Waarom gezichtsverlies soms dodelijk is in Zuid-Korea
Dat voormalig minister van Defensie Kim Yong-hyun deze week een zelfmoordpoging ondernam in zijn cel, staat niet op zichzelf. Er zijn meerdere Zuid-Koreaanse oud-politici die de hand aan zichzelf sloegen nadat ze in opspraak raakten. Het zegt veel over de schaamtecultuur in het land.
President Yoon Suk-yeol zorgde vorige week dinsdag voor een internationale schokgolf door de staat van beleg af te kondigen. De architect van het plan: defensieminister Kim. Toen Yoon de noodtoestand introk, restte Kim weinig anders dan op te stappen. Daarmee viel hij hard van de maatschappelijke ladder, zeker nadat hij zondag werd opgepakt en tussen vier muren werd opgesloten. Daar probeerde hij zich vervolgens van het leven te beroven. Tevergeefs.
Met ongeveer 25 zelfmoorden per 100.000 mensen heeft Zuid-Korea het hoogste suïcidepercentage van de ontwikkelde wereld, hoger nog dan buurland Japan (18), waar het percentage zelfmoorden na een piek in 2003 geleidelijk afneemt. Ter vergelijking: in Nederland sterven afgerond 11 op de 100.000 mensen door zelfmoord. Onder de veertig jaar is zelfmoord in Zuid-Korea de belangrijkste doodsoorzaak. Ongeveer een miljoen Zuid-Koreanen zouden een hoog risico lopen om op enig moment in hun leven zelfmoord te plegen.
Voor verklaringen waarom er in Zuid-Korea zo veel mensen zelfmoord plegen, wordt vaak gewezen op de cultuur, die zich kenmerkt door enorme prestatiedruk. Op school worden jongeren al enorm gepusht om toegelaten te worden tot de beste universiteiten. Ook de arbeidsmarkt kenmerkt zich door extreme competitie. Van werknemers wordt het uiterste gevraagd. Tegelijk is de economische ongelijkheid in het land hoog en zitten heel wat mensen zonder werk. Daarbij komt dat er een taboe rust op mentale problemen.
Wat ook zelfmoorden in de hand werkt is dat Zuid-Korea een zogenoemde schaamtecultuur heeft, waarbij er een groot taboe rust op het lijden van gezichtsverlies. Anderen, bijvoorbeeld je familie, door jouw toedoen in verlegenheid brengen geldt als een grote schande. De wortels ervan liggen in het confucianisme.
Kim, die na zijn aftreden „diepe spijt” betuigde, is niet de eerste toppolicitus die een zelfmoordpoging ondernam. Zeker twee prominente politici gingen hem voor. In 2020 bracht de Seoulse burgemeester Park Won-soon zich om na beschuldigingen van seksuele intimidatie. „Ik voel me schuldig tegenover alle mensen”, had hij op een nagelaten briefje gekrabbeld. In 2009 sloeg oud-president Roh Moo-hyun de hand aan zichzelf na beschuldigd te zijn van corruptie. „Te veel mensen lijden vanwege mij”, motiveerde hij zijn daad in zijn afscheidsbrief.
Zuid-Korea zet al jaren in op zelfmoordpreventie. De (mislukte) daad van Kim laat echter zien dat een landscultuur zich niet snel laat ombuigen en Zuid-Korea nog een lange weg te gaan heeft. Zolang beeldbepalende figuren kennelijk niet in vergeving en een tweede kans geloven, zal een deel van de zelfmoorden niet te voorkomen zijn.
Denkt u aan zelfdoding? Praat erover. Neem gratis en anoniem contact op met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0800-0113 of 113 (24 uur bereikbaar) of chat op 113.nl.
