Het advies van de Raad van State is maandag gepubliceerd, nadat eind vorige week de conclusie al uitlekte. De Raad heeft „ernstige bezwaren” tegen het pensioenplan van NSC en BBB. Negatiever kan de belangrijkste wetgevingsadviseur van de regering zich niet uiten. Trek het voorstel in, luidt vrij vertaald de boodschap aan de twee partijen. Zelfs substantiële aanpassingen kunnen het voorstel niet levensvatbaar maken.

Het wachten is nu op het oordeel van minister Van Hijum (Sociale Zaken). Hij moet namens het kabinet een reactie opstellen. Van Hijums reactie volgt voorafgaand aan het eerstvolgende Kamerdebat over pensioenen. Dat debat staat vooralsnog gepland voor begin april.

Dubbelstelselprobleem

Het grote probleem van de Raad van State met het pensioenplan is de ‘dubbelstelselprobleem’. Een ”Nee” op een te houden pensioenreferendum betekent niet dat alles bij het oude blijft, onderstreept de Raad.

Als een meerderheid van de pensioendeelnemers niet instemt, blijven alle reeds opgebouwde pensioenrechten en -aanspraken onder het oude stelsel vallen. Daarnaast gaat het nieuwe stelsel gelden voor alle pensioenkapitaal dat na 2027 opgebouwd wordt. Daar willen NSC en BBB niets aan veranderen.

Deze dubbelstelselconstructie heeft allereerst financiële consequenties. Het treft mensen in de portemonnee. Als het oude stelsel overeind gehouden wordt, moeten ook de in het verleden opgebouwde buffers aangehouden worden. Dat leidt tot hogere pensioenpremies voor werkgevers en werknemers en minder belastingopbrengsten voor de Staat. „Het amendement doet daarmee afbreuk aan de wens van een gegarandeerd en koopkrachtig pensioen”, schrijft de Raad.

Dubbele lasten

Bovendien zitten pensioenuitvoerders met dubbele lasten als ze twee stelsels naast elkaar overeind moeten houden. Voor beide systemen zijn de spelregels wezenlijk verschillend. Ook het toezicht functioneert anders. Verder moeten ze zowel hun oude systemen onderhouden als nieuwe systemen ontwikkelen en in gebruik nemen. Een en ander leidt eveneens tot een lagere pensioenuitkering.

Andere kritiekpunten van de Raad zijn dat de rol van sociale partners is „miskend”. De overgang naar het nieuwe stelsel wordt „ernstig” verstoord. En er liggen eerder meer dan minder juridische procedures op de loer.

Voor NSC is wellicht nog het meest pijnlijk om te lezen dat het voorstel niet voldoet aan de vereiste wetgevingskwaliteit. „Bij een belangrijk wetgevingsproces als de transitie naar een nieuw pensioenstelsel, waarbij veel geld omgaat en de belangen van miljoenen burgers zijn betrokken, vergt een ingrijpende koerswijziging een voorbereiding en behandeling die daaraan recht doet. Daaraan is met het voorliggende amendement niet voldaan”, schrijft de Raad.

NSC-voorman Pieter Omtzigt is altijd tegen het nieuwe pensioenstelsel geweest. In de formatie maakten PVV, VVD, NSC en BBB geen afspraken over pensioenen. Het oude stelsel bleef in principe overeind, maar het stond iedere regeringspartij vrij om met eigen initiatieven te komen.

Pensioenreferenda

Eind januari kwamen NSC en BBB met het voorstel om pensioenreferenda te houden. Een pensioenfonds zou alleen de overstap naar een nieuw stelsel mogen maken als een meerderheid van de deelnemers daarmee instemt. Bovendien moet minimaal dertig procent van de deelnemers zijn stem uitbrengen. De komende maanden zal blijken of de partijen zelf nog verder willen met het voorstel.

Lees ook

Help, wat gebeurt er nu weer met mijn pensioen?

Inmiddels zijn de eerste pensioenfondsen over naar het nieuwe stelsel. De andere fondsen volgen de komende jaren.