De Amerikaanse president kondigde tegen Canada en Mexico drastische handelsmaatregelen aan en twee dagen later waren die weer van tafel. Ondertussen had hij wel stevige toezeggingen weten af te dwingen over een betere grensbewaking.

Importheffingen, het was een favoriet woord tijdens de verkiezingscampagne van Trump. Inmiddels weten we dat hij niet schuwt zijn dreigementen waar te maken. De twee genoemde landen ontspringen voorlopig de dans, voor China blijft 10 procent extra bovenop de reeds bestaande tarieven van kracht. En er volgt ongetwijfeld meer.

De EU wacht in spanning af. „Europa heeft ons verschrikkelijk behandeld”, in de benadering van de president. Hij vindt dat wij te weinig spullen kopen aan de overzijde van de Oceaan. Alsof hij ons iets kan voorschrijven op dat punt.

Een economische noodzaak vanuit Amerikaans perspectief voor protectionistische ingrepen ontbreekt. Qua groei en werkgelegenheid gaat het daar goed. Aantasting van het ideaal van vrijhandel wordt enkel gebruikt, beter gezegd misbruikt, als onderhandelingswapen om politieke doelen te verwezenlijken. In het geval van de buurlanden betrof dat het terugdringen van migratie en smokkel van drugs.

Het optreden van de huidige bewoner van het Witte Huis zet belangrijke relaties op scherp, want hij ontziet niets en niemand. Dat wisten we al na zijn claim aan het adres van NAVO-partner Denemarken om Groenland in te lijven. Met Canada en Mexico hebben de VS nota bene een vrijhandelsverdrag, maar Trump doet gewoon alsof dat niet bestaat.

Na de Tweede Wereldoorlog is decennialang geijverd voor het opheffen van invoerrechten. Dat gebeurde in mondiale onderhandelingsronden binnen het kader van eerst de GATT en later de WTO, de organisaties die opgericht werden om restricties af te breken en geschillen te beslechten. Want de internationale handel gedijt het best als er geen belemmeringen zijn. Dat weten alle economen. Trump echter laat zich leiden door America first.

Zijn importheffingen hebben wereldwijd een negatieve invloed op goederenstromen en daarmee op groei en welvaart

Zijn importheffingen hebben wereldwijd een negatieve invloed op goederenstromen en daarmee op groei en welvaart, veroorzaken een prijsopdrijvend effect en schaden dus het inflatieklimaat. Bedrijven zullen zich heroriënteren op waar zij hun productiefaciliteiten aanhouden of vestigen. Als zij dat doen in Amerika, wat Trump natuurlijk wil, ontwijken zij prijsverhogingen voor hun afzet daar.

En wat betekenen invoertarieven voor de eigen bevolking in de VS? Een importeur moet over artikelen van elders een belasting betalen aan de overheid. Hij kan dat bedrag in mindering brengen op zijn winst of, wat meer voor de hand ligt, hij sluist het door naar de koper. Dat maakt het leven voor de consument duurder. Je hoopt dat de Amerikanen daarover flink gaan mopperen. Wie weet, misschien is de president daar gevoelig voor.

De auteur is oud-redacteur economie van het RD.