J. de Bruin wil dat de synode deze week een helder besluit neemt. „U hoort hier een noodkreet van een mens die zich onveilig voelt in een brandende kerk.”
Ook ds. S.M. Buth vindt langer wachten „onverantwoord. De situatie in de kerken is dermate ernstig dat enig uitstel niet mogelijk is. Ontvlechting van het kerkverband moet zorgvuldig bekeken worden, hoe ernstig en verdrietig dat ook is.”
Het gereformeerde karakter van de CGK staat volgens ds. H.C. Bezemer op het spel. „De breuklijn ligt bij het gezag van de Schrift.” Met het aanvaarden van het „plan” van het moderamen wordt de weg van tucht afgesloten, vindt de predikant. Hij denkt aan twee afdelingen met twee synodes, die samenwerken zoals twee kerkverbanden dat doen. „Deze vorm is mogelijk, tijdelijk, in geweten te dragen.”
De rek in het kerkverband is er nu wel uit, vindt ook ds. W.L. van der Staaij. „Er is geen herschikking geboden, maar bekering.”
Ds. A.D. Fokkema gaat namens het moderamen in op de vragen van synodeleden. „De opdracht is om zo lang en zo veel mogelijk de kudde van de Heere bijeen te houden”, zegt de predikant. „Het plan van het moderamen is het hoogst haalbare. Wat we ook doen, het kan niet zonder vuile handen te maken.”
Amendementen
Na de beantwoording door het moderamen kunnen afgevaardigden voorstellen en amendementen indienen. Zo wil ds. Nutma dat de synode besluit om voorrang te geven aan principiële bezinning boven een pragmatische aanpak richting een nieuw kerkmodel. Ouderling W. Hijmissen stelt voor om na het besluit van de synode over een herschikking classicale informatiebijeenkomsten te beleggen. Ds. F.W. van der Rhee dient een amendement in om helderder te omschrijven binnen welke kaders de in te stellen commissie zich moet gaan bewegen. Ds. Bezemer stelt een tekst voor waarin nog duidelijker blijkt dat de A- en B-groep niet verantwoordelijk zijn voor elkaars beslissingen.
Prof. dr. M.J. Kater adviseert, mede namens alle aanwezige preadviseurs, de vergadering „dringend om de door het moderamen voorgestelde weg in te slaan”. De TUA-hoogleraar: „Dit plan kan eigenlijk niet. Maar het kan in onze kerken ook niet langer zoals het gaat. En daarom kunnen we eigenlijk ook niets anders doen dan de route volgen die door het moderamen wordt voorgesteld. Want als dit niet wordt aangenomen –en pint u zich bij de stemming alstublieft niet vast op een percentage– dan is er geen alternatief.”
Geld TUA
Christelijke gereformeerde kerkleden gaan jaarlijks 7,50 euro afdragen aan de TUA, zo besluit de synode woensdagmiddag tussen alle gesprekken over de toekomst van het kerkverband door. Daarmee komt er een einde aan de discussie van dinsdag: eerst zou een kerklid 9,48 euro aan de TUA moeten afdragen, maar in een commissievoorstel was dat bedrag op 6,68 euro gezet. Te laag, vinden veel synodeleden.
Het wordt dus 7,50 euro. Deputaten financiële zaken gaan wel jaarlijks met de TUA in gesprek of dit bedrag moet worden aangepast.
