Voorbeelden zijn er helaas te over. Juist orthodoxe christenen voeren nogal eens zeer heftige en existentiële discussies over het christelijk geloof. Prediking, het aanbod van genade, de kinderdoop, de uitverkiezing en de visie op de breedte van de kerk; het zijn maar enkele onderwerpen waarover in de kerkgeschiedenis veel, vaak en lang is gediscussieerd. Discussies die niet zelden leidden tot een scheuring, een uit elkaar gaan van mensen die jarenlang eensgezind Gods lof hebben gezongen, tot Hem baden en Hem aanbaden en soms met elkaar aan dezelfde avondmaalstafel zaten. Wie slechts de jaartallen 1953 en 2004 noemt, weet waarover het gaat.

Kritiek mag niet zomaar terzijde worden geschoven als vijandschap

Een relatief nieuw fenomeen is dat, zoals de afgelopen tijd in Werkendam, teleurgestelde leden van een plaatselijke kerk hard de aanval openen op het kerkgenootschap waar ze ooit lid van waren. De moderne media bieden haast onbegrensde mogelijkheden voor iedereen die gehoord wil worden en de boodschap die gebracht wordt, bereikt binnen korte tijd duizenden kijkers en luisteraars. Dat wordt vaak als een zegen gezien door wie denkt dat zijn of haar boodschap ook gehoord móét worden. Omdat bestreden voorgangers een valse leer zouden brengen die niet naar Gods Woord is. Of omdat mensen door een bepaalde prediking gevangen worden gehouden in een systeem van angst. Een systeem dat dan soms zelfs duivels wordt genoemd.

En daar is het oppassen geblazen. Want zo’n discussie kan dan gemakkelijk ontaarden in een felle strijd tegen personen. En, erger: dat wat in de kern toch Gods werk is, kan dan zomaar voor het werk van de duivel worden uitgemaakt.

Laat helder zijn: Denkbeelden die niet Bijbels zijn, moeten bestreden worden. Paulus roemt de mensen die onderzoeken of de dingen die hij zegt ook in overeenstemming zijn met de Bijbel. En kritiek mag nooit zomaar terzijde worden geschoven als vijandschap. Maar ook de criticus heeft zich af te vragen of hij de strijd zuiver voert. En de belangrijkste voorwaarden voor een zuivere discussie zijn dat zaak en persoon niet vereenzelvigd worden en dat er uiterst voorzichtig wordt omgegaan met het uitspreken van het finale oordeel. Dat betekent niet dat je niets meer zou mogen zeggen. Maar nog erger is het als er lichtvaardig wordt gesproken over de tegenstander als iemand die het werk van de duivel faciliteert. Want alleen al de wetenschap dat je je als klein en zondig mens zou kúnnen vergissen, is meer dan genoeg reden om bij dat oordeel weg te blijven en dat alleen aan God te laten.