Israël en Hamas tekenen overeenkomst
Vertegenwoordigers van Israël en Hamas hebben officieel de overeenkomst voor een staakt-het-vuren en de vrijlating van gijzelaars getekend. Het veiligheidskabinet zou vrijdag instemmen met de deal. Interne politieke verdeeldheid werpt echter een dreigende schaduw vooruit op de uitvoering.
Onderhandelaars van beide partijen bereikten woensdag al een akkoord over een bestand in de Gazastrook. Donderdag zou het Israëlische kabinet bijeenkomen om zijn goedkeuring daaraan te hechten, maar die meeting werd op het laatste moment voor onbepaalde tijd uitgesteld.
Het kantoor van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu gaf donderdag als officiële verklaring voor het uitstel dat Hamas op het laatste moment aanvullende eisen had gesteld, waardoor de deal nog niet definitief was. Die zouden vooral gaan over de Israëlische militaire aanwezigheid in de zogenoemde Philadelphicorridor, de zone die de Gazastrook van Egypte scheidt.
Achter de schermen speelt zich in de Israëlische coalitie echter ook een intern politiek steekspel af dat waarschijnlijk tot de vertraging heeft geleid. De rechtse ministers Itamar Ben-Gvir van Nationale Veiligheid en Bezalel Smotrich van Financiën hebben namelijk beiden gedreigd uit de regering te stappen als de overeenkomst wordt goedgekeurd.
Ben Gvir, leider van de Otzma Yehuditpartij, bevestigde donderdag dat hij de coalitie inderdaad zal verlaten als het kabinet zijn handtekening onder het akkoord zet. Dat zou de meerderheid van Netanyahu’s regering in het parlement tot een krappe 62 van de 120 zetels reduceren.
Smotrich heeft nog geen definitief besluit genomen. Zijn partij Religieus Zionisme heeft zeven zetels in de Knesset. Als ook Smotrich vertrekt, raakt de regering haar meerderheid in de volksvertegenwoordiging kwijt en zijn nieuwe verkiezingen nodig.
Om die reden voerde Netanyahu donderdag tot na middernacht overleg met de minister om te proberen hem over de streep te trekken. Dat leverde echter nog geen overeenstemming tussen beide politici op. Smotrich zou eventueel bereid zijn zich achter de eerste fase van het bestand te scharen, waardoor in elk geval de vrijlating van de eerste 33 gijzelaars niet in gevaar komt. Hij wil echter dat de oorlog tegen Hamas daarna koste wat kost wordt voortgezet.
Dat zou de onderhandelingen over de volgende fase van het akkoord fors onder druk zetten. Zestien dagen na de vrijlating van de eerste gijzelaars moeten gesprekken van start gaan over de uitruil van de overige ontvoerden en verdere terugtrekking van de strijdkrachten uit Gaza.
Politieke keus
Het betekent ook dat Netanyahu binnen enkele weken voor de politieke keus staat om de verdere uitvoering van de deal op het spel te zetten óf het risico van een vervroegde stembusgang te nemen.
Voor de goedkeuring van de overeenkomst met Hamas als zodanig zal het vertrek van beide bewindslieden geen effect hebben. Want in het kabinet is een meerderheid voor het akkoord. Dat geldt ook voor het parlement, waar de oppositie heeft verklaard de overeenkomst te zullen steunen.
Wanneer de uitvoering van de overeenkomst tussen Israël en de Palestijnse terreurbeweging daadwerkelijk van start kan gaan, is nog enigszins ongewis. Het is nog steeds de bedoeling dat zondag de eerste gijzelaars en Palestijnse gevangenen worden vrijgelaten en het Israëlische leger een begin maakt met de terugtrekking uit delen van de Gazastrook.
Mogelijk komt het voltallige kabinet echter pas zaterdag bijeen om over de deal te stemmen. In dat geval wil Netanyahu de uitvoering van het akkoord met een dag opschuiven. Daardoor hebben tegenstanders van de overeenkomst 24 uur de tijd om bezwaar bij het hooggerechtshof in te dienen.
