Prof. Stuart Burgess: Evolutietheorie is geen wetenschap, maar een geloof
Stuart Burgess (61) is in Nederland geen onbekende. Zijn boek ”Ontwikkeling of ontwerp” (2003) waarin hij de evolutietheorie aanpakte, vond gretig aftrek. De Britse hoogleraar industrieel ontwerpen ervaart intussen midden in een geestelijke strijd te staan.
![Een technisch mechaniek zoals een automotor, moet in een keer goed zijn ontworpen, met alles op de juiste plaats om te kunnen functioneren. Op een analoge manier kunnen ook niet-reduceerbare structuren in de natuur niet ontstaan via willekeurige, uiterst kleine stapjes. beeld iStock](https://images.rd.nl/fill/crop:2500:1563:sm/w:1020/plain/https%3A%2F%2Ferdee-prod-bucket-s3-001.ams3.cdn.digitaloceanspaces.com%2F215564_65a7c1b178.jpeg)
In Nederland staat Burgess, emeritus hoogleraar aan de University of Bristol, bekend als aanhanger van het creationisme: hij gelooft in de schepping zoals de Bijbel die leert. En dat levert hem wel eens problemen op in de wetenschappelijke wereld. „Veel atheïsten hebben over mij geklaagd. Ze hebben de leiding van mijn universiteit aangeschreven. Ik moest van hen stoppen met het vermelden van mijn hoogleraarstitel in mijn boeken over de schepping. Ik heb echter laten zien dat de argumenten in mijn boeken allemaal verband houden met mijn eigen wetenschappelijke onderzoek.”
Jarenlang ontwerpt Burgess als industrieel ontwerper raketten en satellieten voor de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. „In deze tijd heb ik Nederland zes keer bezocht vanwege een samenwerking met Fokker Aerospace.”
Zijn onderzoek drukt hem keer op keer met de neus op de feiten. „Een ontwerp is altijd afkomstig van een ontwerper. Dat is voor mij als ingenieur zo duidelijk als wat. Wie een raket ontwerpt, leert al snel dat het ontwerp niet toevallig tot stand komt. Een groot ruimtevaartuig kan 100.000 onderdelen bevatten en heeft voor de opbouw enkele miljoenen stukjes digitale informatie nodig.”
Ter illustratie vertelt hij zijn studenten keer op keer dat „een score van 99,9 procent fantastisch is voor een wiskunde-examen, maar dramatisch voor een ruimtevaartuig. Eén enkele fout kan ertoe leiden dat een missie volledig mislukt.” Het overtuigde hem ervan dat ook de natuur intelligent ontworpen is, en geen resultaat kan zijn van geleidelijke ontwikkeling.
![](https://images.rd.nl/fill/w:2500/h:2500/plain/https%3A%2F%2Ferdee-prod-bucket-s3-001.ams3.cdn.digitaloceanspaces.com%2F215565_d4696cb528.jpeg)
Welke argumenten waren voor u doorslaggevend?
Burgess: „Aan de universiteit van Bristol concentreerde ik me op biomechanica. Mijn eerste project was het menselijke kniegewricht. Het viel mij op dat het kniegewricht een kruiskoppeling bevat in de kruisbanden, net als een stuursysteem van een auto. Iedere ingenieur weet dat een kruiskoppeling niet stap voor stap kan evolueren. Het hele mechaniek moet er in één keer zijn, precies op de juiste plaats.”
Volgens evolutieaanhangers kunnen geleidelijke veranderingen in het genetisch materiaal gedurende langere perioden in een nieuw ontwerp resulteren. Willekeurige, uiterst kleine variaties zouden een voortdurende, stapsgewijze vooruitgang opleveren. De opeenstapeling van dergelijke verbeteringen zou uiteindelijk leiden tot een nieuw ontwerp, een nieuwe functie of een nieuwe eigenschap van een organisme.
Maar dit stapsgewijze evolutionaire mechanisme kan volgens u niet werken. Waarom niet?
„De meeste structuren en mechanismen in de natuur hebben een niet-reduceerbare complexiteit. Een niet-reduceerbare complexe structuur vereist dat alle onderdelen er tegelijk moeten zijn om een bruikbare functie te kunnen hebben. Vergelijk dat met de onderdelen van een mechanische klok. Biologen hebben geen idee hoe de onderdelen in de knie door toeval op de juiste plek kunnen verschijnen en samen zo’n complex mechaniek kunnen vormen.”
Biologen, zoals Richard Dawkins, spreken zich ook uit over ontwerp in de natuur. Waarom kan een bioloog intelligent ontwerp in de natuur volgens u niet beoordelen, maar u als ontwerpexpert wel?
„Ingenieurs bestuderen deze mechanismen op masterniveau. Biologen begrijpen complexe systemen, zoals het kruiskoppelingsmechaniek in het kniegewricht, vaak niet; evenmin als vissenkaken en insectengewrichten. Ze hebben weinig inzicht in hoe dergelijke mechanismen in elkaar steken.
Recente ontdekkingen hebben aangetoond dat ”biologie” synoniem is voor ”geavanceerde techniek”. Ingenieurs zijn dus essentieel voor het begrijpen van zulke biologische mechanieken en systemen. Ik vermoed dat veel biologen willen wegblijven van het bestuderen van zulke biologische techniek. Ze willen die niet zien. Want dat blijkt iets heel anders te zijn dan het slechte ontwerp dat de evolutietheorie voorspelt.”
Dawkins beweert in de natuur louter slecht ontwerp te zien. Hij noemt het menselijke oog er een voorbeeld van, vanwege de aanwezigheid van een blinde vlek. Voor hem is dat ook een logische stellingname omdat toevallige evolutieprocessen niet tot een optimaal ontwerp kunnen leiden. De Bijbelse scheppingsleer voorspelt echter optimaal ontwerp, omdat de volmaakte Schepper niet anders dan het volmaakte kan voortbrengen.
Als we de proef op de som nemen, wat ziet u in de natuur: een slecht ontwerp of het goede ontwerp van de volmaakte God?
„Ik ben het met Dawkins eens dat de evolutietheorie alleen slechte ontwerpen kan voorspellen. Het grote probleem voor Dawkins is dat er in de natuur geen slecht, maar alleen optimaal ontwerp bestaat. Richard Dawkins heeft trouwens zijn beweringen over het slechte ontwerp van het menselijk oog nog nooit onderbouwd.”
Bioloog Francisco Ayala noemt de uitkomst van evolutieprocessen een „ontwerp zonder ontwerper”; Dawkins meent dat „biologische systemen slechts de indruk wekken dat ze doelbewust zijn ontworpen”. Maar volgens hem is dat een illusie, omdat natuurlijke selectie de oorzaak is van alle complexiteit, diversiteit en schoonheid in de wereld.
Volgens beide biologen is natuurlijke selectie de ontwerper. Wat zegt dat over de eigenschappen die deze evolutionisten aan natuurlijke selectie toeschrijven?
„Het is een mythe dat natuurlijke selectie een krachtig ontwerpinstrument is. Ingenieurs weten dat selectie niets kan ontwerpen. Selectie heeft alleen zin als er iets is om uit te kiezen. De moeilijkheid is echter het creëren van de concepten waaruit moet worden geselecteerd. Evolutie is niet in staat nieuwe concepten te creëren. Het is dus een belachelijke uitspraak om te zeggen dat natuurlijke selectie kan ontwerpen.”
Beide biologen schrijven aan natuurlijke selectie doelgerichtheid toe, en tegelijkertijd omarmen ze toeval. Hoe kan iets tegelijk toevallig en doelgericht zijn?
„Dat kan niet, dat zijn tegenstellingen. De evolutietheorie is een wereldbeeld en geen wetenschappelijke theorie. Het evolutiewereldbeeld eist dat alleen naturalistische verklaringen toegestaan zijn, ook al laat het bewijsmateriaal het tegenovergestelde zien.
Richard Dawkins geeft toe dat er geen enkel bewijs is voor abiogenese, het spontaan ontstaan van leven. Maar hij heeft de volgende logica: „Abiogenese móét hebben plaatsgevonden, omdat wij bestaan en er is geen alternatief dat verenigbaar is met mijn evolutionaire wereldbeeld.” Op dezelfde manier moet eigenschap X zijn geëvolueerd. Waarom? Omdat eigenschap X bestaat en omdat er geen alternatieve oorsprongsgeschiedenis is die past bij een evolutionair wereldbeeld. Helaas zullen niet veel atheïsten toegeven dat hun wereldbeeld is gebaseerd op zulke aannames.”
In hoeverre kan natuurlijke selectie eigenschappen als schoonheid herkennen?
„Schoonheid is een grote uitdaging voor de evolutie. Darwin wist dit en dat baarde hem zorgen. De vrouwelijke pauw kan sommige gedetailleerde, mooie kenmerken van de mannelijke pauw niet eens herkennen, dus een evolutionist kan niet beweren dat de schoonheid van de mannetjespauw te danken is aan het feit dat hij door de vrouwelijke pauw is gekozen. Maar waarom zou een vrouwelijke pauw een mooi kenmerk in plaats van een lelijk kenmerk kiezen? Een evolutionist kan zulke vragen niet beantwoorden.”
In hoeverre is natuurlijke selectie als verklaring van complexiteit, diversiteit en schoonheid in de wereld wel echte wetenschap?
„Adaptatie (micro-evolutie, BvdD) kan een zekere mate van diversiteit en schoonheid creëren. Maar adaptatie creëert geen nieuwe informatie en kan niet leiden tot nieuwe ontwerpen of nieuwe soorten wezens. Adaptatie is eenvoudigweg het herschikken van bestaande genetische informatie. Veel mensen maken de grote denkfout door te denken dat er ook macro-evolutie kan plaatsvinden omdat ze adaptatie zien.”
Zijn Ayala en Dawkins dan bevooroordeeld in hun beoordeling van ontwerp in de natuur?
„Er bestaat een ongeschreven regel in de wetenschap dat, ook al wijst al het bewijsmateriaal in de richting van intelligent ontwerp, dat bewijsmateriaal genegeerd moet worden. De wetenschap volgt dan niet het bewijs maar een atheïstisch wereldbeeld. De evolutionist Scott Todd heeft gezegd: „Zelfs als alle gegevens wijzen op een intelligente ontwerper, wordt een dergelijke hypothese uitgesloten van de wetenschap omdat ze niet naturalistisch is.””
Hoe komt het dat veel wetenschappers de hand van God niet zien in de oorsprong van niet-reduceerbaar complexe systemen in de natuur?
„Ik heb deze vraag aan veel van mijn collega's gesteld en ben verrast door hun antwoord. Het verbaast me hoeveel academici in privégesprekken toegeven dat ze in intelligent design geloven, hoewel ze daar niet publiekelijk over willen praten. Biologen vertellen me dat ze weten dat abiogenese onmogelijk is en dat er overweldigend bewijs is voor intelligent ontwerp. Maar ze houden niet van het idee om verantwoording af te leggen aan een Schepper. Andere academici vertellen me dat het te veel gedoe is voor de wetenschappers om toe te geven dat ze een grote fout hebben gemaakt, omdat ze dan al haar boeken moeten veranderen!”
Waarom erkennen veel wetenschappers hun opstelling dan niet als een geloofspositie om de oorsprong van dingen te verklaren?
„De moderne wetenschap heeft besloten God ondanks het bewijsmateriaal buiten de wetenschap te sluiten. Grote geleerden als Newton, Pascal, Kelvin en Maxwell zouden de moderne wetenschap als zeer onwetenschappelijk beschouwen omdat zij God zonder gerechtvaardigde argumenten buitensluit.”
U haalt de inspiratie voor technische oplossingen uit ontwerp dat u waarneemt in de natuur, de zogenaamde bio-inspiratie. Hoe komt het dat dit een succesvolle strategie is, waarmee u ook prijzen hebt gewonnen?
„Het is succesvol omdat de natuur altijd superieur is aan technische technologie. Dit is precies wat intelligent ontwerp voorspelt en precies het tegenovergestelde van evolutie. Bio-inspiratie is echte wetenschap, omdat het leidt tot echte producten die in de echte wereld moeten werken.
Evolutie is daarentegen een historische wetenschap die speculeert over het verleden. Deze speculaties kunnen spectaculair verkeerd uitpakken, en dat doen ze vaak ook.”
Wat is uw ervaring met het bestuderen van natuurlijke systemen die u als voorbeeld gebruikt bij het ontwerpen van technische systemen?
„In Job 37:14 staat: „Neem dit, o Job, ter ore; sta en aanmerk de wonderen Gods.” Als ontwerper zou ik een enorme kans missen als ik het werk van de volmaakte Ontwerper niet zou bestuderen.”
Kunt u enkele recente succeservaringen noemen?
„In 2023 publiceerde ik in de Journal of Biomimetics een artikel over een geavanceerde prothesevoet. Die hebben we gebaseerd op de menselijke voetbogen. In onze kunstvoet hebben we alle botten van de middenvoet nagemaakt om die bogen te imiteren. Het voordeel hiervan is dat de kunstvoet flexibel is en daardoor ook op oneffen ondergrond kan lopen.
De afgelopen tien jaar heb ik voor het Britse Olympische wielerteam een innovatieve kettingoverbrenging ontworpen, die ik heb afgeleid uit de natuur. Het resultaat was dat de wielrenners een recordaantal Olympische wielermedailles binnenhaalden.”
Waarom zouden zulke krachtige voorbeelden uit de natuur een evolutionist niet overtuigen van het bestaan van God de Schepper (Romeinen 1)?
„Uiteindelijk is het een geestelijke zaak. Mensen verwerpen de schepping om geestelijke en niet om wetenschappelijke redenen. De Bijbel legt uit dat we midden in een geestelijke strijd staan.”
Die geestelijke strijd heeft Burgess aan den lijve ondervonden. Maar de atheïstische klaagzangen over Burgess’ creationisme hebben hem niet gehinderd in zijn functioneren op de universiteit. „Ik vond het soms wel gênant. Maar ik kreeg volop steun van een aantal academici op mijn universiteit, vooral van technici.” Dat atheïsten soms zo boos op hem waren, laat volgens hem vooral zien dat ze zich meer laten leiden door hun emoties en wereldbeelden dan door de wetenschap.
Hoe bent u onder die aanvallen staande gebleven?
„Vaak heeft God mij na zulke aanvallen een bemoediging gegeven, zoals het winnen van een nieuw project, of zoals bij het Britse Olympische wielerteam. Ik heb zes nationale prijzen gewonnen voor technische ontwerpen, waaronder de hoogste Mechanical Engineer Award: de James Clayton Prize in 2019.”