Grote zorgen zijn er bij Europese leiders over de wijze waarop Trump de oorlog in Oekraïne tot een einde wil brengen. Welke deal rolt er uit de onderhandelingen met Rusland? En wat betekent dat voor de veiligheid van de Europese buitengrenzen? Het is zelfs de vraag hoe die onderhandelingen eruit gaan zien. Amerikaanse en Russische onderhandelaars praten vanaf dinsdag in Saudi-Arabië over Oekraïne, in eerste instantie zónder Oekraïne. En volgens de Amerikaanse gezant Keith Kellog zal er voor Europa sowieso geen plaats zijn aan de onderhandelingstafel, al is die boodschap inmiddels weer ontkracht door minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio.

De VS geven meer verwarrende signalen af. Zo zou Oekraïne land moeten prijsgeven aan Rusland, een NAVO-lidmaatschap op zijn buik kunnen schrijven en kostbare mineralen moeten leveren in ruil voor Amerikaanse steun. Ook zou Europa zelf voor een militaire afschrikkingsmacht moeten zorgen bij een eventueel vredesakkoord. Het past allemaal uitstekend in de America First-politiek van Trump.

Intussen zoekt Trump rechtstreeks toenadering tot de Russische president Poetin. De twee voerden vorige week een lang telefoongesprek; mogelijk ontmoeten ze elkaar binnenkort al. Het voedt de vrees in Europa dat er afspraken worden gemaakt buiten het zicht van de Europese leiders, en zonder Oekraïne daarin te kennen. Dat zou nadelig kunnen zijn voor de veiligheid van Europa.

Amerikaanse steun tegen Russische dreiging is niet langer vanzelfsprekend

Hoe het verder ook verloopt, na de afgelopen dagen is eens te meer duidelijk dat de Verenigde Staten niet langer hoeder van de wereldvrede zijn, maar hooguit een onvoorspelbare, op zichzelf gerichte bondgenoot. Steun tegen Russische dreiging is niet langer vanzelfsprekend. De Oekraïense president Zelensky bracht het treffend onder woorden: „De oude tijden zijn voorbij dat de Verenigde Staten Europa steunen, omdat ze dat altijd gedaan hebben.”

Begrijpelijk dus dat Europese leiders zich zorgen maken. Maandagavond kwamen ze in Parijs in spoedoverleg bijeen, zonder dat dit veel opleverde. Het is bovendien allemaal wel wat aan de late kant. Nog steeds zijn er Europese landen die met hun defensie-uitgaven niet voldoen aan de NAVO-norm. Dat Trump daar een punt van maakt, kan voor niemand een verrassing zijn. Europa zal niet alleen eensgezindheid moeten tonen, maar vooral daadkracht, door fors te investeren in militaire capaciteit. Dat is taal die Trump –en ook Poetin– begrijpt.