Zeker is dat Kyiv van de VS weinig heeft te verwachten. Bij vrede of een bestand zal Washington, nadat de onderhandelingen zijn afgerond, zijn handen van Oekraïne aftrekken. Terwijl Kyiv de bezette gebieden verliest en geen NAVO-lidmaatschap krijgt, zijn Amerikaanse veiligheidsgaranties ook nog eens hoogst onzeker.

Europa zegt wél steeds voor de veiligheid van Oekraïne in te staan. Behalve dat de Europese Unie 50 miljard euro tot 2027 voor de wederopbouw heeft toegezegd, hebben EU-leiders –zonder Hongarije– vorige week extra militaire steun beloofd. Maar de meest concrete hulp wordt verwacht van de veiligheidsgaranties van vijftien bereidwillige landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland, Polen en Italië.

De exacte inhoud van de garanties, moeten de vijftien coalitiegenoten nog bespreken. Eerder werd de inzet van een vredesmacht in Oekraïne genoemd. Hoewel Rusland steeds herhaalt geen NAVO-troepen op Oekraïens grondgebied te accepteren, is het maar de vraag of Moskou zich daarover zorgen moet maken. Westerse vredeshandhavers kunnen bij een Russische aanval geen beroep doen op artikel 5 van de NAVO.

EU-lidmaatschap

Aan alle garanties zitten –zonder steun van de VS of de NAVO– haken en ogen. EU-lidmaatschap biedt wellicht nog de beste veiligheidsgarantie voor Oekraïne. Zo bepaalt artikel 42(7) van het Handvest van de Europese Unie, de EU-versie van artikel 5 van de NAVO, dat EU-lidstaten „verplicht zijn met alle middelen waarover ze beschikken te helpen en bij te staan” als een andere lidstaat „slachtoffer wordt van gewapende agressie op haar grondgebied”.

Bij een fysieke aanval van Rusland op EU-grondgebied is het geen vraag meer of artikel 42(7) van toepassing is. Maar ook al mochten lidstaten bij Russische agressie in Oekraïne eensgezind besluiten militair op te treden, is het maar de vraag wat ze kunnen uitrichten. Europese krijgsmachten zijn slecht voorbereid op oorlog en dat zal niet snel verbeteren, bevestigt een exemplarisch rapport over de Bundeswehr dat deze week uitkwam. Hoewel Berlijn wil opschalen, wordt door een tekort aan jonge rekruten voor het leger een krimp voorzien.

De beste veiligheidsgarantie voor Oekraïne is de wetenschap dat de vooruitzichten voor de Russische krijgsmacht en economie evenmin florissant zijn

Wellicht de beste garantie voor Oekraïne is het feit dat de Russische krijgsmacht en economie er evenmin florissant voorstaan. Wie de beelden ziet van Russen die te paard of per elektrische step richting het front trekken, kan zich niet aan de indruk onttrekken dat Rusland deze oorlog niet lang meer op deze manier volhoudt.

Economisch staat Rusland er net zo belabberd voor. De inflatie is torenhoog, de oorlogseconomie zorgt niet voor een Wirtschaftswunder en de financiële reserves, dankzij de verkoop van olie en gas, smelten weg als sneeuw voor de zon. Mocht Poetin Europese veiligheidsgaranties niet serieus nemen, zou een blik op de staat van zijn krijgsmacht en economie dan volstaan om zijn imperialistische ambities in te tomen?