De machine-industrie stond de afgelopen jaren bekend als „economische groeiparel”, met een jaarlijkse groei van 9,5 procent tussen 2013 en 2023, stellen de onderzoekers. Vooral de chipmachinefabrikanten, onder aanvoering van ASML, droegen daaraan bij. Overige machinemakers bleven echter achter, aldus ING Research. Terwijl het chipmachinesegment tussen 2016 en 2023 jaarlijks 19 procent in omzet groeide, was die groei voor traditionele machinemakers gemiddeld slechts 2,5 procent per jaar.

Ondertussen zet China stevig in op de export van eigen machines. Voorheen waren deze vaak nog van mindere kwaliteit, maar volgens westerse machinefabrikanten zijn de Chinese machines nu kwalitatief beter. Ook de prijs is vaak lager, waardoor klanten steeds vaker voor een Chinees alternatief kiezen. Dat is ook terug te zien in de importcijfers. Zo steeg de Nederlandse machine-import uit China de afgelopen jaren gemiddeld sterker dan de totale import uit dat land.

Om concurrerender te worden, moeten machinebouwers volgens ING Research meer inzetten op innovaties, zoals kunstmatige intelligentie (AI) en digitalisering. Dat geldt voor zowel de interne bedrijfsprocessen als de producten. Ook met klantenservice kunnen Nederlandse en Europese machinefabrikanten zich onderscheiden, omdat die bij concurrenten zoals in China vaak beperkter is.

De onderzoekers merken daarnaast op dat Amerikaanse importheffingen machines fors duurder kunnen maken. De Verenigde Staten zijn een steeds belangrijker exportland geworden voor de Nederlandse machine-industrie. Zo had 8 procent van de machine-export vorig jaar de VS als bestemming, tegenover 6,5 procent in 2022. Ook chipmachinefabrikanten kunnen door de heffingen van 25 procent op alle Europese goederen worden geraakt. Zij droegen namelijk sterk bij aan de exportgroei.