Slechts enkele organisaties werden door Faber geconsulteerd over haar asielnoodmaatregelenwet en wet voor een tweestatusstelsel. Die moeten de asielketen ontlasten en instroom beperken. De Adviesraad Migratie behoorde daar niet bij en dus vormde de tienkoppige onafhankelijke raad op eigen initiatief een advies. Die werd maandag gedeeld in een rondetafelgesprek met Tweede Kamerleden.

Om asielwetten effectief te laten zijn, moet samengewerkt worden met andere landen, aldus de Adviesraad Migratie. Juist dat is een manier om asiel beter en sneller te regelen, zei Kremer. Nederland moet daarom niet vooruitlopen op het Europese asielpact dat halverwege 2026 wordt ingevoerd. „Wacht op de effecten daarvan. Dat is een veel logischer route dan nu in je eentje wetten voor gaan stellen”, meent Kremer.

De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) herhaalde eerder op de dag veel aan te kunnen, „maar niet alles tegelijk”. Daarom wil die pas een tweestatusstelsel in juni 2026. Wel is de IND nu meer overtuigd dan voorheen dat sommige asielmaatregelen de hoge druk bij de organisatie kunnen verminderen. Zo ziet de dienst wel heil in het snel afschaffen van het delen van een beslisvoornemen en in het uitsluiten van asielzoekers die doelbewust niet komen opdagen bij hun verhoor.

Maar een volgend gesprek tussen de Kamerleden en drie rechtsorganisaties bevestigde de door de Adviesraad aangekaarte problemen. De Raad voor de rechtspraak, Raad van State en Nederlandse orde van advocaten voorzien juist veel meer rechtszaken als het beslisvoornemen wordt afgeschaft. Als asielzoekers niet kunnen reageren op het voornemen van de IND, verdwijnt de „filterfunctie” en kunnen fouten niet worden hersteld. Zaken zullen complexer worden, de kosten stijgen. Ook vrezen ze voor de rechtszekerheid van „kwetsbare mensen tegenover een machtige overheid”.