„Laat ik volstrekt helder zijn: dit is niet het moment om alleen verder te gaan”, zei Rutte in een toespraak in Warschau. „Niet voor Europa en niet voor Noord-Amerika. De mondiale veiligheidsuitdagingen zijn te groot voor ieder van ons om in ons eentje tegemoet te treden.” Wie Europa en de VS en Canada veilig wil houden, kan volgens hem niet zonder de NAVO.

De Nederlandse secretaris-generaal van de westerse militaire alliantie erkende dat er twijfels zijn over de NAVO. Hij wees op het geruzie over de onderlinge handel en over „herlevende ideeën over Europese autonomie”. Maar de Amerikaanse president Donald Trump blijft de NAVO heus trouw, bezwoer Rutte voor de zoveelste keer.

Rutte richtte zich rechtstreeks tot bange burgers in Nederland, maar ook zeker in Polen en andere bezorgde buurlanden van Rusland. „Wees gerust”, beklemtoonde hij: „de trans-Atlantische band blijft sterk”. Hij waarschuwde ook de Russische president Vladimir Poetin met naam en toenaam dat die het niet in zijn hoofd moet halen om een NAVO-land aan te vallen. „Ons antwoord zal verwoestend zijn.”

Rusland kan herstel van de betrekkingen met het Westen voorlopig ook vergeten, stelt Rutte. Ook na een wapenstilstand. „Dat zal decennia vergen, want er is een volkomen gebrek aan vertrouwen.” Op bezoek in de VS onlangs zei Rutte nog dat die banden na een bestand stap voor stap weer zouden moeten worden aangehaald.

Net als president Donald Trump koppelt Rutte de Amerikaanse beschermingsgelofte aan een grotere bijdrage van Europese bondgenoten aan de alliantie. „Ja, Europa moet weten dat Uncle Sam ons nog altijd dekt. Maar Amerika moet ook weten dat zijn NAVO-bondgenoten meer zullen doen.”

Het moet dan ook uit zijn met „beperkingen” en „gaten” in de slagkracht van Europese bondgenoten, stelt Rutte. Hij wees erop dat Europese landen al veel van de VS overnemen. Veel van de hulp aan Oekraïne bijvoorbeeld, en de bewaking van kwetsbare kabels in de Noord- en Oostzee. „Zonder dat er ook maar één Amerikaans schip nodig is.”