Massadonor mag zich niet meer uiten over kinderen en ouders
‘Massadonor’ Jonathan, de biologische vader van honderden kinderen, mag geen uitlatingen in het openbaar doen over zijn donorkinderen en de ouders van die kinderen. Dat heeft de rechter in Den Haag bepaald. De zaaddonor moet ook een aantal video’s van zijn YouTube-kanaal verwijderen. In het vonnis is sprake van dwangsommen van 10.000 euro per dag als de donor de verboden niet uiterlijk na 48 uur heeft opgevolgd.
Een ouder die via een spermadonatie van Jonathan een kind heeft, spande een kort geding aan om het kanaal te verbieden. Dat was omdat de donor daar dingen over ouders zegt en merkwaardige adviezen geeft, bijvoorbeeld over het eten van varkenshersenen, het gebruik van shampoo of het worden van een traditionele huisvrouw. Het zou allemaal een grote impact hebben op de donorkinderen, die nieuwsgierig zijn naar hun afkomst en daarom toch blijven kijken. De Stichting Donorkind had zich achter de eis geschaard.
De rechter stuurde tijdens de behandeling nadrukkelijk aan op nader overleg tussen de partijen. Ze moesten afspreken wat Jonathan wel en niet zou zeggen via genoemd medium. Dat lukte de partijen niet, waardoor de rechter toch vonnis moest wijzen.
Hij wees lang niet alle eisen toe. Zo wilden eisers dat de donor in het algemeen geen liefdes- en relatieadviezen mag geven of uitlatingen mag doen over tandartsen en dokters, wantrouwen in de evolutietheorie, over traditioneel leven en over voeding. De rechter kon dat niet inwilligen gezien de vrijheid van meningsuiting. „Daarmee moet terughoudend worden omgegaan; het gaat om een fundamenteel recht. Van dit soort uitlatingen kan worden gezegd dat ze soms onorthodox of bizar zijn. Maar deze uitlatingen zijn niet onrechtmatig tegenover de donorkinderen en ouders omdat ze niet specifiek gaan over de verhouding tussen de spermadonor en die kinderen en ouders”, aldus de rechtbank in een toelichting.
De rechter tekent wel aan dat het Jonathan niettemin „zou sieren als hij zich bij het plaatsen van video’s op zijn YouTube-kanaal met algemene adviezen rekenschap geeft van het feit dat zijn video’s bekeken (kunnen) worden door zijn donorkinderen en daarbij terughoudendheid betracht”.
De verboden uitlatingen zijn wel onrechtmatig, onder meer omdat ze haaks staan op afspraken met de moeders over het op afstand blijven van de donor. De Stichting Donorkind spreekt van een „mooi vonnis”, dat ook „vernieuwend” is. Al is Jonathan alleen maar de donor, hij heeft volgens de stichting toch zijn eigen verantwoordelijkheden voor het welzijn zijn nakomelingen.
