„Het verschil met seculiere scholen is flinterdun”, aldus economiedocent J.A. van Wingerden aan het CSG Prins Maurits te Middelharnis. Zijn collega H.K.P van Iwaarden van het Calvijn College is het ermee eens. „Ik zie jongeren met de smartphone in de hand bestellingen doen. Met één klik betalen ze.” Ouders maken zich zorgen.

Moeten de ouders niet zelf in de spiegel kijken? Hoeveel kopen zij?

Van Iwaarden: „De appel valt niet ver van de boom. Als ouders gemakkelijk kopen, doen hun kinderen dat ook. Het verschil is dat de huidige generatie vanaf het prille begin opgroeit met digitale middelen. Het nieuwe speeltje van de kleuter is de smartphone. Daardoor beleeft de jongere het uitgeven van geld via de telefoon als een spel.”

Van Wingerden: „Jongeren mixen het echte leven met het digitale leven tot één geheel. Influencers slaan hun slag. Uit onderzoek blijkt dat 98 procent van de ondervraagde jongeren financiële content van influencers ziet, waarbij twee derde aangeeft hierdoor beïnvloed te worden.”

Een influencer is iemand die geld verdient door het koopgedrag te beïnvloeden. Kunnen jullie een voorbeeld geven?

Van Wingerden: „Monica Geuze is een rolmodel met een eigen YouTubekanaal. Volgers kopiëren haar gedrag. De jongere denkt een onschuldig filmpje te zien en beseft niet dat Monica tegen betaling een bepaald drankje drinkt en een kledingmerk met opzet draagt. Er zit dus verborgen reclame in. De jongere wil op het idool lijken en koopt dus ook het drankje en de kleding. Zo werkt dat psychologisch. Uiteindelijk zoeken ze voor zichzelf dezelfde bewondering die ze ook aan het rolmodel geven.”

Hoe zit dat met games?

Van Wingerden: „Games worden gratis aangeboden, maar daarna zijn diverse diensten tegen betaling beschikbaar. Een bekend voetbalspel is FIFA. Spelers kunnen ”packs” kopen om betere voetballers te krijgen. De koper weet niet wat hij krijgt. Elke keer wordt er gehoopt op een zeldzame speler. Het koopgedrag komt overeen met gokken. Binnen games wordt er ‘angst’ gezaaid. Zo kan een gadget slechts één week te koop zijn. Dus jongeren worden opgejaagd om snel te kopen.”

Kunnen ouders het koopgedrag van hun kind beteugelen?

Van Iwaarden: „Meer dan ouders denken. Het helpt echt als ouders duidelijke afspraken maken. Zonder rem zal een kind al het geld opmaken aan snacks, kleding, gadgets enzovoorts. Een puber zal het niet snel zeggen, maar ten diepste wil hij of zij begrensd worden. Daarbij heeft de jongere de ouders nodig.”

Het platform Wijzer in geldzaken vindt dat iedereen zich drie vragen moet stellen voordat er wat gekocht wordt. 1. Heb ik het echt nodig? 2. Heb ik nu het geld? 3. Kan het wachten tot ik geld heb gespaard? Vul maar aan.

Van Wingerden: „Blijf helder nadenken en gebruik je volle verstand voordat je iets koopt. Doe altijd aan research. Lees de reviews. Vraag je vader, moeder of een docent als je twijfelt over de betrouwbaarheid van een aankoop_.”_

Van Iwaarden: „Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is dat waarschijnlijk ook zo. Geloof bijvoorbeeld niet dat je snel ergens geld kunt verdienen zonder risico of nadeel. Denk altijd twee keer na voor je klikt op iets en trap niet in dingen die niet kunnen.”

En wat doen jullie als scholen?

Van Wingerden: „Op de CSG Prins Maurits gaan we financiële educatie geven aan alle tweedeklassers, van vmbo tot vwo. We bespreken de waarde van het geld, het nut van budgetteren en de gevaren van online betalen.”

Van Iwaarden: „Het leren omgaan met geld behandelen we in het derde leerjaar. Daarnaast bespreken we in de les de gevaren van risicovolle beleggingen. Leerlingen zien aandelen en cryptomunten als een mogelijkheid om snel rijk te worden.”

Lees ook

„Een katholiek kijkt anders naar beleggen dan een protestant”