Nederlandse huishoudens betalen fors meer voor gas dan het Europese gemiddelde. Inclusief belastingen en netwerkkosten kost een kubieke meter gas in Nederland gemiddeld 1,78 euro. Nederlandse huishoudens die in december een contract afsloten voor gaslevering in 2025 betalen gemiddeld 1,48 euro per kubieke meter aardgas. Daarmee heeft Nederland de op twee na hoogste gasprijs van Europa.

Dat blijkt uit een recente analyse van energievergelijk.nl, gebaseerd op cijfers uit de Household Energy Price Index (HEPI). Daarin zitten gegevens van 27 Europese landen.

Nederlanders betalen per kilowattuur 7,5 cent meer dan het gemiddelde tarief in Europa. Dat lijkt misschien weinig, maar over een hele dag of zelfs maanden tikt het toch aan. Een gemiddeld Nederlands huishouden betaalt op een winterse dag algauw 14 euro, terwijl een Duits huishouden bij hetzelfde gasverbruik 9 euro afrekent en een Belgisch huishouden slechts 7 euro.

Alleen in Zweden en Zwitserland liggen de gastarieven nog hoger dan in Nederland. Al voelen ze het daar niet zo in hun portemonnee, omdat huishoudens daar vooral hout en olie gebruiken voor verwarming.

Uit de analyse blijkt dat de gasrekening hier zo hoog is omdat Nederlanders de meeste belasting moeten betalen over hun gasgebruik. Iets meer dan de helft van de gasprijs bestaat uit belastingen, zoals energiebelasting en btw.

Kritisch

Energiedeskundige Koen Kuijper van energievergelijk.nl staat kritisch tegenover de hoge belasting. „De energiebelasting is in feite bedoeld om het gebruik van gas te ontmoedigen en de overgang naar elektriciteit te stimuleren. Huishoudens die volledig van het gas af zijn en hun woning goed hebben geïsoleerd, betalen daardoor veel minder belasting op hun energierekening.”

Huishoudens met minder mogelijkheden om hun huis te verduurzamen worden zo op kosten gejaagd. „Denk aan mensen met een huurwoning, die afhankelijk zijn van de verhuurder voor de verduurzaming. Mensen die misschien niet zo veel geld hebben voor een warmtepomp of voor goede isolatie. Mensen met een wat oudere woning. Die hebben veel minder mogelijkheden om te profiteren van die lagere belasting die bijvoorbeeld op stroom geldt.”

„Huishoudens met minder mogelijkheden om hun huis te verduurzamen worden zo op kosten gejaagd” - Koen Kuijper, energiedeskundige

Hoeveel belasting huishoudens daardoor over hun energie moeten betalen verschilt sterk. Gemiddelde huishoudens betalen iets meer dan 35 procent (over gas en stroom). Huishoudens die hun huis kunnen verduurzamen met bijvoorbeeld een hybride warmtepomp, betalen gemiddeld 23 procent.

Dat vooral de belasting op gas de afgelopen jaren flink is toegenomen was een bewuste keuze van het vorige kabinet om het gebruik van aardgas te ontmoedigen. „Zo zouden isolatiemaatregelen en warmtepompen aantrekkelijker worden”, aldus Martien Visser, lector energie aan de Groningse Hanzehogeschool.

Maar ook Visser merkt op dat veel huizen nog afhankelijk zijn van aardgas en dat zonnepanelen niet voor iedereen een optie zijn. „Voor zonnepanelen heb je immers een geschikt dak nodig en, in het geval van huurwoningen, een verhuurder die akkoord gaat.” Hierdoor blijven de energiekosten van deze huishoudens vaak hoog.